Nieuczciwe pokazy zdemaskowane. UOKiK nałożył kary i zawiadamia prokuraturę

Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów skontrolował w zeszłym roku 27 pokazów handlowych w całej Polsce. W ośmiu przypadkach złożono zawiadomienia do prokuratury, a na trzy spółki i ich zarządy urząd nałożył łącznie ponad 3,6 mln zł kary.

Publikacja: 27.08.2024 14:23

Nieuczciwe pokazy zdemaskowane. UOKiK nałożył kary i zawiadamia prokuraturę

Foto: Adobe Stock

Nowe, bardziej rygorystyczne przepisy dotyczące pokazów handlowych, podczas których prowadzona jest sprzedaż, obowiązują od stycznia zeszłego roku. Wprowadzono je z inicjatywy prezesa UOKiK w celu wzmocnienia ochrony konsumentów w relacjach z przedsiębiorcami prowadzącymi sprzedaż bezpośrednią. Do rzędu wpływało bowiem wiele skarg osób pokrzywdzonych przez takich nieuczciwych sprzedawców. 

Wspomniane nowe przepisy przewidują, że firmy oferujące produkty i usługi poza swoja siedzibą, siecią sklepów, straganami lub targowiskami nie mogą przyjmować płatności przed upływem terminu na odstąpienie od umowy i  zawierać umów dotyczących usług finansowych, np. kredytu konsumenckiego (sprzedaż ratalna). Umowa tego typu zawarta podczas pokazu lub wycieczki jest z mocy prawa nieważna, a co za tym idzie, nie wywołuje skutków prawnych dla konsumenta.

– Na nieuczciwe praktyki podczas sprzedaży na prezentacjach szczególnie narażone są osoby starsze. Nieuczciwi handlowcy często wykorzystują ich problemy zdrowotne. Seniorzy zapraszani są na spotkania pod fałszywym pretekstem, np. darmowych badań wzroku czy płuc. Tak było w przypadku firm, wobec których prowadziliśmy postępowania w ostatnim czasie. Większość umów jest zawierana z konsumentami powyżej 60. roku życia - mówi prezes UOKiK Tomasz Chróstny.

Czytaj więcej

Klienci Canal+ nie chcą dopłacać za dostęp do Ligi Mistrzów. Co na to prawnicy?

Tajemniczy klienci. UOKiK kontroluje pokazy w całym kraju

Kontrolerzy UOKiK przy wsparciu pracowników Inspekcji Handlowej zweryfikowali 27 pokazów. W 20 z nich kontrolerzy wzięli udział incognito – jako tzw. tajemniczy klienci. Wykryli oni liczne praktyki, które stanowiły nie tylko naruszenie zbiorowych interesów konsumentów, ale też mogły mieć charakter przestępstw. Dlatego w ośmiu przypadkach Urząd złożył zawiadomienia do prokuratury w sprawie m.in. oszustw finansowych. Dwa przypadki dotyczą udziału w zorganizowanej grupie przestępczej.

Urząd prowadził też jednak własne postępowania ws. wykrytych nieprawidłowości. Jak do tej pory, trzy z nich skończyły się nałożeniem kar, zarówno na spółki, jak i na członków ich zarządów. Łączna wartość tych sankcji przewyższa 3,6 mln zł. Choć nie są to decyzje prawomocne, mają rygor natychmiastowej wykonalności w zakresie naruszania zbiorowych interesów konsumentów. Oznacza to, że firmy te muszą zaprzestać kwestionowanych praktyk natychmiast, nie czekając na rozpatrzenie odwołania i uprawomocnienie się decyzji. Ponadto dwóm prezesom grozi odpowiedzialność finansowa za utrudnianie UOKiK-owi kontroli.

– Jeśli umowa jest zawierana poza siedzibą przedsiębiorcy, np. podczas pokazu, konsument może odstąpić od niej bez konsekwencji w ciągu 14 dni, tak jak w przypadku każdej innej formy sprzedaży na odległość, np. przez internet. W przypadku, kiedy umowa zostanie podpisana podczas wycieczki, albo nieumówionej wizyty do domy konsumenta, czas na odstąpienie od niej jest wydłużony do 30 dni – zaznacza prezes UOKiK.

