Projekt zaostrzenia kar dla kierowców. Przepadek stanie się fikcją?

Projekt zmian w prawie, które mają zwiększyć bezpieczeństwo na drogach, trafił już do wykazu prac legislacyjnych rządu. Przyjęcie go przez Radę Ministrów planowane jest w II kwartale 2025 r. Autor projektu, resort sprawiedliwości, chce, by uchwalone przepisy trafiły do podpisu prezydenta w pierwszym półroczu 2025 roku.

Jak pisaliśmy w „Rzeczpospolitej”, projekt zakłada przede wszystkim wprowadzenie kar za nowe przestępstwo udziału i organizacji nielegalnych wyścigów oraz za spowodowanie  wypadku ze skutkiem śmiertelnym, do którego doszło przy rażącym naruszeniu przepisów czy zasad bezpieczeństwa ruchu drogowego oraz gdy sprawca brał udział w ulicznym wyścigu (tzw. zabójstwo drogowe).

W projekcie, którym ma zająć się rząd, znalazły się też zmiany zaostrzające przepisy w zakresie przepadku pojazdów, w stosunku do sprawców wypadków ze skutkiem śmiertelnym, rażąco naruszających przepisy ruchu drogowego, w tym na skutek wyścigu samochodowego.  Jest też propozycja, by sądy orzekały przepadek pojazdu nie tylko wobec pijanych kierowców, ale także wobec łamiących sądowe zakazy prowadzenia pojazdów. 

Czytaj więcej

Prawo drogowe

Rząd szykuje bat na nielegalne wyścigi, driftowanie i jazdę na jednym kole

Udział i organizacja nielegalnych wyścigów będzie przestępstwem. W kodeksie karnym znajdzie się też pewna forma tzw. zabójstwa drogowego, a więc śmiertelnego wypadku spowodowanego przez sprawcę biorącego udział w nielegalnym wyścigu czy rażąco naruszającego przepisy - ustaliła "Rzeczpospolita".

Współwłasność ochroni przed przepadkiem auta i pieniędzy?

Jak czytamy na stronach RCL,  projekt przewiduje wprowadzenie zmian w zakresie fakultatywnego orzeczenia przepadku pojazdu poprzez wprowadzenie obligatoryjnego orzeczenia przepadku pojazdu, a także "uchylenie przepisów, które wprowadzały skomplikowany system orzekania przepadku równowartości pojazdu, którego cechą charakterystyczną była nadmierna kazuistyka i liczne wyjątki".

Jak zauważa portal brd24.pl, ta enigmatyczna na razie zapowiedź uchylenia obowiązujących obecnie przepisów może oznaczać ulgę dla kierowców jeżdżących po wypiciu alkoholu oraz łamiących sądowe zakazy prowadzenia pojazdów.  Z zapisu można bowiem wywnioskować, że konfiskata pojazdów stanie się prawną fikcją. Wystarczy, że kierowcy dopiszą kogoś jako współwłaściciela i wówczas przestanie im grozić nawet zapłata równowartości auta.

Portal zauważa, że jest to już kolejna próba złagodzenia przepisów o konfiskacie podejmowana przez resort Adama Bodnara. Wcześniej planowano znieść obligatoryjność przepadku aut pijanych kierowców. Sędziowie mieli za każdym razem decydować, czy samochód zabrać. Ostatecznie z tego pomysłu ministerstwo zrezygnowało.

Czytaj więcej

Prawo karne

"Zabójstwo drogowe", prawo jazdy dla 17-latków i limity dla nowych kierowców. Jest projekt

Prace nad zaostrzeniem przepisów i poprawieniem bezpieczeństwa na polskich drogach weszły na kolejny etap. Projekt zakładający przestępstwo tzw. zabójstwa drogowego komentują minister Adam Bodnar i wiceminister Arkadiusz Myrcha.

Przepadek pojazdu. Obecne przepisy budzą wątpliwości

Obowiązujący od marca 2024 r. art. 44b Kodeksu karnego wprowadził nieznany dotychczas przepadek pojazdu mechanicznego prowadzonego przez sprawcę w ruchu lądowym. Zgodnie z nim przepadek jest możliwy w dwóch sytuacjach. Po pierwsze, gdy sprawca popełni przestępstwo katastrofy w komunikacji, sprowadzenia niebezpieczeństwa katastrofy w komunikacji lub spowodowania wypadku komunikacyjnego, a oprócz tego sprawca znajdował się w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka odurzającego, lub zbiegł z miejsca zdarzenia, lub spożywał alkohol lub zażywał środek odurzający po popełnieniu czynu, lecz przed poddaniem go badaniu w celu ustalenia w organizmie zawartości alkoholu lub obecności środka odurzającego. Warunkiem orzeczenia przepadku w takich sytuacjach będzie też zawartość alkoholu w organizmie sprawcy. Musi być wyższa niż 1 promil albo 0,5 mg/dm3 w wydychanym powietrzu albo prowadzić do takich stężeń.

Po drugie przepadek jest orzekany obligatoryjnie, gdy sprawca został przyłapany:

- po raz pierwszy w stanie nietrzeźwości, a zawartość alkoholu w organizmie sprawcy musi być wyższa niż 1,5 promila albo 0,75 mg/dm3 w wydychanym powietrzu albo prowadzić do takich stężeń

lub

- ponownie na prowadzeniu pojazdu w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka odurzającego przy orzeczonym sądowym zakazie prowadzenia pojazdów mechanicznych.

Przepadku nie orzeka się także wówczas, gdy sprawca prowadził pojazd służbowy. Zamiast tego sąd nałoży na sprawcę nawiązkę w wysokości co najmniej 5000 złotych na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej.

Czytaj więcej

Rzecz o prawie

Mikołaj Małecki: Jeśli zabierać, to wszystkim pijanym

Sąd musi móc podjąć decyzję, czy przepadek auta będzie uzasadniony okolicznościami.

Ale i to nie koniec wyłączeń. Przepadku pojazdu oraz przepadku równowartości pojazdu nie orzeka się, jeżeli jest to niemożliwe lub niecelowe z uwagi na utratę pojazdu przez sprawcę, jego zniszczenie lub znaczne uszkodzenie.

Prawnicy zgłaszali szereg uwag i wątpliwości wobec tak skonstruowanej odpowiedzialności karnej sprawców. Wskazywali m.in. na nieuzasadnioną przepaść jaka dzieli sytuację prawną kierującego w stanie nietrzeźwości  po raz pierwszy poniżej progu oraz powyżej progu. Krytykowali, że przepisy lepiej traktują sprawcę, który kierował w stanie nietrzeźwości nieprzekraczającym 1,5 promila niż pod wpływem choćby niewielkiej ilości środka odurzającego.