Pozew cywilny w procesie karnym

Aż do rozpoczęcia przewodu sądowego może wytoczyć przeciwko niemu powództwo cywilne. Jeśli pokrzywdzony nie żyje, mogą to zrobić osoby mu najbliższe.

Wystąpienie z powództwem cywilnym możliwe jest zresztą jeszcze na etapie postępowania przygotowawczego. Można wtedy też zażądać jego zabezpieczenia. Orzeka o nim prokurator, a na jego decyzję przysługuje zażalenie do sądu. Prokurator dołącza pozew do akt, a o jego przyjęciu decyduje sąd, do którego wpłynie akt oskarżenia.

W razie umorzenia lub zawieszenia postępowania przygotowawczego, w którym zgłoszone było powództwo cywilne, pokrzywdzony może w terminie 30 dni żądać przekazania sprawy sądowi właściwemu do rozpoznawania spraw cywilnych. W razie niedotrzymania tego terminu zabezpieczenie upada, a wniesiony uprzednio pozew nie wywołuje skutków prawnych.

Jeżeli sąd odmówi przyjęcia powództwa lub pozostawi je bez rozpoznania (powody takiej decyzji ściśle określają przepisy), to roszczenia trzeba dochodzić w postępowaniu cywilnym. Pokrzywdzony ma 30 dni na wystąpienie do sądu karnego o przekazanie pozwu do sądu cywilnego. Tak samo dzieje się w razie zawieszenia procesu karnego.

W razie skazania oskarżonego sąd powództwo oddala lub uwzględnia. W razie uniewinnienia lub umorzenia sprawy nie rozpoznaje go. Może także zasądzić pokrzywdzonemu odszkodowanie z urzędu.

[ramka][b]Prawa i obowiązki pokrzywdzonego [/b]

[b]Uprawnienia, które przysługują pokrzywdzonemu zarówno w postępowaniu przygotowawczym, jak i podczas procesu:[/b]

- może ustanowić swojego pełnomocnika (adwokata, w pewnym zakresie także radcę prawnego),

- jeśli wykaże, że warunki materialne nie pozwalają mu ponieść kosztów pełnomocnictwa bez uszczerbku dla siebie i rodziny, może złożyć do prokuratora lub do sądu wniosek o wyznaczenie pełnomocnika z urzędu,

- w razie uzasadnionej obawy użycia wobec niego przemocy lub groźby bezprawnej może zastrzec swój adres do wyłącznej wiadomości sądu lub prokuratora,

- ma prawo być niezwłocznie zawiadomiony przez prokuratora lub sąd o uchyleniu tymczasowego aresztowania wobec podejrzanego lub jego zamianie na inny środek zapobiegawczy.