Wątpliwości ws. renty wdowiej. ZUS i KRUS odpowiadają

Renta wdowia to wypłata własnego świadczenia emerytalno-rentowego (na przykład emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy) łącznie z rentą rodzinną po zmarłym małżonku. Jedno ze świadczeń składających się na rentę wdowią będzie wypłacane w całości, a drugie w części równej 15%.  Od 1 stycznia 2027 r. drugie świadczenie wypłacane będzie w wysokości 25%.  

Nie każdy wdowiec lub wdowa na emeryturze dostaną rentę wdowią, a ci, którzy dostaną, nie powinni liczyć na zawrotne kwoty. Suma wypłacanych świadczeń nie może bowiem przekroczyć trzykrotności najniższej emerytury (do 1 marca 2025 r. to 5342,88 zł). Do tego limitu wliczone zostaną nie tylko świadczenia, które będą wypłacane łącznie, ale także świadczenia wypłacane przez instytucje zagraniczne oraz inne niż jednorazowe świadczenia i dodatki wypłacane na podstawie ustawy emerytalnej lub odrębnych przepisów. Jeśli suma wypłacanych świadczeń będzie wyższa niż trzykrotność najniższej emerytury, świadczenia zostaną pomniejszone o kwotę przekroczenia.  

Mimo to o rentę wdowią warto się starać.

Czytaj więcej

Praca, Emerytury i renty

Ile renty wdowiej dostaniesz? ZUS uruchomił specjalny kalkulator

Od 1 stycznia 2025 roku seniorzy mogą składać wnioski o rentę wdowią. Zanim jednak to zrobią, muszą wybrać wariant wypłaty. W podjęciu tej decyzji pomocny może okazać się kalkulator do renty wdowiej udostępniony przez ZUS.

1. Kto może otrzymywać rentę wdowią

Wypłata emerytury łącznie z rentą rodzinną jest możliwa, jeśli senior spełnia wszystkie poniższe warunki:

Prawo do wypłaty świadczeń łącznie z rentą rodzinną ustaje, jeśli wdowiec lub wdowa zawrą nowy związek małżeński.

2. Co oznacza wspólność małżeńska i jak się to weryfikuje?

Ustawa emerytalna nie zawiera definicji wspólności małżeńskiej. Jednak, na podstawie orzecznictwa sądowego przyjmuje się, że wspólność małżeńska oznacza rzeczywisty związek łączący małżeństwo, który obejmuje wspólne zamieszkiwanie i prowadzenie wspólnego gospodarstwa domowego, wspólne pożycie, wierność i współdziałanie dla dobra rodziny. Na wspólność małżeńską składają się różnego rodzaju więzi, nie tylko natury fizycznej i majątkowej, ale także więź duchowa, osobista, emocjonalna i uczuciowa.

Pozostawanie we wspólności małżeńskiej do dnia śmierci małżonka oznacza więc wspólne zamieszkiwanie lub prowadzenie wspólnego gospodarstwa domowego lub inny rodzaj więzi łączącej małżonków. Osoba, która ubiega się o wypłatę renty wdowiej, musi złożyć oświadczenie, że pozostawała we wspólności małżeńskiej do dnia śmierci współmałżonka. Informacje te podaje zgodnie z prawdą i potwierdza podpisem.

3. Czy świadczenie przysługujące po osobie zmarłej liczy się jako 15% renty rodzinnej, czy 15% emerytury, jaka przysługiwałaby zmarłemu?

Renta rodzinna dla jednej osoby wynosi 85% procent świadczenia, które przysługiwało osobie zmarłej. Do ustalenia kwoty renty wdowiej przyj 100% te zostanie 15% renty rodzinnej, a nie 100% lub 15% świadczenia, które przysługiwało osobie zmarłej.

Czytaj więcej

Praca, Emerytury i renty

Renta wdowia. Pominięci zapowiadają skargę do Trybunału w Strasburgu

Część obywateli czuje się pokrzywdzonych kryteriami dostępu do nowej renty wdowiej. - Wysyłamy skargi do Komisji Europejskiej o naruszenie Karty Praw Podstawowych, będziemy kierować wnioski do Europejskiego Trybunału Praw Człowieka - mówi informatorka "Faktu".

