Jak poprawnie stosować skróty

Pismo urzędowe nie powinno być długie. A skracanie ma wiele zalet: przyspiesza pracę, oszczędza miejsce i sprawia, że dokument staje się jasny i klarowny. Nic zaś nie skraca tekstu bardziej niż stosowanie skrótów i skrótowców.

Publikacja: 04.02.2014 13:17

Najprościej mówiąc, skróty to formy wyrazów lub wyrażeń, które odczytuje się jako całe wyrazy. Skrótowce zaś definiuje się tak: formy nazw własnych, nazw obiektów czy nazw pojęć, które powstały z początkowych liter, głosek lub sylab wyrazów składowych. Mogą one funkcjonować samodzielnie. Objaśnienia te raczej nie nastręczają nikomu problemów, z praktyką bywa jednak różnie.

W pismach urzędowych najczęściej pojawiają się standardowe skróty, których słownikowa postać jest powszechnie znana: np. (na przykład), itd. (i tak dalej), ds. (do spraw). Ale jak postępować, gdy chcemy uniknąć wpisywania całego wyrazu lub nawet ich ciągu, a w słowniku próżno szukać oficjalnego skrótu? Językoznawcy zalecają pozostawić tak dużą część wyrazu, aby jego odszyfrowanie nie sprawiło odbiorcy kłopotu. Skuteczna komunikacja (nie tylko między urzędnikiem a petentem) jest bowiem najważniejsza. Dla przykładu: słowo „hydraulik" wymaga skrótu hydraul. (wersje „hydr." czy tym bardziej „hyd." byłyby niejasne).

Skróty – poza jednoliterowymi – zawsze powinny kończyć się spółgłoską. Zazwyczaj stawiamy po nich kropkę. Jeśli jednak kończą się na tę literę co skracany wyraz (np. mgr – magister, dr – doktor), wówczas kropki nie ma. Przy odmianie kropkę stosujemy (np. mgr. – magistra, magistrem, magistrze, dr. – doktora, doktorze, doktorem).

WAŻNE:

• ?Jeśli skrót kończy się na spółgłoskę zmiękczoną, to zapisujemy ją w formie twardej (np. tys. – tysiąc, mies. – miesiąc, godz. – godzina)

• ?Skróty nazw jednostek miar i polskich jednostek monetarnych zapisujemy bez kropki (np. sekunda – s, minuta – min, złoty – zł)

Skrótowce zapisujemy wielkimi literami i bez kropek, chyba że występują w nich przyimki i spójniki, np. SGH (Szkoła Główna Handlowa), PCK (Polski Czerwony Krzyż), ale IMiD (Instytut Matki i Dziecka), IMiGW (Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej)

Zasady odmiany skrótowców są następujące: te zakończone na spółgłoskę albo pozostawiamy bez odmiany (np. ZSRR, PKO), albo odmieniamy jak rzeczowniki (np. NOT-u, GROM-u), te zakończone w wymowie na samogłoskę są nieodmienne (np. PWST, SGH).

WAŻNE:

Niektóre skrótowce stosowane często w pismach urzędowych można zapisywać dwojako:

• ?Spółka Akcyjna – SA lub S.A. (postać zarejestrowana sądownie)

• ?Dziennik Ustaw – DzU lub Dz.U. (postać zwyczajowa)

Najprościej mówiąc, skróty to formy wyrazów lub wyrażeń, które odczytuje się jako całe wyrazy. Skrótowce zaś definiuje się tak: formy nazw własnych, nazw obiektów czy nazw pojęć, które powstały z początkowych liter, głosek lub sylab wyrazów składowych. Mogą one funkcjonować samodzielnie. Objaśnienia te raczej nie nastręczają nikomu problemów, z praktyką bywa jednak różnie.

W pismach urzędowych najczęściej pojawiają się standardowe skróty, których słownikowa postać jest powszechnie znana: np. (na przykład), itd. (i tak dalej), ds. (do spraw). Ale jak postępować, gdy chcemy uniknąć wpisywania całego wyrazu lub nawet ich ciągu, a w słowniku próżno szukać oficjalnego skrótu? Językoznawcy zalecają pozostawić tak dużą część wyrazu, aby jego odszyfrowanie nie sprawiło odbiorcy kłopotu. Skuteczna komunikacja (nie tylko między urzędnikiem a petentem) jest bowiem najważniejsza. Dla przykładu: słowo „hydraulik" wymaga skrótu hydraul. (wersje „hydr." czy tym bardziej „hyd." byłyby niejasne).

Podatki
Darowizna przelana na konto wierzyciela obdarowanego jest zwolniona z podatku
Materiał Promocyjny
Z kartą Simplicity można zyskać nawet 1100 zł, w tym do 500 zł już przed świętami
Konsumenci
Sprawy frankowiczów w sądach przyspieszą. Znamy projekt ustawy frankowej
Edukacja i wychowanie
Ferie zimowe 2025 później niż zazwyczaj. Oto terminy dla wszystkich województw
Sądy i trybunały
Komisja ds. wyborów kopertowych niekonstytucyjna. Kontrowersyjna decyzja TK
Materiał Promocyjny
Najszybszy internet domowy, ale także mobilny
Prawo na świecie
Czy Donald Trump jako prezydent może się sam ułaskawić, czy też musi odbyć karę?
Materiał Promocyjny
Polscy przedsiębiorcy coraz częściej ubezpieczeni