Nagroda Nobla 2023 z dziedziny chemii została przyznana

Królewska Szwedzka Akademia Nauk ogłosiła laureatów Nagrody Nobla w dziedzinie chemii za 2023 rok. Uhonorowani zostali Moungi G. Bawendi, Louis E. Brus i Aleksiej I. Jekimow.

Publikacja: 04.10.2023 11:49

Znamy laureatów Nagrody Nobla z chemii za 2023 rok

Znamy laureatów Nagrody Nobla z chemii za 2023 rok

Foto: Jonathan NACKSTRAND / AFP

zew

Podobnie jak w dziedzinie fizyki, Nagrodę Nobla w dziedzinie chemii przyznaje Królewska Szwedzka Akademia Nauk. Laureatów ogłoszono w środę po godz. 11:45 czasu polskiego.

W tym roku laureatami zostali Moungi G. Bawendi, Louis E. Brus i Aleksiej I. Jekimow. Naukowcy zostali uhonorowani za odkrycie i syntezę kropek kwantowych, najmniejszych cząstek w nanotechnologii.

Nagroda Nobla z chemii

W 2022 r. Nagrodę Nobla z chemii za pracę, która zaowocowała "genialnym narzędziem do budowy cząsteczek" otrzymali Carolyn R. Bertozzi, Morten Meldal i K. Barry Sharpless.

Czytaj więcej

Nagroda Nobla 2023 z fizyki przyznana

Naukowców wyróżniono za odkrycia w dziedzinie chemii funkcjonalnej i rozwój dziedzin "chemii kliknięć" i chemii bioortogonalnej, która "doprowadziła do rewolucji w tym, jak chemicy myślą o łączeniu cząsteczek ze sobą". "Chemia kliknięć" umożliwia szybkie i proste reakcje, w których "części molekularne szybko się łączą". Rozwój tej dziedziny może przynieść korzyści dla branży farmaceutycznej.

Nagrody Nobla 2023

Trwa tzw. tydzień noblowski. To trzecia Nagroda Nobla przyznana w tym tygodniu. W poniedziałek 2 października Instytut Karolinska w Sztokholmie zdecydował, że tegoroczna Nagroda Nobla w dziedzinie medycyny i fizjologii trafi do Katalin Karikó i Drew Weissmana za prace nad modyfikacją mRNA i opracowanie techniki, która przyczyniła się do stworzenia szczepionek.

Z kolei we wtorek Pierre Agostini, Ferenc Krausz i Anne L’Huillier otrzymali Nagrodę Nobla z fizyki za "eksperymentalne metody generujące attosekundowe impulsy światła dla celów badania dynamiki elektronów w materii". Attosekunda to jednostka czasu równa jednej trylionowej części sekundy.

"Eksperymenty laureatów wytworzyły impulsy światła tak krótkie, że mierzone w attosekundach, co pokazywało, że impulsy te mogą być wykorzystywane do dostarczania obrazów procesów zachodzących wewnątrz atomów i cząsteczek" - podano w oświadczeniu. Przewodnicząca Komitetu Noblowskiego Eva Olsson zaznaczyła, że można teraz otworzyć drzwi do świata elektronów.

Nagrody Nobla przyznawane są od 1901 roku z inicjatywy Alfreda Nobla, który dorobił się majątku na odkryciu dynamitu. Swoją fortunę Nobel przeznaczył na sfinansowanie fundacji przyznającej nagrody.

Nagrody Nobla 2023 - co przed nami?

W kolejnych dniach poznamy laureatów Nagrody Nobla w dziedzinie literatury (5 października) oraz dowiemy się, kto został laureatem pokojowej Nagrody Nobla (6 października). Laureata Nagrody Nobla w dziedzinie ekonomii poznamy zaś w poniedziałek 9 października.

Czytaj więcej

Nagroda Nobla 2023. Laureaci otrzymają o milion więcej

Nagroda Nobla - ile wynosi jej wartość?

Jak już informowaliśmy w połowie września, Fundacja Nobla podała, że laureaci tegorocznych Nagród Nobla otrzymają dodatkowo milion koron, co zwiększy całkowitą kwotę nagrody do blisko miliona dolarów.

W ostatnich latach finansowa wartość Nagrody Nobla była kilkakrotnie zmieniania. W 2012 roku z powodu kryzysu wypłatę dla laureatów tego prestiżowego wyróżnienia obniżono z 10 do 8 mln koron, ponieważ Fundacja Nobla chciała wzmocnić swoje finanse.

Czytaj więcej

Nobel z dziedziny medycyny za szczepionki mRNA

W 2013 roku, Nagrody Nobla za osiągnięcia w nauce, literaturze oraz na rzecz pokoju, po raz pierwszy przyznane w 1901 roku, były warto ok. 1,2 mln dolarów, mimo obniżenia kwoty nagrody do 8 mln koron.

Każdy z laureatów Nagrody Nobla nie tylko nagrodę pieniężną, ale także złoty medal oraz dyplom. W każdej kategorii może być więcej niż jedna osoba wyróżniona. Jeśli w danej kategorii jest więcej niż jeden zwycięzca, nobliści dzielą się nagrodą pieniężną po równo, W tym roku Nagroda Nobla to 11 milionów koron szwedzkich (4,4 mln zł).

Podobnie jak w dziedzinie fizyki, Nagrodę Nobla w dziedzinie chemii przyznaje Królewska Szwedzka Akademia Nauk. Laureatów ogłoszono w środę po godz. 11:45 czasu polskiego.

W tym roku laureatami zostali Moungi G. Bawendi, Louis E. Brus i Aleksiej I. Jekimow. Naukowcy zostali uhonorowani za odkrycie i syntezę kropek kwantowych, najmniejszych cząstek w nanotechnologii.

Pozostało jeszcze 92% artykułu
Nauka
Nowy gatunek ptasznika australijskiego. Naukowcy radzą: nie dotykać
Nauka
Badacze odbyli „podróż” do wnętrza Ziemi. Natknęli się na coś nieznanego
Nauka
Tajemniczy wulkan, który ochłodził klimat Ziemi. Naukowcy wreszcie go zlokalizowali
Nauka
Superwulkan Yellowstone: Gdzie może dojść do wybuchu? Najnowsze ustalenia naukowców
Nauka
Naukowcy o możliwym wybuchu potężnego wulkanu. Świat nie jest przygotowany