4. Kiedy i gdzie złożyć wniosek o rentę wdowią?

Renta wdowia będzie wypłacana nie wcześniej niż od 1 lipca 2025 r. Ale wniosek można złożyć już teraz. Aby otrzymać rentę wdowią od 1 lipca 2025 r., złóż wniosek najpóźniej do 31 lipca 2025 r. Jeśli wcześniej nie ubiegałaś/ubiegałeś się o rentę rodzinną lub o własne świadczenie i otrzymujesz tylko jedno świadczenie – na przykład emeryturę, złóż wniosek o drugie świadczenie – na przykład rentę rodzinną. Razem z tym wnioskiem możesz złożyć również wniosek o rentę wdowią.

Wniosek o rentę wdowią możesz złożyć w dowolnym organie emerytalno-rentowym (ZUS, KRUS, WBE, ZER-MSWiA czy BESW), w którym jesteś uprawniona (uprawniony) do jednego ze świadczeń: emerytury, renty własnej lub renty rodzinnej.

Osoby uprawnione do świadczeń z dwóch organów rentowych mogą same zdecydować, do którego z nich chcą złożyć wniosek o rentę wdowią.

5. Czy do wniosku o rentę wdowią trzeba dołączyć jakieś dokumenty?

Jeśli senior ma prawo do renty rodzinnej lub (oraz) do innego świadczenia emerytalno-rentowego, to ZUS czy KRUS mają już wymagane dokumenty i do wniosku o ustalenie zbiegu świadczeń, zwanego rentą wdowią, nie trzeba dołączać żadnych dokumentów. Gdyby okazało się, że do rozpatrzenia wniosku potrzebne są dodatkowe dokumenty, urząd poprosi o ich dostarczenie.

6. Czy wniosek o rentę wdowią trzeba złożyć osobiście? Czy może go przekazać ktoś z rodziny i czy musi mieć do tego jakieś upoważnienie?

Wniosek musi być  własnoręcznie podpisany przez wnioskodawcę. Można złożyć go osobiście, przesłać pocztą lub poprosić inną osobę o przekazanie do KRUS. Można też przekazać wniosek przez elektroniczną skrzynkę podawczą ePUAP. Dokument elektroniczny musi być podpisany kwalifikowanym podpisem elektronicznym lub podpisem zaufanym.

Do złożenia wniosku przez inną osobę nie jest wymagane żadne pełnomocnictwo ani upoważnienie.

Ale... Jeśli senior chciałby, aby inna osoba mogła załatwiać pozostałe sprawy związane z rentą wdowią, rentą rodzinną lub innym świadczeniem emerytalno-rentowym, to powinien udzielić tej osobie pełnomocnictwa lub wystawić upoważnienie do reprezentowania w tych sprawach. Można napisać je odręcznie. Ważne jest, aby zawierało  dane osobowe obu osób - mocodawcy i pełnomocnika tj.  imię i nazwisko, Pesel, adres, rodzaj, serię i nr dokumentu tożsamości – dowodu osobistego lub paszportu. Musi znaleźć się w nim również informacja – do jakiego celu ma służyć oraz  własnoręczny podpis.

7. Co to jest zbieg świadczeń?

Zbieg świadczeń to prawo do jednoczesnego otrzymywania co najmniej dwóch świadczeń emerytalno-rentowych. Świadczenia te wypłacone będą w odpowiednich proporcjach, przynajmniej jedno w pełnej wysokości. Jedno świadczenie wypłacone będzie zatem w pełnej wysokości (w 100%), a drugie – w pełnej wysokości lub w części, na przykład w 50% albo 15%.

8. Mam ustalone prawo do renty rodzinnej. Obecnie pobieram emeryturę wraz z rentą z tytułu niezdolności do pracy w związku z chorobą zawodową jako świadczenie korzystniejsze. Które z tych świadczeń zostanie uwzględnione do wyliczenia łącznej kwoty renty wdowiej?

Do wyliczenia łącznej kwoty renty wdowiej przyjmuje się  wszystkie trzy świadczenia. W zależności od wyboru osoba uprawniona będzie mogła otrzymać:

- 100% renty rodzinnej, 15% emerytury i 50% renty z tytułu niezdolności do pracy z ubezpieczenia wypadkowego lub

- 100% emerytury, 15% renty rodzinnej i 50% renty z tytułu niezdolności do pracy z ubezpieczenia wypadkowego, lub

- 100% renty z tytułu niezdolności do pracy z ubezpieczenia wypadkowego 15% renty rodzinnej, 50% emerytury.

