Rosja pozostała bez obcych walut. Jedyne źródło gwałtownie wysycha

Od napaści na Ukrainę, reżim rosyjski utracił dostęp do dolara i euro. Nie może pozyskiwać banknotów, a sankcje zamroziły ok. 300 mld dolarów walutowych rezerw banku centralnego trzymanych na Zachodzie. W tej sytuacji eksport jest jedynym źródłem walut dla rządzących Rosją.

Czytaj więcej

Waluty

Najpierw RPA, teraz Indie. Wspólnej waluty BRICS nie będzie

Projekt wspólnej waluty krajów BRICS, który Putin starał się aktywnie promować, aby podważyć hegemonię dolara, rozpada się. Kraje bloku jeden po drugim odmawiają rozważenia tego pomysłu. Na początku tygodnia zrobiły to władze RPA, teraz Indii.

Ekspert Rosji szybko maleje

Problem w tym, że według najnowszych statystyk Banku Rosji pod koniec 2024 r. rosyjska gospodarka odnotowała gwałtowny spadek przychodów z eksportu. W grudniu eksporterzy wyeksportowali towary o wartości 31,3 mld dolarów, a ich przychody spadły o 19 proc. w ujęciu rok do roku. Z tej kwoty 25,7 mld dolarów wypłynęło z kraju na pokrycie kosztów importu. W rezultacie napływ netto z handlu zagranicznego (nadwyżka handlowa) zmniejszył się do 5,6 mld dolarów, co stanowi najniższą wartość od pandemii (2020 r.).

Biorąc pod uwagę eksport i import usług, rosyjska gospodarka odnotowała w grudniu jedynie 2 mld dolarów nadwyżki handlowej – i jest to również najniższy wynik od czasu pandemii. „Powodem pogorszenia się sytuacji w handlu zagranicznym pod koniec roku mógł być efekt sankcji nałożonych pod koniec listopada na rosyjski sektor bankowy, w wyniku których ucierpiały płatności i najwyraźniej nastąpiło spowolnienie przepływów eksportowych” - tłumaczą analitycy Raiffeisenbanku cytowani przez „The Moscow Times”.

Czytaj więcej

Ropa

Rosyjskim koncernom naftowym puszczają nerwy. Joe Biden wymierza ostatni cios

Stany Zjednoczone oficjalnie ogłosiły nowe sankcje antyrosyjskie. To potężne uderzenie w 183 tankowce floty cieni Putina, w dziesiątki firm kupujących rosyjski surowiec, w dwa wielkie rosyjskie koncerny paliwowe i ich szefów. Na moskiewskiej giełdzie inwestorzy gwałtownie pozbywają się akcji spółek naftowych.

Gazprombank, ostatni z dużych banków państwowych, który zachował dostęp do rozliczeń dolarowych i systemu SWIFT, został objęty amerykańskimi sankcjami. Oprócz tego na „czarne listy” trafiło 50 kolejnych instytucji kredytowych obsługujących handel zagraniczny. W rezultacie 95 proc. rosyjskiego systemu bankowego znalazło się pod sankcjami - skarżyła się Elwira Nabiullina prezeska Banku Rosji.

Gospodarka rosyjska miała jeszcze mniej realnej waluty: w grudniu zagraniczne aktywa rosyjskich firm, według banku centralnego, wzrosły o kolejne 4,9 mld dolarów. Oznacza to, że „część zysków z wymiany walut pozostaje na rachunkach za granicą i nie wpływa do „krajowego rynku walutowego” – podkreśla analityk BCS Ilja Fiedorow. Według szacunków Moneyroo, w ciągu roku wielkość takiego „zamrożonego” na Zachodzie dochodu osiągnęła 20 mld dolarów.

Nadwyżka handlu zagranicznego Rosji – zbyt mała

Biorąc pod uwagę nowy pakiet sankcji, które uderzyły w rosyjski przemysł naftowy, dochody z eksportu „w najbliższej przyszłości pozostaną na obniżonym poziomie” – ostrzega Natalia Orłowa główna ekonomistka prywatnego Alfa Banku (też objęty sankcjami). Według szacunków Orłowej, w ciągu 2025 r gospodarka Rosji straci prawie 30 mld dolarów z tytułu dochodów z wymiany walut. Raiffeisenbank prognozuje 10-procentowy spadek eksportu, czyli o ponad 40 mld dolarów.

Zazwyczaj w grudniu gospodarka Rosji notuje wzrost dochodów z eksportu, ale w 2024 r roku tak się nie stało – podkreślają analitycy banku: w porównaniu z listopadem eksport spadł o 10 proc. (po uwzględnieniu czynników sezonowych). Jeśli porównamy to ze średnią wartością z trzeciego kwartału, która wyniosła 37 mld dol. miesięcznie, eksport skurczył się o 17 proc. - wskazuje Orłowa.

Czytaj więcej

Handel

Chiny odwracają się od Rosji. Wymiana nie zastępuje utraconego zachodniego rynku

Maleją nadzieje Kremla na pomoc Pekinu w przezwyciężeniu skutków sankcji i blokady technologicznej nałożonej przez Zachód. Chińskie firmy odmawiają dostaw kluczowych technologii, a niemal cała chińska wymiana z Rosją jest coraz mniejsza.

Zdaniem nawet rosyjskich analityków, nadwyżka handlowa w wysokości 5-6 mld dolarów miesięcznie jest zbyt mała, aby pokryć spłatę zadłużenia zagranicznego (wynosi ono ok. 290 mld dol.), zaspokoić zapotrzebowanie obywateli na turystykę zagraniczną i pokryć ucieczkę kapitału za granicę. Brak twardej waluty spowodował spadek wartości rubla pod koniec roku, a ta presja prawdopodobnie będzie się utrzymywać także w 2025 r. Do tego „sankcje grożą dalszym pogorszeniem sytuacji związanej ze sprzedażą rosyjskich surowców za granicę”.