Prowadzisz biuro w domu? Masz szansę na amortyzację

Jeśli przedsiębiorca ma biuro w domu, fiskus nie powinien kwestionować amortyzacji i bezrefleksyjnie wyrzucać go z kosztów.

Aktualizacja: 01.08.2023 12:17 Publikacja: 01.08.2023 03:00

Biuro w mieszkaniu

Biuro w mieszkaniu

Foto: Adobe Stock

Mamy dobrą wiadomość dla przedsiębiorców, którzy prowadzą działalność w domu. Jeśli całe mieszkanie zostało przeznaczone na firmę, jest szansa, że nie dotyczy go wprowadzony przez Polski Ład zakaz amortyzacji. Takie wnioski można wyciągnąć z wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie.

Przypomnijmy, że budynków i lokali mieszkalnych nie można definitywnie amortyzować (czyli rozliczać poprzez odpisy wydatków na ich zakup bądź wybudowanie w kosztach) od 2023 r. Zakaz miał przede wszystkim uderzyć w wynajmujących. Ale dotknął też tych, którzy prowadzą w mieszkaniach swoje biznesy. Wcześniej amortyzowali je w części przypadającej na firmę, np. w 25 proc. Teraz nie mogą.

Kancelaria w bloku

Czy zakaz dotyczy też mieszkań, które zostały przeznaczone w całości na firmę? Czyli są wykorzystywane tylko na cele użytkowe? O to zapytał fiskusa radca prawny, który prowadzi w mieszkaniu kancelarię. W księdze wieczystej nieruchomość oznaczona jest jako lokal mieszkalny. W 100 proc. została jednak przeznaczona na cele użytkowe. Prawnik płaci też od niej wyższy podatek od nieruchomości (taki jak od firmowych).

– Ustawa o PIT nie definiuje lokalu mieszkalnego. Musimy więc sięgnąć do ustawy o własności lokali. Wyraźnie ona rozróżnia pojęcia lokalu mieszkalnego (przeznaczony na stały pobyt ludzi, służący zaspokajaniu potrzeb mieszkaniowych) oraz niemieszkalnego (wykorzystywany na inne cele niż mieszkalne). Jeśli więc nieruchomość nie służy zaspokajaniu potrzeb mieszkaniowych, tylko prowadzeniu działalności, nie można uznać, że obejmuje ją zakaz amortyzacji – argumentuje radca prawny Michał Gądek (z kancelarii Michał Gądek i Partnerzy), który występował z wnioskiem o interpretację.

Fiskusa to nie przekonało. Powołał się na ustawę o PIT i kategorycznie stwierdził, że amortyzacja jest już zabroniona. Była możliwa jeszcze w 2022 r. (na podstawie przepisów przejściowych), ale od 1 stycznia 2023 r. z kosztami koniec (interpretacja nr 0113-KDIPT2-1.4011.888. 2022.1.ID).

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie uchylił interpretację. Podkreślił, że nie wystarczy powołać się na przepisy, trzeba też odnieść się do argumentów podatnika, zwłaszcza tego, że pojęcie lokalu mieszkalnego należy rozumieć w sposób funkcjonalny. Fiskus powinien zbadać, czy o charakterze nieruchomości decyduje jej klasyfikacja w księdze wieczystej, czy też faktyczne wykorzystanie (sygn. I SA/Kr 253/23).

Automat nie działa

– Z wyroku wynika, że skarbówka nie może bezrefleksyjnie zakazywać amortyzacji. Daje to nadzieję wszystkim przedsiębiorcom, którzy całe mieszkanie przeznaczyli na działalność. Takich sytuacji jest dużo, wiele osób prowadzi w domu właśnie kancelarie, ale też biura rachunkowe, gabinety dentystyczne, salony masażu czy nawet magazyny towarów – mówi Wojciech Jasiński, doradca podatkowy w ATA Finance. Podkreśla, że argumenty za amortyzacją są mocne.

