Po rozwodzie 90 proc. majątku dla męża. Sąd: długo żyli oddzielnie

Omawiana kwestia wynikła w sprawie o podział majątku wspólnego małżonków którzy przez wiele lat żyli oddzielnie i w praktyce nie gromadzili wspólnie zasobów finansowych.

Wiele lat w separacji, małżonkowie gromadzili majątki odrębnie

Małżonkowie ci pozostawali w separacji faktycznej od połowy lat 80-tych XX w. Po 1989 r. mąż zgromadził znaczny majątek zakładając na bazie reprywatyzowanego przedsiębiorstwa firmę, która stała się źródłem jego dużych dochodów, przyczyniających się do stanu majątku wspólnego. W tym okresie małżonkowie byli cały czas formalnie małżeństwem, ale pozostawali w faktycznej separacji i każde z nich odrębnie zaspokajało swoje potrzeby, zarządzało posiadanymi zasobami finansowymi i samodzielnie funkcjonowało, bez wsparcia współmałżonka.

Wreszcie kobieta wystąpiła o podział majątku wspólnego małżeńskiego i sąd rejonowy w 2022 r. ustalił jej udział w majątku wspólnym na 1/10, natomiast udział męża na 9/10, a Sąd Okręgowy w Warszawie w 2023 r. werdykt ten utrzymał.

Czytaj więcej

Prawo rodzinne

Przy rozwodzie z żoną trzeba się też rozstać z częścią krów

Mąż przez kilkanaście lat utrzymywał stado krów, które dostał od rodziców. Przy rozwodzie i podziale majątku dorobkowego okazuje się, że stado należy już do wspólnego majątku i trzeba się nim podzielić.

Przypomnijmy, że kodeks rodzinny w art. 43 stanowi, że oboje małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym, ale z ważnych powodów każdy z nich może żądać, żeby ustalenie udziałów w majątku wspólnym nastąpiło z uwzględnieniem stopnia, w którym każdy z nich przyczynił się do powstania tego majątku.

Kobieta nie pogodziła się werdyktem niższych instancji (dodajmy, że rzadko odstępującym od zasady podziału dorobku małżeńskiego po połowie) i odwołała się do Sądu Najwyższego ale ten wyroku niższych instancji nie zmienił.

Sąd Najwyższy: udziały małżonków w majątku wspólnym nie muszą być równe. Ważne kto przyczynił się do jego powstania

Sąd Najwyższy przypomniał, że zgodnie art. 43 § 2 k.r.o. warunkiem ustalenia przez sąd nierównych udziałów małżonków w majątku wspólnym jest spełnienie łącznie dwóch przesłanek: istnienia ważnych powodów oraz przyczynienia się małżonków do powstania majątku wspólnego w różnym stopniu. SN wskazał, że fakt pozostawania małżonków w separacji nie jest samodzielnie wystarczająco ważnym powodem uwzględnienia wniosku o ustalenie nierównych udziałów w majątku wspólnym, zwłaszcza gdy spowodował ją (zawinił) małżonek występujący z takim żądaniem. Jednak fakt ten należy uwzględniać, jako istotny element oceny, gdy chodzi o separację długotrwałą, utrzymywaną decyzją obojga małżonków, którzy przez cały czas jej trwania gospodarowali w pełni samodzielnie i żadnego majątku wspólnie nie gromadzili.

Istotna może być tu proporcja obu okresów w małżeństwie - tego realnego (aż do momentu gdy uległ rozpadowi) i faktycznej separacji. Nie jest przy tym wykluczone, że ustalenie nierównych udziałów zapadnie na korzyść małżonka winnego w praktyce rozkładu pożycia małżeńskiego.

Czytaj więcej

Prawo rodzinne

Sąd Najwyższy: Żona zrobiła większą karierę. Mąż nie dostanie mniej po rozwodzie

Gorsza kariera zawodowa małżonka nie daje podstaw do przyznania mu mniejszych udziałów przy dzieleniu majątku wspólnego po rozwodzie.

Sąd Najwyższy: Co wpływa na ustalenie nierównych udziałów w majątku majątku?

- Ważnymi powodami są takie okoliczności, które z punktu widzenia zasad współżycia społecznego sprzeciwiają się przyznaniu jednemu z małżonków korzyści z tej części majątku wspólnego, do powstania której ten małżonek się nie przyczynił – wskazał w konkluzji uzasadnienia sędzia Roman Trzaskowski.

Chodzi zatem właśnie o długotrwałą separację małżonków, podczas której, za ich obopólnym porozumieniem, każdy z nich gospodarował samodzielnie i dorabiał się niejako na własny rachunek, skoro w rezultacie takiego porozumienia majątek wspólny pochodzi wyłącznie z dochodów jednego z małżonków uzyskanych w czasie, kiedy drugi z nich nie przyczyniał się do jego powstania.