Apel do premiera Donalda Tuska ws. Centralnego Rejestru Umów. „To będzie atrapa przejrzystości"

Ponad czterdzieści organizacji wystosowało apel do premiera Donalda Tuska w sprawie Centralnego Rejestru Umów. Rząd planuje podnieść dolny limit wartości umów publikowanych w rejestrze z przewidywanych początkowo 500 zł do 10 tys. zł.

Publikacja: 23.04.2025 17:42

Premier Donald Tusk

Foto: PAP/Rafał Guz

mat

Chodzi o długo oczekiwaną nowelizację, która ma wdrożyć uchwalone jeszcze w 2021 r. przepisy o obowiązku udostępniania w jednym systemie teleinformatycznym informacji o umowach zawartych przez jednostki sektora finansów publicznych.

Czym będzie Centralny Rejestr Umów

Centralny Rejestr Umów pierwotnie miał wystartować w lipcu 2022 roku, jednak data jego wejścia była kilkukrotnie zmieniana, ostatecznie ustalono ją na 1 stycznia 2026 roku. W marcu 2025 roku na stronie Rządowego Centrum Legislacji pojawił się „Projekt ustawy zmieniającej ustawę o zmianie ustawy – Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw oraz ustawę o finansach publicznych”, który ma wprowadzić CRU w życie.

Jak pisaliśmy na łamach rp.pl, nowy projekt doprecyzowuje zakres umów ujętych w rejestrze, rozkłada też w czasie nakładanie rygorów. Od 1 stycznia 2026 r. obowiązywać będą one tylko administrację rządową, od lipca tegoż roku także samorządy, a od początku 2027 r. pozostałe jednostki sektora finansów publicznych.

„Rz” już na etapie prekonsultacji alarmowała, że rząd planuje podnieść dolny limit wartości umów publikowanych w rejestrze z przewidywanych początkowo 500 zł do 10 tys. zł.

Czytaj więcej

Samorząd

Centralny rejestr umów może stracić sens. Eksperci krytycznie o rządowych planach

Do wykazu prac rządu trafił projekt precyzujący, jakie umowy zawierane przez samorządy czy admini...

Organizacje: w Rejestrze nie zostanie ujawnionych ok. 70 proc. umów

To nie podoba się 44 organizacjom, które wystosowały w tej sprawie apel do premiera Donalda Tuska. Wskazują w nim, iż pomimo deklaracji zwiększania przejrzystości przez rząd, w resorcie finansów podjęto decyzję o aż 20-krotnym podwyższeniu progu wartości umów ujawnianych w Rejestrze – z 500 zł do 10 000 zł netto.

W apelu powołano się na badania przeprowadzone przez Instytut Finansów Publicznych i Sieć Obywatelską Watchdog. Wynika z nich, iż w przypadku wprowadzenia progu 10 000 zł, w Rejestrze nie zostanie ujawnionych ok. 70 proc. umów zawieranych przez jednostki samorządu terytorialnego. Zdarzają się jednostki, gdzie na 1000 zawieranych umów jedynie 76 trafiłoby do Rejestru.

„Jak przeciętny obywatel ma zaufać państwu, jeżeli budowany system w wielu samorządach i innych jednostkach finansów publicznych pokaże tylko niewielką liczbę umów. To będzie pozór, a wręcz atrapa przejrzystości” – piszą autorzy apelu i podkreślają: „Apelujemy o niezwiększanie progu wartości umów zawieranych przez jednostki sektora finansów publicznych, które będą musiały być ujawnione w Centralnym Rejestrze Umów”.

Czytaj więcej