Niezwykły fenomen „mlecznego morza”. Naukowcy bliżej rozwiązania zagadki

Fenomen „mlecznego morza” to przedmiot najnowszych badań naukowców z Colorado State University. Wyniki nowej analizy, dotyczącej tego intrygującego tematu, opublikowano 9 kwietnia w czasopiśmie „Earth and Space Science”.

Tajemnice żeglarskich zapisków

Zjawisko „mlecznego morza” jest obecne w materiałach historycznych pochodzących sprzed ponad 400 lat. W ówczesnych zapiskach, m.in. w dziennikach pokładowych, opisywano zjawisko morza, które zdawało się świecić dziwną, mleczną poświatą. Zjawisko było najlepiej widoczne nocą, gdy poświata kontrastowała z ciemnością nieba. Żeglarze opisywali nietypowy kolor morza jako „fosforyzujący”, „o kilka odcieni jaśniejszy od nieba” lub „jaskrawo zielony”. Zaobserwowana poświata obejmowała zazwyczaj duży obszar morza, ciągnący się często po horyzont.

„Scena była przerażająco wspaniała — morze zamieniło się w fosfor, niebo zawisło w czerni, a gwiazdy zgasły, co zdawało się wskazywać, że cała natura przygotowywała się do ostatniego, wielkiego pożaru, który — jak nas nauczono — ma zniszczyć ten materialny świat” – ten barwny fragment zapisków żeglarza, przytoczony przez The Weather Channel, pochodzi z 1854 r.

Czytaj więcej

Kosmos

Nowa, „zielona” kometa na niebie. Wiadomo, kiedy będzie najlepiej widoczna

Miłośników astronomii czeka nie lada gratka. Na wiosennym niebie pojawi się wkrótce nowo odkryta...

Współczesne obserwacje zjawiska. Naukowcy stworzyli bazę danych

Liczne obserwacje „mlecznego morza” odnotowano także w czasach współczesnych. Obserwacji tego fenomenu dokonała m.in. załoga statku SS Ixion płynąca w 1967 r. przez Morze Arabskie. Kolejna obserwacja nastąpiła 10 lat później, również na Morzu Arabskim. Tym razem świadkami zjawiska byli żeglarze ze statku MV Westmorland.

Zbadaniem zjawiska „mlecznego morza” zajął się Justin Hudson, doktorant z Wydziału Nauk Atmosferycznych Colorado State University. Badacz podjął się stworzenia bazy, w której zebrał dane pochodzące z ponad 400 znanych obserwacji, zarówno historycznych, jak i współczesnych. Celem projektu była potrzeba zrozumienia zjawiska, w tym możliwość przewidzenia warunków, w których może ono zaistnieć. Współautorem badania jest dr Steven Miller, który w 2021 r. wykazał, że większe obszary „mlecznego morza” są wykrywalne za pomocą satelitów.

Co pokazały wyniki badania?

Analiza dostępnych zapisów obserwacji pozwoliła badaczom nakreślić kluczowe czynniki, które mogą być przyczyną pojawienia się zjawiska. Naukowcy szli m.in. tropem hipotezy z lat 80., według której za fenomen nietypowej poświaty odpowiada mikroskopijna bakteria bioluminescencyjna (Vibrio harveyi). Hipotezę postawiono po zbadaniu próbki wody pobranej przez statek badawczy, który przypadkiem znalazł się na obszarze „mlecznego morza”.

Czytaj więcej

Paleontologia

Dinozaury nie były skazane na zagładę? Paleontolodzy odkryli zaskakujący czynnik

Czy proces wymierania dinozaurów zaczął się jeszcze przed uderzeniem asteroidy? Najnowsze badanie...

Wyniki najnowszego badania wiążą prawdopodobieństwo wystąpienia zjawiska z czynnikiem pogodowym. Jak pokazała analiza, występowanie „mlecznego morza” odnotowano głównie na Morzu Arabskim oraz w rejonie Azji Południowo-Wschodniej. Prawie 60 proc. odnotowanych zdarzeń miało miejsce w pobliżu Somalii i Sokotry (wyspa należąca do Jemenu).

Badacze wiążą te obszary z wpływem El Niño oraz tzw. dipolu Oceanu Indyjskiego (anomalie temperatur pomiędzy jego wschodnią a zachodnią częścią). Prawdopodobieństwo pojawienia się zjawiska jest największe w regionach, w których występuje tzw. wypiętrzenie w oceanie. Chodzi o sytuację, gdy pod wpływem silnych wiatrów woda chłodna, bogata w składniki odżywcze, jest wynoszona na powierzchnię morza. Efekt ten występuje m.in. latem, w sezonie monsunowym.

„Mleczne morze” a zjawisko bioluminescencji

Fenomen „świecącego morza” może kojarzyć się z popularnym, często obserwowanym na morzu zjawiskiem bioluminescencji. Autorzy publikacji wyjaśniają, że za bioluminescencję odpowiada zazwyczaj fitoplankton (Dinoflagellata), który emituje charakterystyczną, niebieską poświatę. Efekt świecenia pojawia się pod wpływem zewnętrznego czynnika, na przykład uderzenia. Zaobserwowano także, że fitoplankton „świeci” pod wpływem stresu, np. wtedy, gdy w niewielkiej odległości pojawia się drapieżnik.