Co oznacza zawieszenie prawa do azylu w praktyce? „Rzeczpospolita” wyjaśnia

Zawieszenie prawa do składania wniosków o azyl oznacza, że funkcjonariusz Straży Granicznej nie przyjmuje wniosku cudzoziemca o udzielenie takiej ochrony na odcinku granicy, na którym jest stosowane to ograniczenie.

Weszło w życie rozporządzenie zawieszające możliwość złożenia wniosku o udzielenie ochrony międzynarodowej (tzw. azylu). Kogo nie dotyczy?

Wyłączeni spod takiego ograniczenia, a co za tym idzie uprawnieni do złożenia wniosku o udzielenie ochrony międzynarodowej, są niektórzy cudzoziemcy. To:

W przypadku wszystkich wymienionych wyżej osób funkcjonariusze są zobligowani do odebrania wniosku o azyl (choćby w formie ustnej). Straż Graniczna może odmówić im przyjęcia wniosku, jeśli w stosunku do takiego cudzoziemca konieczne było zastosowanie środków przymusu bezpośredniego lub użycie broni bezpośrednio po tym, jak przekroczył albo usiłował przekroczyć granicę z użyciem przemocy i we współdziałaniu z innymi osobami.

Czytaj więcej

Cudzoziemcy

Andrzej Duda zdecydował ws. ustawy azylowej. Wystosował list do premiera

Prezydent Andrzej Duda złożył podpis pod ustawą, mającą ograniczyć prawo do azylu. Wystosował pis...

Z jakich przyczyn można czasowo i terytorialnie ograniczyć prawo do złożenia wniosku o udzielenie ochrony międzynarodowej?

Ustawa wymienia trzy takie sytuacje:

1. Gdy ma miejsce instrumentalizacja (czyli np., tak jak obecnie, reżim białoruski wykorzystuje imigrantów do absorbowania wojska oraz Straży Granicznej na granicy).

2. Działania podejmowane w ramach instrumentalizacji stanowią poważne i rzeczywiste zagrożenie dla bezpieczeństwa państwa lub społeczeństwa.

Panel Transformacji Energetycznej

Jak zbudujemy nową energetykę i przyszłość firm?

Dołącz do dyskusji

3) Wprowadzenie tego ograniczenia jest niezbędne dla wyeliminowania tego zagrożenia, a inne środki nie są wystarczające do jego wyeliminowania.

Czytaj więcej

Prawo w Polsce

Aktywiści krytykują zawieszenia prawa do azylu. MSWiA odpowiada

Uczestnicy wysłuchania publicznego w Sejmie w większości bardzo negatywnie ocenili projekt noweli...

Ile czasu na obowiązywać brak możliwości skorzystania z prawa azylu?

Rozporządzenie ma obowiązywać przez 60 dni, licząc od 27 marca, czyli do niedzieli 25 maja. Jednak, zgodnie z ustawą o udzielaniu cudzoziemcom ochrony na terytorium RP, jeżeli pomimo zbliżającego się upływu okresu obowiązywania czasowego ograniczenia nie ustały przyczyny jego wprowadzenia, okres ten może zostać przedłużony o kolejnych 60 dni. W tym przypadku do przedłużenia nie wystarczy już jednak samoistna decyzja Rady Ministrów – zgodę będzie musiał wyrazić również Sejm. Nie ma ograniczeń, co do liczby kolejnych przedłużeń za zgodą Sejmu.

Jednocześnie czasowe ograniczenie prawa do złożenia wniosku o udzielenie azylu może zostać zniesione na całym odcinku granicy, na którym jest ono stosowane, albo na części tego odcinka, przed upływem okresu obowiązywania tego ograniczenia, jeżeli ustały przyczyny jego wprowadzenia.

Gdzie obowiązuje zawieszenie prawa do skorzystania z prawa do udzielenia ochrony międzynarodowej?

Ograniczenie obowiązuje na całym odcinku granicy z Białorusią.

Jakie są zastrzeżenia konstytucyjne do wprowadzonego ograniczenia?

Zdaniem Rzecznika Praw Obywatelskich i licznych organizacji pozarządowych całkowite pozbawienie cudzoziemców dostępu do ochrony międzynarodowej jest niezgodne z konstytucją oraz międzynarodowymi standardami ochrony praw człowieka. Zwłaszcza, że nie wprowadzono stanu nadzwyczajnego, a konstytucja nie dopuszcza quasi-stanu nadzwyczajnego.

Zgodnie z art. 56 ust. 2 Konstytucji RP cudzoziemcowi, który poszukuje w RP ochrony przed prześladowaniem, może być przyznany status uchodźcy zgodnie z wiążącymi umowami międzynarodowymi.

Jak wskazuje rzecznik praw obywatelskich, prof. Marcin Wiącek, tłumaczenie ograniczenia prawa do składania wniosku względami bezpieczeństwa jest niezasadne, ponieważ w przypadku ataku na granicę w celu jej nielegalnego przekroczenia z użyciem przemocy, mielibyśmy do czynienia z wyjątkową okolicznością. A stosowanie procedur azylowych w tego typu sytuacji mogłoby zostać uznane za niemożliwe.