Mija pięć lat od pacjenta zero w Wuhan. Od czego zacznie się kolejna pandemia?

17 listopada minęło pięć lat od pierwszego, odnotowanego przypadku koronawirusa SARS-CoV-2 na świecie. Z perspektywy czasu, jak poradziliśmy sobie z pandemią?

Umiarkowanie źle. Jednym z mierników, które obrazują, w jaki sposób poszczególne kraje poradziły sobie z pandemią, jest współczynnik nadmiarowych zgonów (czyli to, o ile liczba zgonów w danym okresie przekracza oczekiwaną liczbę zgonów wynikającą z historycznych trendów i danych demograficznych) w porównaniu z latami 2015–2019. Z danych OECD wynika, że w latach 2020–2022 najmniej nadmiarowych zgonów w przeliczeniu na milion mieszkańców odnotowano w Szwecji, Norwegii i Australii. W przypadku tych krajów było to odpowiednio ok. 700, 1000 i 1300 takich zgonów. Jak pani sądzi, kto w tym konkretnym zestawieniu wypadł najgorzej?

Czytaj więcej

Zdrowie

Dyrektor FBI: Wyciek z laboratorium prawdopodobną przyczyną pandemii COVID

Christopher Wray, dyrektor FBI, we wtorek na antenie Fox News oświadczył, że według ustaleń strony amerykańskiej prawdopodobną przyczyną pandemii COVID-19 było wydostanie się wirusa z chińskiego laboratorium w Wuhan.

Włochy i Brazylia?

Skupmy się na Europie, bo łatwiej porównać kraje o podobnej charakterystyce – z wysokimi standardami sanitarnymi i wiarygodnym systemem nadzoru nad zgonami. Statystyka nie kłamie i najwięcej nadmiarowych zgonów w tym okresie odnotowano w Bułgarii, Rumunii i Polsce. W naszym kraju było to prawie dziesięć razy więcej niż w Szwecji, czyli ponad 6 tys. nadmiarowych zgonów na milion mieszkańców, łącznie to ponad 200 tys. Polek i Polaków. Za to lepiej sobie poradziły takie kraje jak Słowacja, Litwa, Czechy, Grecja, Węgry, a Włochy oscylowały wokół średniej UE.

Włochy to ciekawy przykład. Pierwszym epicentrum, jeżeli chodzi o obecność SARS-CoV-2 w populacji w Europie, była Lombardia, czyli m.in. Mediolan i Bergamo. Wirus trafił na niezwykle podatny grunt, jako że jest to rejon o wysokiej gęstości zaludnienia oraz najwyższej liczbie osób w wieku 80+ we Włoszech. Ta populacja osób starszych była – jak wiemy – w najwyższej grupie ryzyka i była najbardziej podatna na skutki działania wirusa o początkowo wysokiej zjadliwości. Dlatego w Lombardii ogniska epidemiczne Covid-19 wybuchały wśród osób starszych, które zamieszkiwały domy pomocy społecznej, domy dla osób starszych. Jeżeli mamy do czynienia z takim rozkładem demograficznym populacji, w którym na danym terytorium występują duże skupiska osób w grupie wysokiego ryzyka, to z punktu widzenia statystyki można się spodziewać, że to właśnie tam potencjalnie pojawi się najwięcej zgonów bądź przypadków ciężkiego przebiegu Covid-19.

Co pozwoliło nam zatem wypłaszczyć krzywą zachorowań w Polsce? Przejdźmy przez fakty i mity.

Jednym z „filarów” walki z epidemią było noszenie maseczek. I trzeba powiedzieć jasno, że noszenie maseczek działa… ale noszenie właściwych maseczek i w odpowiedni sposób. Maseczki N99, N95, FPP2 czy FPP3 zakładane i użytkowane w prawidłowy sposób, zgodnie z zaleceniami producenta, działają. Są wykorzystywane w szpitalach klinicznych, na oddziałach zakaźnych i dostosowane do poziomu ryzyka, na które narażeni są pracownicy ochrony zdrowia. A jeżeli przypomnimy sobie, w jaki sposób nakaz zasłaniania twarzy był honorowany w praktyce przez społeczeństwo, to trzeba jasno powiedzieć, że większość ludzi nie nosiła maseczek certyfikowanych, tylko wielokrotnie zwykłe, jednowarstwowe, materiałowe maseczki. Badania pokazują, że takie maseczki miały nikłą skuteczność w przecinaniu transmisji wirusa. W tym zakresie zdecydowanie warto było poprawić sferę edukacji i komunikacji ze społeczeństwem.

Czytaj więcej

COVID19 i choroby zakaźne

Covid-19 i grypa w natarciu. Jak uniknąć zakażenia?

Rośnie liczba infekcji dróg oddechowych. Warto się testować, zaszczepić i zadbać o swoją odporność.

A co z myciem rąk?

Z myciem rąk jest tak jak z noszeniem maseczek. Prawidłowo przeprowadzone mycie i dezynfekcja rąk redukują ryzyko zakażenia i przeniesienia czynnika zakaźnego pomiędzy jedną a drugą osobą. Trzeba jednak pamiętać, że jeżeli chodzi o Covid-19, dominującą drogą przenoszenia wirusa była droga powietrzno-kropelkowa, a do zakażenia rzadziej dochodziło przez dotyk skażonej powierzchni. Mycie rąk usuwa fizyczne zabrudzenie zawierające wirusa, takie jak duże krople śliny, np. kiedy ktoś kichnął i zasłonił usta dłonią. Prawidłowa dezynfekcja natomiast niszczy wirusa, np. poprzez działanie alkoholu, który denaturuje białka i rozpuszcza lipidową otoczkę wirusa, prowadząc do jego inaktywacji. Aby osiągnąć taki cel, powinniśmy obficie oblać dłonie płynem dezynfekcyjnym, tak żeby w odpowiednio długim czasie i w całości były poddane ekspozycji na alkohol o stężeniu co najmniej 60 proc., który ma zredukować obecność wirusa. Teraz przypomnijmy sobie, w jaki sposób dezynfekowaliśmy ręce w miejscach publicznych. Rozcieraliśmy na dłoniach kilka kropel płynu do dezynfekcji z dystrybutora.