Sąd Najwyższy oddalił skargę nadzwyczajną ws. zadośćuczynienia za smog

Izba Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych SN oddaliła skargę nadzwyczajną Prokuratora Generalnego ws. wyroku przyznającego mieszkańcowi Rybnika zadośćuczynienie za zanieczyszczenie powietrza w mieście.

Publikacja: 23.01.2025 14:58

Sąd Najwyższy oddalił skargę nadzwyczajną ws. zadośćuczynienia za smog

Foto: PAP

Wyrok zapadł 21 stycznia, dziś informuje o nim Rzecznik Praw Obywatelskich, który wsparł Oliwera Palarza z Rybnika, który w 2015 r.  wniósł do sądu pozew wobec Skarbu Państwa – ministra środowiska oraz ministra energii. Domagał się 50 tys. zł zadośćuczynienia za naruszenie swoich dóbr osobistych z powodu zanieczyszczenia powietrza.

Finał sześcioletniej batalii o zadośćuczynienie za smog

Oliwer Palarz wskazał, że od 12 lat zamieszkuje w Rybniku, gdzie corocznie odnotowywane są znaczne przekroczenia norm jakości powietrza między innymi w zakresie stężenia pyłów PM10, PM 2,5, dwutlenku siarki, tlenku węgla, benzo(a)piranu i ozonu. W okresie jesienno-zimowym nie może wietrzyć domu, korzysta z oczyszczacza powietrza, który non stop pracuje, co generuje koszty. Nie może też wychodzić z domu na spacery z rodziną z dziećmi ani uprawiać sportu

Czytaj więcej

Smog w Rybniku bez zadośćuczynienia? Ziobro złożył skargę nadzwyczajną

W 2018 r. Sąd Rejonowy w Rybniku oddalił powództwo. Wówczas po stronie obywatela do postępowania przyłączył się RPO. Wskazał, że możliwość korzystania z nieskażonego środowiska jest dobrem osobistym. Dodał, że zły stan środowiska – sprzeczny z art. 13 dyrektywy CAFE (dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/50/WE z 21 maja 2008 r. w sprawie jakości powietrza i czystszego powietrza dla Europy) - jest źródłem naruszenia dóbr osobistych powoda. Z dyrektywy wynika jednoznacznie obowiązek doprowadzenia do odpowiedniej jakości powietrza.

Rozpatrując apelację powoda, Sąd Okręgowy w Gliwicach zadał pytanie SN, czy prawo do życia w czystym środowisku, umożliwiające oddychanie powietrzem atmosferycznym spełniającym standardy jakości, jest dobrem osobistym. 28 maja 2021 r. SN (sygn. akt III CZP 27/20) odpowiedział, że takie prawo nie jest dobrem osobistym według Kodeksu cywilnego. Podkreślił natomiast, że ochronie prawnej jako dobra osobiste podlegają zdrowie, wolność, prywatność, nietykalność mieszkania, do których naruszenia (zagrożenia) może prowadzić naruszenie standardów jakości powietrza określonych w przepisach prawa.  

Korzystny wyrok ws. smogu wydała kwestionowana Izba Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych

Po tym wyroku Sąd Okręgowy 9 grudnia 2021 r. uwzględnił apelację i zmienił wyrok Sądu Rejonowego, przyznając mieszkańcowi Rybnika 30 tys. zł zadośćuczynienia. Wskazał, że zaniechania Skarbu Państwa, których skutkiem była tragiczna jakość powietrza w Rybniku, doprowadziły do naruszenia dóbr osobistych powoda, który wykazał, że wskutek tego naruszenia doznał krzywdy i to o znacznych rozmiarach. A bezprawność zaniechań Skarbu Państwa została potwierdzona wyrokiem Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej.

Ówczesny prokurator generalny Zbigniew Ziobro zaskarżył ten wyrok skargą nadzwyczajną. Rzecznik Marcin Wiącek wniósł o jej odrzucenie lub ewentualnie o jej oddalenie. Niezależnie od tego, RPO zaproponował SN przedstawienie powiększonemu składowi sędziów do rozstrzygnięcia zagadnienia prawnego: „Czy w świetle art. 89 § 1 in princ. ustawy o Sądzie Najwyższym warunkiem dopuszczalności skargi nadzwyczajnej wnoszonej w interesie Skarbu Państwa jest wykazanie przez skarżącego, że wskutek wydania zaskarżonego orzeczenia doszło do naruszenia wolności i praw człowieka i obywatela?"

W miniony wtorek siedmiu sędziów Izby Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych SN pod przewodnictwem prezes Izby Joanny Lemańskiej oddaliło skargę nadzwyczajną prokuratora generalnego. To zaś otwiera mieszkańcowi Rybnika drogę do wypłaty zadośćuczynienia. 

sygn. akt II NSNc 247/23

Wyrok zapadł 21 stycznia, dziś informuje o nim Rzecznik Praw Obywatelskich, który wsparł Oliwera Palarza z Rybnika, który w 2015 r.  wniósł do sądu pozew wobec Skarbu Państwa – ministra środowiska oraz ministra energii. Domagał się 50 tys. zł zadośćuczynienia za naruszenie swoich dóbr osobistych z powodu zanieczyszczenia powietrza.

Finał sześcioletniej batalii o zadośćuczynienie za smog

Pozostało jeszcze 91% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Prawo karne
Prawomocny wyrok dla Dody. "Sterowała z tylnego siedzenia"
Materiał Promocyjny
Suzuki Vitara i Suzuki Swift ponownie w gronie liderów rankingu niezawodności
Prawo w Polsce
Myśliwi nie będą mogli polować na siedem gatunków ptaków
Prawo karne
Projekt zaostrzenia kar dla kierowców. Przepadek stanie się fikcją?
Praca, Emerytury i renty
Komu przysługuje zasiłek dla bezrobotnych? Wysokość świadczenia w 2025 r.
Materiał Promocyjny
Warta oferuje spersonalizowaną terapię onkologiczną
Praca, Emerytury i renty
Nowe wnioski o 800 plus w 2025 r. Zbliża się ważny termin dla rodziców
Materiał Promocyjny
Najlepszy program księgowy dla biura rachunkowego