Czytaj więcej

Temu i Shein nie przestrzegają prawa UE? Federacja Konsumentów ostrzega

Trzy firmy ukarane za niedozwolone zawieranie umów na pokazach

Pierwszą z ukaranych firm jest Redice z Kórnika (obecnie ma siedzibę w Toruniu), wobec której orzeczono najwyższą karę. Oferuje ona m. in. artykuły AGD, produkty wełniane, naczynia i noże kuchenne. Lista szkodliwych praktyk stwierdzonych przez UOKiK jest w tym wypadku długa. Działający na zlecenie firmy telemarketerzy zapraszali klientów na bezpłatne badania płuc, jednak spotkania te miały charakter sprzedażowy (o czym nie informowano).

Już na miejscu bowiem przedstawiciele firmy zachęcali do zakupu produktów w „specjalnej ofercie” oraz „po okazyjnej cenie” dla „wylosowanych szczęśliwców”. Informowali przy tym, że skorzystanie z tej oferty wyłącza prawo do odstąpienia od umowy. W związku z tym przyjmowano od tych osób płatności przed upływem terminu na to. Nakłaniano je też do podpisania umów kredytu konsumenckiego. Na firmę nałożono ponad 1,8 mln zł kary, a na jej prezesa - 325 tys. zł.

Kolejna decyzja dotyczy spółki Healthy Life z Przeźmierowa. Na pokazach sprzedawała ona m.in. sprzęty AGD, kremy oraz produkty wełniane (zgłoszone jako wyroby medyczne, a ich sprzedaż poza lokalem jest zabroniona). Konsumentów wprowadzono poza tym w błąd sugerując, że mają okazję dokonać zakupu po cenach niższych niż katalogowe, choć w rzeczywistości firma nie sprzedawała produktów po tych wyższych cenach. Także w tym wypadku nakłaniano klientów do podpisania umów o kredyt konsumencki oraz przyjmowano płatności przed upływem ustawowego terminu na odstąpienie. W tym wypadku kara wyniosła 100 tys. zł dla prezesa oraz niemal 550 tys. zł dla spółki.

Trzecią ukaraną firmą jest Better Life Technology z Poznania. Również ona sprzedawała na pokazach wyroby medyczne, skłaniała do zawarcia umowy na kredyt konsumencki i przyjmowała płatności przed upływem terminu na odstąpienie od umowy. Firma została za to ukarana kwotą 400 tys. zł, a członkowie zarządu będą musieli zapłacić prawie drugie tyle (375 tys. zł)

Nowe, bardziej rygorystyczne przepisy dotyczące pokazów handlowych, podczas których prowadzona jest sprzedaż, obowiązują od stycznia zeszłego roku. Wprowadzono je z inicjatywy prezesa UOKiK w celu wzmocnienia ochrony konsumentów w relacjach z przedsiębiorcami prowadzącymi sprzedaż bezpośrednią. Do rzędu wpływało bowiem wiele skarg osób pokrzywdzonych przez takich nieuczciwych sprzedawców. 

Wspomniane nowe przepisy przewidują, że firmy oferujące produkty i usługi poza swoja siedzibą, siecią sklepów, straganami lub targowiskami nie mogą przyjmować płatności przed upływem terminu na odstąpienie od umowy i  zawierać umów dotyczących usług finansowych, np. kredytu konsumenckiego (sprzedaż ratalna). Umowa tego typu zawarta podczas pokazu lub wycieczki jest z mocy prawa nieważna, a co za tym idzie, nie wywołuje skutków prawnych dla konsumenta.

Pozostało 85% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Prawo dla Ciebie
Myśliwi nie chcą okresowych badań. A rząd szykuje ograniczenie polowań
Prawo karne
Prof. Matczak o zatrzymaniu Ryszarda Czarneckiego: Władza lubi pokazać siłę
Płace
Biznes rozczarowany po zaskakującej decyzji rządu. Związkowcy zadowoleni
Sądy i trybunały
Ostre oświadczenie I Prezes SN. Małgorzata Manowska oburzona planami rządu
Zawody prawnicze
Prezydent wręczy nominacje pozostawionym na lodzie absolwentom KSSiP
Materiał Promocyjny
Jak wygląda auto elektryczne