Politycy obiecują Polakom mocny wzrost zarobków. Czy to realne?

– Chcemy, żeby Polacy rozwijali skrzydła. Nasza wizja rozwoju jest taka, aby na koniec naszej – mam nadzieję, trzeciej kadencji – średnie wynagrodzenie w Polsce wynosiło przynajmniej 10 tys. zł – stwierdził ostatnio premier Mateusz Morawiecki podczas jednego z wieców wyborczych PiS. A za sześć lat zarobki Polaków mają sięgać poziomu francuskiego. Obecnie we Francji na rękę zarabia się średnio ok. 41,1 tys. euro rocznie, a w Polsce – ok. 15,6 tys. euro rocznie.

Grubsze portfele

Nie tylko partia rządząca, także inne ugrupowania w tegorocznej kampanii kuszą Polaków wizją grubszych portfeli. Przykładowo: Koalicja Obywatelska obiecuje wzrost kwoty wolnej od podatku z 30 tys. do 60 tys. zł, co oznacza automatyczny wzrost wynagrodzeń netto (skala tego wzrostu zależy od wysokości zarobków). Trzecia Droga proponuje tzw. rodzinny PIT, czyli uwzględnienie dzieci w rozliczeniach podatkowych, co także ma zwiększyć dochody do dyspozycji.

Lewica postuluje 20-proc. podwyżki dla pracowników sfery budżetowej (podobnie jak KO), płacę minimalną na poziomie 66 proc. tej średniej (obecnie to zwykle ok. 50 proc.), skrócenie tygodnia pracy z 40 do 35 godzin przy tym samym wynagrodzeniu itp.

Czy te obietnice są prawdziwe i możliwe do zrealizowania? W dużej mierze tak – odpowiadają ekonomiści. Inna jednak sprawa, jakie koszty ze sobą niosą, a przede wszystkim, czy dają szansę na trwały, szybki i realny wzrost wynagrodzeń w Polsce?

Czytaj więcej

Wynagrodzenia

Inflacyjna zadyszka płac. Gdzie zarabia się najlepiej?

Porównanie płac i inflacji w ciągu ośmiu miesięcy tego roku pokazuje, że siła nabywcza wynagrodze...

To nie utopia

– Średnie wynagrodzenia na poziomie 10 tys. zł na koniec 2027 r. jest całkiem możliwe – przyznaje Łukasz Kozłowski, główny ekonomista Federacji Przedsiębiorców Polskich. – Ale nie dlatego, że miałoby to wynikać z jakichś szczególnych starań rządzących, to po prostu efekt naturalnych procesów zachodzących na rynku pracy – wyjaśnia.

W 2023 r. przeciętna płaca brutto ma wynieść 7,1 tys., do 10 tys. zł brakuje niemal 3 tys. zł. – Płace dostosowują się do realiów rynkowych, oczekiwany wzrost produktywności i inflacja dają w sumie prognozę ich dynamicznego nominalnego wzrostu – mówi Kozłowski. Ciekawe, że według rządowych prognoz (przedstawionych w ustawie budżetowej na 2024 r.) w 2027 r. średnie wynagrodzenie w gospodarce ma wynieść 9,3 tys. zł, a w sektorze przedsiębiorstw – niemal 9,8 tys. zł.

Podwyżka za obniżkę

– Polityka fiskalna i obniżanie podatku PIT są pewnymi sposobami na poprawę sytuacji finansowej Polaków, tym bardziej że łączne daniny nałożone na dochody z pracy są w Polsce horrendalnie wysokie – komentuje z kolei Janusz Jankowiak, główny ekonomista Polskiej Rady Biznesu.

Jankowiak zaznacza jednocześnie, że propozycja podwojenia kwoty wolnej w PIT jest jednak zbyt kosztowna (to ok. 44 mld zł ubytków w budżecie państwa) w obecnych realiach budżetowych, czyli wysokiego deficytu. – Finanse publiczne potrzebują zacieśnienia fiskalnego, obniżka wpływów z PIT wymagałaby skompensowania dochodów z innych źródeł – zaznacza Jankowiak.

– W debacie o systemie podatkowym często postuluje się, by obniżać opodatkowanie pracy na rzecz wzrostu opodatkowania konsumpcji, czyli VAT. W kampanii wyborczej ta pierwsza część jest promowana, bo się łatwo sprzedaje, tę drugą część – o wzroście innych podatków – już się niestety w dyskusji całkowicie pomija – wytyka ekonomista.