Nagroda Nobla 2023 z dziedziny chemii została przyznana

Już wkrótce przed nami wyjątkowa pełnia, w czasie której będzie można zobaczyć ostatni w tym roku superksiężyc zwany Księżycem Bobrów lub Mroźnym Księżycem. Jego obserwacja możliwa będzie bez użycia specjalistycznego sprzętu.

10 lat temu na Półwyspie Jamalskim na Syberii natrafiono na tajemniczy krater. Był otoczony ogromnymi bryłami gleby i lodu, co świadczyło o tym, że pojawił się w wyniku wybuchu. Dziś naukowcy mają nową hipotezę dotyczącą jego powstania.

Park Narodowy Yellowstone kryje pod swą powierzchnią jeden z najciekawszych obiektów geologicznych na świecie. Możliwości superwulkanu działają na wyobraźnię zwiedzających park. I wywołują powtarzające się pytanie o prognozowaną „datę wybuchu”.

Ewolucja gatunków to proces, który trwa co najmniej kilka lub kilkanaście tysięcy lat. Okazuje się jednak, że w niektórych przypadkach może zająć znacznie mniej czasu. Najnowszy eksperyment wykazał, że ślimaki morskie potrzebowały na to zaledwie 30 lat.

W ostatnią niedzielę października zmieniamy czas na zimowy. Cofnięcie zegarków o godzinę powoduje, że jesienne dni stają się jeszcze krótsze. Badania potwierdzają, że nasz organizm odczuwa to bardziej niż nam się wydaje. Zarówno zmiana czasu na letni, jak i powrót do czasu zimowego, mogą odbić się na naszym zdrowiu. Jakie niesie konsekwencje i jak im zaradzić?

W najnowszym odcinku „Komisji Kultury” rozmawiam z pisarzem Wojciechem Chmielewskim o twórczości noblisty Jona Fossego. Czy literatura może być doświadczeniem mistycznym? Czy możliwe jest pisanie o sobie bez obnażania się? A może w pełni zrozumieć pisarza da się tylko poprzez znajomość jego biografii? Te i inne pytania postawiłem mojemu rozmówcy, by pomóc słuchaczom zgłębić świat jednego z najciekawszych współczesnych pisarzy.

W najnowszym odcinku podcastu „Komisja Kultury” Marcin Kube rozmawia z Darią Chibner o tegorocznej Literackiej Nagrodzie Nobla

Jak najważniejsze na świecie nagrody dla naukowców stały się memem, choć sprawa jest superpoważna i kluczowa dla rozwoju badań w wielu dziedzinach.

Daron Acemoglu, Simon Johnson i James A. Robinson laureatami nagrody Banku Szwecji im. Alfreda Nobla w dziedzinie ekonomii, potocznie nazywanej „ekonomicznym Noblem”. Zostali wyróżniali za badania nad tym, jak instytucje wpływają na losy narodów.

Przeżyli atak na Hiroszimę i Nagasaki, uratowane życie poświęcili na przekonywanie do świata bez broni nuklearnej. Nagrodzenie Noblem organizacji japońskich świadków to dobra decyzja w czasie, gdy Putin straszy użyciem bomby atomowej.

Laureatem Pokojowej Nagrody Nobla została japońska organizacja Nihon Hidankyo. Pokojowa Nagroda Nobla jako jedyna ze wszystkich nagród Nobla przyznawana jest przez Norweski Komitet Noblowski.

Tegoroczna nagroda trafiła do Han Kang, dobrze znanej na świecie powieściopisarki, której cztery książki ukazały się po polsku. W 2016 r. dostała Międzynarodową Nagrodę Bookera za „Wegetariankę”.

Południowokoreańska pisarka, zmagająca się z tematem traum, została nieoczekiwanie laureatką literackiego Nobla. Informacja od Szwedzkiej Akademii zastała ją przy posiłku z synem. Była zaskoczona. W Polsce wydała kilka powieści.