Dinozaury nie były skazane na zagładę? Paleontolodzy odkryli zaskakujący czynnik

Czy proces wymierania dinozaurów zaczął się jeszcze przed uderzeniem asteroidy? Najnowsze badanie paleontologów może obalić tę tezę. Wskazuje też na ważny kontekst dotyczący dostępności skamieniałości zwierząt. Na czym polega przełomowość odkrycia?

Publikacja: 13.04.2025 08:16

Paleontolodzy zajęli się tematem dostępności skamieniałości dinozaurów

Paleontolodzy zajęli się tematem dostępności skamieniałości dinozaurów

Foto: Adobe Stock

Nowe badanie naukowców z University College London (UCL) wskazuje na kwestię dostępności szczątków dinozaurów. Zdaniem autorów badania ten aspekt może wpływać na postrzeganie ewolucji tych zwierząt, szczególnie w kontekście procesu ich wymierania. Wyniki najnowszego badania opublikowano 8 kwietnia w czasopiśmie „Current Biology”.

Nowy głos w debacie o przyczynach wymierania dinozaurów?

Istnieje kilka teorii dotyczących życia dinozaurów bezpośrednio przed uderzeniem asteroidy. Paleontolodzy dyskutują m.in. nad tym, czy proces ich wymierania rozpoczął się jeszcze zanim kosmiczny obiekt uderzył w Ziemię. Debata o tym, czy dinozaury „były skazane na zagładę” toczy się od co najmniej 30 lat. Na podstawie wyników dotychczasowych badań stawiano sprzeczne tezy. Część analiz szczątków dinozaurów wskazywała m.in. na stopniowe zmniejszanie się ich liczebności w okresie poprzedzającym „kosmiczną katastrofę”. Pojawiały się jednak wątpliwości, a nowe badanie wskazuje na ważny, dodatkowy czynnik.

Według autorów najnowszej publikacji spadek liczebności dinozaurów przed uderzeniem asteroidy mógł być „pozorny”. Jak pokazują wyniki analizy, za spadek ten może odpowiadać słaby zapis kopalny, czyli ograniczona dostępność szczątków dinozaurów.

Czytaj więcej

Archeolodzy odkryli grobowiec tajemniczego egipskiego króla

Co pokazała analiza zapisu kopalnego?

Paleontolodzy z UCL podjęli się analizy zapisu kopalnego Ameryki Północnej, obejmującego okres 18 milionów lat przed uderzeniem asteroidy (koniec okresu kredowego). Dokładnej analizie poddano ponad 8000 skamieniałości czterech grup dinozaurów:

  • Ankylosauridae – czyli tzw. opancerzonych roślinożerców,
  • Ceratopsidae – dużych, trójrogich roślinożerców, w tym m.in. triceratopsy,
  • Hadrosauridae – roślinożerców o kaczym dziobie,
  • Tyrannosauridae – mięsożerców, w tym m.in. gatunek Tyrannosaurus Rex.

Na potrzeby projektu zastosowano techniki używane w badaniach bioróżnorodności, m.in. szacowanie prawdopodobieństwa zamieszkiwania określonego obszaru przez dany gatunek. W trakcie analizy podzielono obszar Ameryki Północnej na siatkę. Następnie na podstawie danych geologicznych, geograficznych i klimatycznych oszacowano, ile komórek siatki mogły zajmować badane grupy dinozaurów. Zbadano także prawdopodobieństwo wykrycia szczątków czterech badanych grup dinozaurów dla poszczególnych elementów „siatki”. Sprawdzono m.in. liczbę i dostępność odsłoniętych skał, które teoretycznie mogły zawierać skamieniałości.

Czytaj więcej

Wilki straszne zostały wskrzeszone? Niezwykły eksperyment z wymarłym gatunkiem

Co pokazały wyniki badania?

Główny autor badania dr Chris Dean wyjaśnia, że analiza pokazała stopniowe pogorszenie się jakości zapisu kopalnego dla badanego okresu. W badaniu uzyskano jednocześnie dwa ciekawe wyniki. Prawdopodobieństwo wystąpienia określonych gatunków dinozaurów na badanym obszarze było w analizowanym okresie dość stabilne. To oznacza niskie ryzyko wyginięcia gatunków z badanych grup. Jednocześnie potwierdzono stopniowe obniżanie się prawdopodobieństwa znalezienia szczątków dinozaurów z danego okresu (przed uderzeniem asteroidy). Za najważniejszy czynnik uznano poziom dostępności odkrytych skał, zawierających skamieniałości.

Główny autor badania wyjaśnia, że w wynikach analizy widać „skrócone okno pobierania próbek” skamieniałości. Jego zdaniem na ich malejącą dostępność wpływały głównie zmiany geologiczne, w tym m.in. wypiętrzanie się gór i obniżanie się poziomu morza. „Dinozaury prawdopodobnie nie były nieuchronnie skazane na wyginięcie pod koniec mezozoiku. Gdyby nie asteroida, mogłyby nadal dzielić planetę ze ssakami, jaszczurkami i ich żyjącymi potomkami: ptakami” – podsumowuje ekspert.

Nowe badanie naukowców z University College London (UCL) wskazuje na kwestię dostępności szczątków dinozaurów. Zdaniem autorów badania ten aspekt może wpływać na postrzeganie ewolucji tych zwierząt, szczególnie w kontekście procesu ich wymierania. Wyniki najnowszego badania opublikowano 8 kwietnia w czasopiśmie „Current Biology”.

Nowy głos w debacie o przyczynach wymierania dinozaurów?

Pozostało jeszcze 90% artykułu
Paleontologia
Megalodon wyglądał inaczej, niż sądzono. Nowe wyniki badań nad gigantycznym rekinem
Paleontologia
Naukowcy opisali skamielinę ptaka z czasów dinozaurów. To daleki krewny kaczki i gęsi
Paleontologia
Przełomowe odkrycie dotyczące dinozaurów. „Hipotezy, których się trzymaliśmy, nie były słuszne”
Paleontologia
Nowe odkrycie na temat dinozaurów. Było możliwe dzięki pomocy emerytowanego kamieniarza
Materiał Partnera
Konieczność transformacji energetycznej i rola samorządów
Paleontologia
Co pozwoliło dinozaurom dominować? Nowe odkrycia naukowców z Polski