Stary plan miejscowy można uchylić

Uchwała gminy o zagospodarowaniu terenu bez studium jest nieważna.

Aktualizacja: 28.08.2023 07:11 Publikacja: 28.08.2023 02:00

Stary plan miejscowy można uchylić

Foto: Adobe Stock

Uchwalenie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego przy braku studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy dla danego obszaru jest niezgodne z prawem i stanowi podstawę do uznania planu miejscowego za nieważny – uznał Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu.

– Wyrok może mieć wpływ na stwierdzenie nieważności bardzo starych, ale wciąż obowiązujących planów miejscowych, które zostały przyjęte bez uprzedniego uchwalenia studium. Często zawierają istotne ograniczenia zagospodarowania terenu i nie przystają do bieżących potrzeb, ale z różnych względów gminy nie zastępują ich nowymi – mówi Piotr Jarzyński, prawnik z Kancelarii Prawnej Jarzyński & Wspólnicy, ekspert Komitetu ds. Nieruchomości Krajowej Izby Gospodarczej.

Naruszenie własności

Właściciele działki objętej miejscowym planem w lutym br. wnieśli skargę na uchwałę Rady Gminy Gniezno z 18 kwietnia 1997 r. w sprawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego terenów mieszkaniowo-usługowych we wsi Wełnica. Sprawa była rozstrzygana na podstawie nieobowiązującej już uzp, a plan miejscowy uchwalono w 1997 r., przed wejściem w życie Konstytucji RP, ale wciąż obowiązywał.

Czytaj więcej

Zagospodarowanie przestrzenne: Plany ogólne dopiero w 2028 r.

Skarżący wskazywali, że w miejscowym planie nie uwzględniono m.in. prawa własności i bezzasadnie przeznaczono ich nieruchomość na tereny rolnicze całkowicie wyłączone z zabudowy, przy czym część sąsiednich gruntów wyznaczono jako tereny zabudowy jednorodzinnej, wolnostojącej lub zabudowy mieszkaniowo-rzemieślniczej. Według skarżących doszło do naruszenia art. 6 ust. 1 uzp w zw. z art. 18 ust. 1–3 uzp i art. 67 ust. 3 poprzez uchwalenie MPZP bez studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy dla obszaru objętego MPZP. Rada Gminy dopiero 28 lutego 2000 r. przyjęła studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Gniezno. Skarżący uznali, że jest to naruszenie określonej w art. 18 ust. 1 i 2 uzp procedury planistycznej, co skutkuje nieważnością zaskarżonej uchwały w całości. Natomiast art. 6 ust. 1 obowiązującej wtedy uzp wskazuje, że sporządzanie przez gminę studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy było obligatoryjne i każdorazowo powinno poprzedzać stanowienie planu miejscowego.

WSA w Poznaniu w wyroku z 3 sierpnia br. stwierdził nieważność uchwały Rady Gminy Gniezno. Zdaniem mec. Piotra Jarzyńskiego ten wyrok pokazuje, że można stwierdzać nieważność miejscowych planów uchwalonych po 1 stycznia 1995 r. pod rządami nieobowiązującej już ustawy z 7 lipca 1994 r. o zagospodarowaniu przestrzennym oraz Konstytucji RP z 22 lipca 1952 r.

Ważna kolejność

Zgodnie z obowiązującymi wtedy przepisami uchwalenie planu miejscowego było możliwe po uprzednim uchwaleniu studium, a organ wykonawczy gminy miał obowiązek zbadać spójność rozwiązań projektu planu miejscowego z polityką przestrzenną gminy określoną w studium przed wyłożeniem projektu planu miejscowego do publicznego wglądu. A tu studium uchwalono po przyjęciu planu miejscowego objętego skargą.

– Skoro plan miejscowy został uchwalony bez studium, nie można było zbadać spójności jego projektu ze studium. Naruszono więc procedurę sporządzania planu miejscowego i w konsekwencji sąd administracyjny stwierdził jego nieważność w całości – podkreśla Piotr Jarzyński.

Sygnatura akt: II SA/Po 174/23

Obowiązki gmin

Planowanie przestrzenne

23 września 2023 r. wejdzie w życie nowelizacja ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, która zobowiązuje wszystkie gminy na terenie Polski do uchwalenia do końca 2025 r. planów ogólnych. W tych nowych aktach prawa miejscowego zostaną wyznaczone m.in. strefy wielofunkcyjne z zabudową mieszkaniową, strefy produkcji rolniczej czy zieleni i rekreacji. Nowe tereny pod zabudowę mieszkaniową będzie można wyznaczać, dopiero gdy rezerwy terenów wyznaczonych w obowiązujących planach miejscowych oraz luki w zabudowie nie będą wystarczające do zaspokojenia potrzeb mieszkaniowych. Ministerstwo Rozwoju i Technologii wskazuje, że reforma ma na celu przeciwdziałanie rozpraszaniu się zabudowy na tereny rolnicze, leśne i przyrodniczo cenne oraz uproszczenie i przyspieszenie procedury planistycznej.

Uchwalenie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego przy braku studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy dla danego obszaru jest niezgodne z prawem i stanowi podstawę do uznania planu miejscowego za nieważny – uznał Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu.

– Wyrok może mieć wpływ na stwierdzenie nieważności bardzo starych, ale wciąż obowiązujących planów miejscowych, które zostały przyjęte bez uprzedniego uchwalenia studium. Często zawierają istotne ograniczenia zagospodarowania terenu i nie przystają do bieżących potrzeb, ale z różnych względów gminy nie zastępują ich nowymi – mówi Piotr Jarzyński, prawnik z Kancelarii Prawnej Jarzyński & Wspólnicy, ekspert Komitetu ds. Nieruchomości Krajowej Izby Gospodarczej.

Pozostało 83% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Prawnicy
Gdzie uczą najlepszych prawników w Polsce? Ranking wydziałów prawa 2024
Podatki
Fiskus nie przejął się wyrokiem NSA. Sam przelew nie wystarczy
Nieruchomości
Zmiany w procedurze odrolnienia gruntów. Od kiedy?
Niepełnosprawni
Ubezwłasnowolnienie do likwidacji. Są projekty zmian w kodeksach
Zawody prawnicze
Nieoczekiwana zmiana miejsc na podium rankingu kancelarii prawniczych
Materiał Promocyjny
Sztuczna inteligencja może być wykorzystywana w każdej branży