NSA: wpłata darowizny na konto techniczne do spłaty kredytu nie pozbawia ulgi

Naczelny Sąd Administracyjny (NSA) oddalił skargę kasacyjną fiskusa, który odmówił podatnikowi prawa do pełnego zwolnienia przy darowiźnie od najbliższej rodziny.

Sprawa dotyczyła podatnika, który dostał od matki w prezencie ponad 350 tys. zł. Pieniądze pochodziły ze sprzedaży nieruchomości i zostały przelane na jego konta przez nabywców jako darowizna od matki. We wniosku o interpretację mężczyzna podkreślił, że pieniądze od matki w całości wpłynęły na jego rachunki bankowe. Z tym że nieco ponad 205 tys. zł zostało przelane bezpośrednio na spłatę jego kredytu w banku. Obdarowany podkreśli, że rachunek, na który wpłynęła ta część darowanych środków, przeznaczony jest wyłącznie do spłaty kredytu i jest techniczny.

Darowizna od najbliższych a zwolnienie podatkowe

Podatnik zapewnił, że darowizna została zgłoszona do fiskusa w sześciomiesięcznym terminie, od którego zależy skorzystania z pełnego zwolnienia dla tzw. zerowej grupy. Uważał też, że kwota przelana bezpośrednio na konto techniczne do spłaty jego kredytu spełnia warunek dokumentacyjny konieczny do skorzystania z ulgi.   

Czytaj więcej

Podatki

Darowizna przelana na konto wierzyciela obdarowanego jest zwolniona z podatku

To, że darczyńca przeleje pieniądze z darowizny nie na konto obdarowanego, ale jego wierzyciela np. w związku ze sprzedażą mieszkania nie przekreśla prawa do pełnego zwolnienia podatkowego.

Fiskus nie widział problemu w tym, że darowizna od matki trafiła do syna za pośrednictwem kupujących, którzy byli jej winny pieniądze za dom. Ale miał zastrzeżenia do jednego z rachunków bankowych, na które trafiły środki.   

Urzędnicy tłumaczyli, że jeden z nich jest rachunkiem technicznym wierzyciela obdarowanego, tj. banku, i jest przeznaczony wyłącznie do spłaty kredytu. A to zdaniem fiskusa oznacza, że nie spełnia przesłanki z art. 4a ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn. Rachunku przeznaczonego do spłaty kredytu nie można bowiem uznać za należący do podatnika. Jest to jedynie rachunek techniczny, na którym bank ewidencjonuje spłatę udzielonego obdarowanemu kredytu skonsolidowanego.

Wpłata na konto techniczne a podatek od darowizny

Fiskus przekonywał, że do skorzystania ze zwolnienia konieczne jest udokumentowanie otrzymanych środków pieniężnych dowodem przekazania na rachunek nabywcy. I nie kwestionował, że zgodnie z utartą linią interpretacyjną i orzeczniczą, warunek ten jest spełniony również wtedy, gdy wpłata dokonywana jest na rachunek bankowy osoby trzeciej, ale na subkonto wyodrębnione w ramach tego rachunku dla osoby obdarowanej. Jak tłumaczyli urzędnicy, takie subkonta wyodrębniane są w ramach rachunków prowadzonych dla deweloperów czy spółdzielni mieszkaniowych.

Jednak zdaniem fiskusa sytuacja w tym przypadku podatnika jest inna.  Wnioskodawca nie otrzymał bowiem części wpłaty na swój rachunek bankowy, czy np. na subkonto, które byłoby wyodrębnione dla niego w rachunku bankowym jego wierzyciela. W konsekwencji fiskus odpowiedział, że w tej części darowizna podatnika nie korzysta ze zwolnienia dla zerowej grupy i należy się od niej podatek wyliczony na zasadach określonych dla nabywców z I grupy podatkowej.

Obdarowany nie zgadzał się z taką wykładnią preferencji. Poszedł do sądu i wygrał. Z profiskalnym podejściem nie zgodził się ani Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie, ani sąd kasacyjny.

Przelew na spłatę kredytu a zwolnienie podatkowe

NSA zaznaczył, że w sprawie nie ma zastosowania niekorzystna dla podatników uchwała z 20 marca 2023 r. ( sygn. III FPS 3/22) z której wynika, że darowizna otrzymana w gotówce do ręki i wpłacona samodzielnie przez obdarowanego na swoje konto nie korzysta ze zwolnienia.

Czytaj więcej

Podatki

Ważna uchwała o darowiźnie od najbliżej rodziny. NSA zmienił zdanie

Jeśli obdarowany sam wpłaci na konto gotówkę otrzymaną od najbliższej rodziny, straci nielimitowane zwolnienie.