Tak niskiej inflacji długo nie będzie

Piątkowy szybki szacunek GUS nie był zaskoczeniem. Wprawdzie średnia prognoz ekonomistów ankietowanych przez „Rzeczpospolitą” była lekko wyższa (4,7 proc.), ale generalnie odczyt 4,6 proc. mieścił się w przedziale prognoz (4,5–4,8 proc.).

Inflacja w listopadzie spadła względem października (5 proc.), ale próżno doszukiwać się tu wyhamowania procesów inflacyjnych. Pomógł efekt wysokiej bazy, wynikający z silnego wzrostu cen paliw w listopadzie 2023 r. (o blisko 9 proc. względem października) – po zakończeniu przedwyborczych promocji. W tym roku w listopadzie też paliwo podrożało, ale dużo mniej (o ok. 2 proc. m./m.).

W listopadzie wciąż drożała żywność, o 0,7 proc. względem października i 4,8 proc. rok do roku. To jedne z wyższych dynamik w tym roku. Widać tu wpływ słabych krajowych zbiorów owoców i warzyw, globalnego wzrostu cen żywności (indeks FAO jest najwyżej od 18 miesięcy) oraz rosnących kosztów pracy w polskim przetwórstwie. Inflację roczną podbija i jeszcze przez kilka miesięcy podbijać będzie efekt kwietniowej podwyżki VAT.

O blisko 12 proc. wyższe niż rok temu są ceny nośników energii, to oczywiście efekt lipcowego częściowego zniesienia tarcz.

Nadal mamy do czynienia z podwyższoną presją inflacyjną w usługach. To echa dużych podwyżek płac i przyzwoitego popytu na usługi. Prognozy ekonomistów dla „Rzeczpospolitej” zakładają, że inflacja bazowa (bez cen żywności i energii) wyniosła w listopadzie 4,2 proc. – Zakładamy, że z inflacją bazową zakotwiczymy się w okolicach 4 proc. Ta kotwica będzie wciąż wynikała z mozolnej normalizacji procesów cenowych w części usługowej – edukacja, restauracje, hotele, zdrowie. To element, który będzie nam hamował proces dezinflacji – prognozuje Marta Petka-Zagajewska, dyrektor biura analiz makroekonomicznych PKO Banku Polskiego.

W grudniu powrót powyżej 5 procent?

Listopadowy wynik 4,6 proc. był najpewniej najniższym na najbliższych kilka miesięcy. – W naszych prognozach niższy wynik mamy dopiero w lipcu 2025 r. – mówi w rozmowie z „Rzeczpospolitą” Marta Petka-Zagajewska.

W grudniu inflacja znów ma powrócić bliżej 5 proc., a na początku 2025 r. należy się spodziewać wzrostu w okolice 5,5 proc. – głównie z racji na efekty bazy. Wcześniejsze prognozy (w tym listopadowa projekcja NBP w wariancie bazowym) zakładały szczyt późną zimą/wczesną wiosną nawet na poziomie ponad 6,5 proc., ale zostały zrewidowane po tym, jak rząd zdecydował o przedłużeniu obowiązywania ceny maksymalnej energii dla gospodarstw domowych na poziomie 500 zł za MWh (do końca września 2025 r.). Na podstawie aktualnych taryf, bez działań osłonowych cena wynosiłaby około 623 zł/MWh.

Czytaj więcej

Dane gospodarcze

Są nowe dane GUS o polskim PKB. "Szalona struktura"

PKB Polski urósł w trzecim kwartale o 2,7 proc. rok do roku, obniżył się natomiast o 0,1 proc. względem drugiego kwartału br. – podał w czwartek GUS.

Jednocześnie na horyzoncie mamy powrót – według prognoz już na stałe, oczywiście pod warunkiem braku szoków geopolitycznych czy pogodowych – w przedział celu inflacyjnego NBP (2,5 proc. +/- 1 pkt proc.). Od wiosny 2025 r. inflacja ma już bowiem opadać, co powinno być też dla Rady Polityki Pieniężnej sygnałem do dyskusji o rozpoczęciu cyklu obniżek stóp. Bazując na alternatywnym wariancie listopadowej projekcji inflacyjnej NBP (z zamrożonymi cenami energii), można przewidywać, że inflacja spadłaby w okolice 3,5 proc. w drugiej połowie 2025 r., a do środka celu inflacyjnego, czyli 2,5 proc., w okolicach połowy 2026 r.

– Jest szansa, że w wakacje osiągniemy inflację na poziomie górnej granicy celu inflacyjnego (3,5 proc. – red.) – mówi w rozmowie z „Rzeczpospolitą” Jakub Rybacki, kierownik zespołu makroekonomii Polskiego Instytutu Ekonomicznego. Prognoza PKO BP zakłada zaś w lipcu inflację 3,3 proc., a na koniec roku 2,9 proc.