– Skoro lokal jest zajęty na firmę, to nie można zaspokajać w nim potrzeb mieszkaniowych. W świetle ustawy o własności lokali nie jest więc lokalem mieszkalnym. I zakaz amortyzacji go nie dotyczy – twierdzi Wojciech Jasiński. Dodaje, że przed podjęciem sporu z fiskusem warto wystąpić o klasyfikację nieruchomości do Głównego Urzędu Statystycznego. Jeśli ten uzna, że zgodnie z Klasyfikacją Środków Trwałych lokal należy zaliczyć do niemieszkalnych, fiskus nie powinien tego kwestionować.

Wcześniej fiskus uważał inaczej

Michał Gądek przypomina, że skarbówka wcześniej twierdziła, iż dla podatkowych rozliczeń decydujące jest przeznaczenie nieruchomości. W interpretacji dotyczącej stawek amortyzacji (wydanej jeszcze przed wprowadzeniem jej zakazu) czytamy: „Skoro lokal mieszkalny wykorzystywany jest w całości na potrzeby biura rachunkowego, to zmianie uległa funkcja tego lokalu, posiadającego pierwotnie charakter mieszkalny, na użytkowy. Oznacza to, iż prawidłową stawką do jego amortyzacji jest stawka wynosząca 2,5 proc., właściwa dla lokali niemieszkalnych” (nr IBPBI/1/415-325/12/ZK).

– Fiskus nie może raz twierdzić, że przeznaczenie lokalu jest najważniejsze, a kiedy indziej, że nie ma znaczenia – podkreśla mecenas Michał Gądek.

Zasada ochrony praw nabytych
Konstytucja nie pomaga

Zakaz amortyzacji mieszkań i domów zbulwersował wielu podatników, zwłaszcza tych, którzy zarabiają na ich wynajmie. Zarzucają skarbówkę wnioskami o interpretacje i skarżą niekorzystne dla nich odpowiedzi do sądów. Argumentują, że zainwestowali w zakup nieruchomości i zakładali, że będą mogli je w całości rozliczyć w kosztach. Powołują się na konstytucyjną zasadę ochrony praw nabytych oraz interesów w toku. A także orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego, z którego wynika, że podatnik powinien mieć możliwość rozliczenia inwestycji tak, jak przewidywały ustawy w momencie jej prowadzenia. Fiskus uważa jednak, że kontrola zgodności przepisów prawa podatkowego z postanowieniami Konstytucji RP nie należy do urzędników, którzy wydają indywidualną interpretację. A sądy przyznają mu rację (wyjątek to wyrok WSA w Łodzi, sygn. I SA/Łd 258/23, który opisywaliśmy w „Rzeczpospolitej” z 3 lipca). Ostatnio Naczelny Sąd Administracyjny (sygn. II FSK 119/23, więcej w „Rzeczpospolitej” z 13 lipca) podkreślił, że taka systemowa zmiana spełnia konstytucyjne wymogi.

Mamy dobrą wiadomość dla przedsiębiorców, którzy prowadzą działalność w domu. Jeśli całe mieszkanie zostało przeznaczone na firmę, jest szansa, że nie dotyczy go wprowadzony przez Polski Ład zakaz amortyzacji. Takie wnioski można wyciągnąć z wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie.

Przypomnijmy, że budynków i lokali mieszkalnych nie można definitywnie amortyzować (czyli rozliczać poprzez odpisy wydatków na ich zakup bądź wybudowanie w kosztach) od 2023 r. Zakaz miał przede wszystkim uderzyć w wynajmujących. Ale dotknął też tych, którzy prowadzą w mieszkaniach swoje biznesy. Wcześniej amortyzowali je w części przypadającej na firmę, np. w 25 proc. Teraz nie mogą.

Pozostało 87% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Nieruchomości
Myśliwi kontra właściciele gruntów. Rząd chce chronić prawo własności
Podatki
Zapowiada się kolorowa jesień w podatkach. Wiemy, co planuje rząd Tuska
Praca, Emerytury i renty
Dodatek do emerytury. Wielu seniorów nie wie, że ma do niego prawo
Edukacja i wychowanie
Resort edukacji przygotowuje szkoły na upały. Będą nowe przepisy
Materiał Promocyjny
Aż 7,2% na koncie oszczędnościowym w Citi Handlowy
Sądy i trybunały
Czas na reformę. Rząd odkrywa karty w sprawie Sądu Najwyższego i neosędziów
Materiał Promocyjny
Najpopularniejszy model hiszpańskiej marki