Bodnar ma gotowe wytyczne ws. neosędziów. Co będą robić prokuratorzy?

Krajowa Rada Prokuratorów zaakceptowała projekt wytycznych, jak traktować udział tzw. neosędziów w postępowaniach karnych. Wkrótce wytyczne podpisze minister sprawiedliwości prokurator generalny Adam Bodnar.

Publikacja: 11.11.2024 19:49

Bodnar ma gotowe wytyczne ws. neosędziów. Co będą robić prokuratorzy?

Foto: PAP/Tomasz Gzell

dgk

OKO.press wyjaśnia, że przygotowane w Prokuraturze Krajowej wytyczne to odpowiedź na dylematy prokuratorów, którzy po zmianie władzy przed rokiem, muszą decydować jak postępować w przypadku wyznaczenia do sprawy składu z neosędzią: akceptować ten fakt czy wnioskować o wyłączenie neosędziego.

Wytyczne nie są poleceniem służbowym, a jedynie wskazówką. Ostateczna decyzja należy do prokuratora. Nikt nie będzie ścigał tych oskarżycieli, którzy nie będą ich stosować, choć można spodziewać się, że będą to prokuratorzy, którzy awansowali za rządów PiS.

Czytaj więcej

Adam Bodnar: Prokuratorzy będą reagować na „neosędziowskie” składy w SN

Składać wnioski o wyłączenie neosędziów SN

W pierwotnej  wersji wytyczne odnosiły się do wszystkich neosędziów. Ostatecznie skupiły się na postępowaniach przed Sądem Najwyższym. Powód? Prokuratura nie chce pogłębić chaosu w sądach i paraliżować ich pracy, a co za tym idzie -  narażać obywateli na jeszcze dłuższe procesy.

Zgodnie z wytycznymi zasadne będzie: 

  • składanie wniosków o test na niezależność albo składanie wniosków o wyłączenie neosędziów SN;
  • składanie wniosków o wyłączenie neosędziów SN, którzy mają zrobić test na niezależność, albo mają rozpoznać wnioski o wyłączenie innych neosędziów SN;
  • popieranie zasadnych wniosków stron – składających kasację, dotyczących wadliwej obsady sądu z udziałem neosędziów sądów powszechnych;
  • w sprawach badanych w Prokuraturze Krajowej w przypadkach uzasadnionych podnoszenie w kasacjach ws. karnych i cywilnych zarzutu niewłaściwej obsady sądu (z udziałem neosędziów), który wydał prawomocny wyrok;
  • składanie wniosków o wyłączenie lub test wobec neosędziów SN, w sprawach dotyczących rozstrzygnięcia rozbieżności w wykładni prawa.

W wytycznych prokurator generalny Adam Bodnar przypomina, że zgodnie z jego wcześniejszą decyzją, prokuratura nie będzie składała skarg nadzwyczajnych do Izby Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych, w której są sami neosędziowie.

W wytycznych podkreśla się również, żeby nie wyłączać z orzekania legalnych sędziów SN wyznaczonych przez prezydenta do orzekania w Izbie Odpowiedzialności Zawodowej, której status też jest kwestionowany. OKO. press przypomina, że to do tej Izby prokuratura kieruje wnioski o uchylenie immunitetów sędziów – współpracowników resortu Ziobry, m.in.  zamieszanych w aferę hejterską.

Wytyczne Bodnara nie dadzą rady zarządzeniu prezesa Kapińskiego?

Realizacja wytycznych napotka jednak pewien problem. Gdy tylko w SN pojawiły się pierwsze wnioski prokuratorskie o wyłączenie neosędziów, prezes Izby Karnej SN Zbigniew Kapiński (neosędzia SN) wydał zarządzenie, na mocy którego wnioski takie mają być kierowane do I prezes SN Małgorzaty Manowskiej. Prezes Manowska przekazuje je do Izby Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych, w której są sami neosędziowie. Oni zaś - będąc w roli sędziów we własnej sprawie – oczywiście je oddalają. W ten sposób neosędziowie zablokowali możliwość rozpatrywania wniosków prokuratorów przez tzw. starych sędziów z Izby Karnej – zauważa OKO.press.

Problem neosędziów ma kompleksowo rozwiązać ustawa  o przywracaniu ładu konstytucyjnego w wymiarze sprawiedliwości, której założenia Adam Bodnar zaprezentował we wrześniu. Jednak ustawa wejdzie w życie raczej dopiero po zmianie prezydenta.  

Czytaj więcej

Będą zmiany w projekcie dotyczącym tzw. neosędziów. Znamy szczegóły

Wiadomo już, że projekt przygotowany przez komisję kodyfikacyjną ds. ustroju sądownictwa i prokuratury zostanie istotnie zmieniony po uwagach, które sformułowała Komisja Wenecka, organ doradczy] Rady Europy. W jej ocenie automatyczne cofnięcie na mocy ustawy tzw. neosędziów na poprzednio zajmowane stanowiska jest niedopuszczalne. A taki był pomysł. Według Komisji Weneckiej, powołanie każdego sędziego powinno być badane indywidualnie przez organ niezależny od rządu, a od decyzji w tej sprawie powinno przysługiwać prawo odwołania do sądu.

OKO.press wyjaśnia, że przygotowane w Prokuraturze Krajowej wytyczne to odpowiedź na dylematy prokuratorów, którzy po zmianie władzy przed rokiem, muszą decydować jak postępować w przypadku wyznaczenia do sprawy składu z neosędzią: akceptować ten fakt czy wnioskować o wyłączenie neosędziego.

Wytyczne nie są poleceniem służbowym, a jedynie wskazówką. Ostateczna decyzja należy do prokuratora. Nikt nie będzie ścigał tych oskarżycieli, którzy nie będą ich stosować, choć można spodziewać się, że będą to prokuratorzy, którzy awansowali za rządów PiS.

Pozostało 88% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Sądy i trybunały
Po co psuć świeżą krew, czyli ostatni tegoroczni absolwenci KSSiP wciąż na lodzie
Nieruchomości
Uchwała wspólnoty musi mieć poparcie większości. Ważne rozstrzygnięcie SN
Edukacja i wychowanie
Ferie zimowe 2025 później niż zazwyczaj. Oto terminy dla wszystkich województw
Praca, Emerytury i renty
Ile trzeba zarabiać, żeby na konto trafiło 5000 zł
Materiał Promocyjny
Klimat a portfele: Czy koszty transformacji zniechęcą Europejczyków?
Prawo karne
Śmierć nastolatek w escape roomie. Jest wyrok