gospodarka,kryzys

Co prawda nikt nie ogłosił jednoznacznie końca współczesnego kryzysu, ale po ponad pięciu latach od jego umownego wybuchu czas się zastanowić nad lekcją, jaką z niego wyciągnęliśmy. Wspomnieć należy przy tym, że wcześniejsze doświadczenia, z poprzednich kryzysów nie są budujące, wskazują bowiem, że społeczeństwa i rządy niewiele uczą się na własnych błędach, a jeśli już odrobią właściwie lekcję, to szybko o zdobytej wiedzy zapominają.

Publikacja: 08.11.2013 10:09

Red

Także w odniesieniu do współczesnych doświadczeń kryzysowych można mieć wrażenie, że niewiele się nauczyliśmy, wciąż bowiem nie zostały rozwiązane fundamentalne problemy, które legły u podstaw kryzysu. Rządy dalej się zadłużają, społeczeństwa niechętnie słuchają o potrzebie przeprowadzania reform, a banki nadal się rozrastają i tworzą byty same w sobie, oderwane od fundamentów i zagrażające stabilności poszczególnych krajów. Na to wszystko nakładają się zaś krótkie cykle wyborcze, które nie sprzyjają wprowadzaniu zmian.

Przypomnieć należy w tym miejscu, że u podłoża współczesnego kryzysu legły podstawowe, nakładające się na siebie błędy. Minimalna lekcja, jaką powinniśmy zatem wynieść z ostatniego kryzysu, to konieczność przestrzegania fundamentalnych zasad ekonomii. Po pierwsze, nie należy udzielać kredytów ludziom, którzy nie mają pracy i dochodów, a tak właśnie postępowano w Stanach Zjednoczonych.

Po drugie, nie ma inwestycji wolnych od ryzyka, a przecież przed współczesnym kryzysem uważano, że inwestycje w rządowe papiery wartościowe są pozbawione ryzyka (przykład Grecji dobitnie to zweryfikował).

Po trzecie, nie można bezgranicznie wierzyć modelom ekonometrycznym, których założenia są często oderwane od rzeczywistości. I po czwarte, to, co nie zostało jeszcze w praktyce do końca zweryfikowane, tzn. czy można bezkarnie drukować ogromne ilości pieniądza (tak jak np. w USA) i nie doprowadzić tym do znaczącego wzrostu inflacji.

Teoria wskazuje, że dodruk pieniądza nieuchronnie prowadzi do wzrostu inflacji. Tymczasem dotychczasowe, krótkoterminowe doświadczenia pokazują, że inflacja nie rośnie, bo pieniądz „zatrzymuje się" na rynkach finansowych, a jakie będą doświadczenia długoterminowe, czas pokaże.

Współczesny kryzys uświadomił nam ponadto, że poszczególne gospodarki tworzą system naczyń połączonych, że kryzys w jednym kraju może bardzo szybko rozprzestrzenić się na inne, a zatem nie istnieją wyspy w sensie gospodarczym.

Życzyć więc nam należy, żebyśmy wszyscy pamiętali o podstawowych prawach ekonomii, żeby tym razem lekcja z kryzysu została dobrze odrobiona i na długo zapamiętana.

Opinie Ekonomiczne
Leszek Pacholski: Interesy ludzi nauki nie uwzględniają potrzeb polskiej gospodarki
Opinie Ekonomiczne
Damian Guzman: Czy polskie firmy będą przenosić się do Rumunii?
Opinie Ekonomiczne
Marek Góra: Nieuchronność dłuższej aktywności zawodowej
Opinie Ekonomiczne
Krzysztof Adam Kowalczyk: Fałszywy ton nacjonalizmu
Opinie Ekonomiczne
Witold M. Orłowski: Apel do kandydatów na urząd prezydenta