Czytaj więcej

Praca, Emerytury i renty

Sam wniosek o rentę wdowią nie wystarczy. Bez tego jej nie otrzymasz

Od 1 stycznia 2025 roku można będzie składać wnioski o rentę wdowią, umożliwiającą otrzymywanie zbiegu renty rodzinnej i własnego świadczenia. Wcześniej warto mieć jednak ustalone prawo do obu tych świadczeń.

9. Zostałam wdową w wieku 56 lat. Ponownie wyszłam za mąż. Mój drugi mąż również zmarł. Po którym mężu przysługuje mi tzw. renta wdowia?

Prawo do wypłaty renty wdowiej przysługuje Pani po śmierci małżonka, z którym ostatnio pozostawała Pani w związku małżeńskim, o ile spełni Pani wszystkie wymagane warunki.

10. Jestem 65-letnim wdowcem i pobieram emeryturę. Żona zmarła trzy lata temu, a rentę rodzinną pobiera nasz syn. Jeżeli złożę wniosek o rentę rodzinną dla siebie, spełnię warunki do wypłaty renty wdowiej. We wniosku o rentę wdowią zamierzam poprosić o wypłatę 100% emerytury i 15% renty rodzinnej. Jak ZUS obliczy rentę wdowią?

Obecnie Pana syn pobiera rentę rodzinną w wysokości 85% świadczenia, które przysługiwało Pana żonie. Jeżeli złoży Pan wniosek o rentę rodzinną dla siebie, to wówczas renta rodzinna wyniesie 90% świadczenia, które przysługiwało Pana żonie. Następnie tak ustalona kwota renty rodzinnej zostanie podzielona na dwie równe części. Pana syn będzie otrzymywał połowę renty rodzinnej, a Pan 100% emerytury oraz 15% przysługującej Panu połowy renty rodzinnej.

11. Pobieram emeryturę rolniczą. Mąż był ubezpieczonym rolnikiem. Zmarł, gdy miałam 56 lat. Czy do wniosku o rentę rodzinną powinnam dołączyć jakieś dokumenty?

Do wniosku o rentę rodzinną prosimy dołączyć kwestionariusz dotyczący okresów ubezpieczenia męża. Jest to druk KRUS SR-21, który można pobrać na stronie internetowej www.gov.pl/krus, dostępny jest również we wszystkich jednostkach organizacyjnych KRUS.

Potrzebne będą także dokumenty, które potwierdzą okresy ubezpieczenia męża. Mogą to być świadectwa pracy, zaświadczenia ZUS czy książeczka wojskowa, jeśli mąż był ubezpieczony w systemie powszechnym i odbył zasadniczą służbę wojskową.

Mogą być również potrzebne odpisy skrócone aktów zgonu i małżeństwa, o ile nie są w posiadaniu KRUS, ani KRUS nie może ich uzyskać we własnym zakresie. Szczegółowe informacje uzyska Pani w naszych placówkach. Jeśli uznamy, że do rozpatrzenia wniosku niezbędne są dodatkowe dokumenty, poprosimy Panią o ich dostarczenie.

12. Pobieram rentę rolniczą z tytułu niezdolności do pracy i mam ustalone prawo do renty rodzinnej po mężu w ZUS (świadczenie zawieszone). Gdzie powinnam złożyć wniosek o rentę wdowią?

Wniosek może Pani złożyć w dowolnym organie rentowym, w którym ma Pani ustalone prawo do własnego świadczenia lub renty rodzinnej, czyli w KRUS albo w ZUS.

13. Jestem wdowcem od 5 lat. Skończyłem 81 lat, mam problemy z poruszaniem i nie korzystam z żadnych form elektronicznego przekazywania dokumentów. Opiekuje się mną syn. Sam nie mogę złożyć wniosku o rentę wdowią. Co zrobić?

Prosimy wypełnić i własnoręcznie podpisać wniosek. Następnie syn może go złożyć w najbliższej jednostce organizacyjnej ZUS czy KRUS. Wniosek taki można również wysłać pocztą.

14. Jestem wdową. Mam ustalone prawo do rolniczej renty rodzinnej po zmarłym małżonku, ale pobieram własną emeryturę z ZUS. Mąż zmarł gdy miałam 59 lat. Wystąpiłam z wnioskiem o rentę wdowią. Czy otrzymam to świadczenie i jaka będzie jego wysokość?

Tak. Od 1 lipca 2025 r. uzyska Pani prawo do zbiegu świadczeń w wysokości: