Nadchodzą zmiany w płacy minimalnej. Polska musi się dostosować do unijnych wymagań

Trwają prace nad projektem ustawy o minimalnym wynagrodzeniu. Ma ona na celu wdrożenie przepisów unijnych do polskiego porządku prawnego. Planowane zmiany będą dotyczyć m.in. trybu ustalania oraz aktualizacji pensji minimalnej.

Publikacja: 13.11.2024 06:03

Minister Agnieszka Dziemianowicz-Bąk

Foto: Leszek Szymański/PAP

Małgorzata Krzystała

Ustawa będzie wdrażać dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2022/2041 z dnia 19 października 2022 r. w sprawie adekwatnych wynagrodzeń minimalnych w Unii Europejskiej. Celem tej dyrektywy jest poprawa warunków życia i pracy w UE oraz zmniejszenie nierówności płacowych. Obowiązek wdrożenia zmian dotyczy państw członkowskich, w których obowiązuje ustawowe wynagrodzenie minimalne.

Jakie zmiany przewiduje projekt ustawy o wynagrodzeniu minimalnym?

Obecnie między państwami członkowskimi UE istnieją spore rozbieżności, jeśli chodzi o poziom minimalnych wynagrodzeń. Jest to wynik m.in. różnic w modelach rynku pracy oraz poziomie dochodów. Unijna dyrektywa ma umożliwić krajom wprowadzenie ram pozwalających na ustalanie i aktualizowanie wynagrodzeń minimalnych na podstawie określonych kryteriów. Te aktualizacje mają odbywać przynajmniej raz na dwa lata, a w przypadku państw stosujących mechanizm automatycznej indeksacji, nie rzadziej niż raz na cztery lata. W unijnej dyrektywie nie znalazły się jednak informacje na temat konkretnego poziomu wynagrodzeń minimalnych.

Czytaj więcej

Panel prawników

Wyższa płaca minimalna to będzie problem dla firm

Rozporządzenie, które niedawno przedstawił rząd, przewiduje, że płaca minimalna wyniesie w przyszłym roku 4666 zł, a nie 4626 zł. Może to oznaczać negatywne konsekwencje dla przedsiębiorców.

Teza : Rozporządzenie, które niedawno przedstawił rząd, przewiduje, że płaca minimalna wyniesie w przyszłym roku 4666 zł, a nie 4626 zł. Może to oznaczać negatywne konsekwencje dla przedsiębiorców.

Za opracowanie projektu odpowiada Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej pod kierownictwem minister Agnieszki Dziemianowicz-Bąk. Jakie zmiany zakłada ustawa? Unijna dyrektywa wymaga, aby podstawą ustalania lub aktualizacji wynagrodzenia minimalnego były cztery obligatoryjne elementy kryteriów:

siła nabywcza ustawowych wynagrodzeń minimalnych z uwzględnieniem kosztów utrzymania,
ogólny poziom wynagrodzeń i ich rozkład,
stopa wzrostu wynagrodzeń,
długoterminowe krajowe poziomy produktywności i ich zmiany.

To spora zmiana, bowiem obecnie wysokość minimalnego wynagrodzenia jest ustalana na podstawie inflacji prognozowanej na kolejny rok, a jeśli wynagrodzenie minimalne jest niższe od połowy wysokości średniej krajowej, również na podstawie 2/3 realnego wzrostu gospodarczego. To jednak nie koniec nowości. Państwa członkowskie muszą wykorzystać do oceny adekwatności ustawowych wynagrodzeń minimalnych tzw. orientacyjne wartości referencyjne. Przykładowo, może to być 60 proc. mediany wynagrodzeń brutto lub 50 proc. przeciętnego wynagrodzenia brutto.

Płaca minimalna. Jakich zmian wymaga od nas jeszcze Unia Europejska?

Unijna dyrektywa wymaga również, aby każde państwo członkowskie wyznaczyło lub ustanowiło przynajmniej jeden organ doradczy mający doradzać w kwestiach związanych z płacą minimalną. W Polsce tę funkcję pełni obecnie Rada Dialogu Społecznego. Po wejściu w życie ustawy, stanie się oficjalnym organem doradczym. W ramach RDS każdego roku będą odbywać się negocjacje dotyczące wysokości minimalnego wynagrodzenia. Oprócz tego organu w ustalanie i aktualizowanie wysokości pensji minimalnej mają być dobrowolnie zaangażowani partnerzy społeczni.

Czytaj więcej

Ile zarabiają nauczyciele? Pensja zasadnicza, dodatki i nagrody

Oświata i nauczyciele

Ile zarabiają nauczyciele? Pensja zasadnicza to nie wszystko

Oprócz płacy zasadniczej nauczyciel może otrzymać szereg dodatków. Niektóre są przyznawane automatycznie, inne uznaniowo np. za szczególne osiągnięcia dydaktyczno-wychowawcze. Najbardziej doświadczonym pedagogom przysługują nagrody jubileuszowe.

Poza tym rząd będzie musiał co dwa lata przekazywać Komisji Europejskiej dane statystyczne, informacje dotyczące poziomu wynagrodzenia minimalnego oraz liczby osób, która je pobiera. Będzie też przekazywać informacje na temat zróżnicowanych stawek i odliczeń, powodów ich wprowadzenia oraz liczby pracowników objętych zróżnicowanymi stawkami. Ponadto dyrektywa zakłada ustanowienie sankcji za naruszenie praw i obowiązków związanych z wynagrodzeniem minimalnym. W efekcie mają zostać zaostrzone kary dla pracodawców, którzy nie przestrzegają przepisów. Planowane są również zmiany w zakresie przejrzystości przepisów dotyczących minimalnej stawki godzinowej.

Termin przyjęcia projektu przez Radę Ministrów miał nastąpić w III lub IV kwartale tego roku. Ostatnia aktualizacja na stronie Rządowego Centrum Legislacji z dnia 8 listopada wskazuje, że etap opiniowania został zakończony, a projekt trafił do Komitetu do Spraw Europejskich. Państwa członkowskie miały czas na dostosowanie krajowych przepisów do prawa unijnego do połowy listopada br. Zostało zatem niewiele czasu, biorąc pod uwagę fakt, że projekt musi jeszcze trafić na posiedzenie rządu, zostać przyjęty przez parlament i podpisany przez prezydenta. Najbliższe posiedzenie Sejmu jest zaplanowane na 19 listopada, co oznacza, że nie ma szans na dotrzymanie terminu wyznaczonego przez UE.

Unia Europejska (UE) Praca Płace Wynagrodzenie Minimalne

Jakie zmiany przewiduje projekt ustawy o wynagrodzeniu minimalnym?

Pozostało 91% artykułu

Wynagrodzenia

Spada tempo wzrostu wynagrodzeń w polskiej gospodarce. Są świeże dane GUS

W trzecim kwartale 2024 roku przeciętne miesięczne wynagrodzenie brutto w gospodarce narodowej wyniosło 8161,62 zł - podał Główny Urząd Statystyczny. To oznacza wzrost o 13,4 proc. rok do roku. To tempo niższe niż założył NBP w nowej projekcji.

Materiał Promocyjny

Nowe Audi a5 już tu jest! Wylicz swoją ratę w leasingu 100% online!

Eurostat podał najnowsze dane o zarobkach w Unii Europejskiej. Na którym miejscu znalazła się Polska

Wynagrodzenia

Polacy na szarym końcu pod względem zarobków w Unii Europejskiej. Nowe dane Eurostatu

W Polsce zarobki są niższe niż w większości państw Unii Europejskiej. Tak wynika z opublikowanego 7 listopada przez Eurostat najnowszego raportu na temat wysokości zarobków w państwach członkowskich. Kogo udało nam się wyprzedzić w tym zestawieniu?

Wynagrodzenia

Odcięcie premii zmniejszyło różnicę między medianą wynagrodzeń a średnią płacą

Do 19 proc. skurczyła się w maju różnica między medianą wynagrodzeń a średnią płacą w gospodarce narodowej. I była najmniejsza od stycznia tego roku.

Wynagrodzenia

Płace w firmach wzrosły, zatrudnienie spadło. Nowe dane GUS

Przeciętne wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw wzrosło we wrześniu o 10,3 proc. rok do roku, poniżej konsensusu prognoz - podał w poniedziałek Główny Urząd Statystyczny (GUS). Zatrudnienie w przedsiębiorstwach znów spadło: o 0,5 proc. rdr.

Materiał Promocyjny

Big data pomaga budować skuteczne strategie

Dane na temat przemieszczania się ludności, czy zagęszczenia mieszkańców, pomagają firmom i miastom podejmować odpowiednie decyzje.

Wynagrodzenia

Budownictwo i finanse w czołówce różnic między płacową średnią i medianą

Podczas gdy w całej gospodarce mediana wynagrodzeń jest o niespełna 22 proc. niższa od średniej, to w części branż ta różnica przekracza jedną trzecią.

Materiał Promocyjny

Seat to historia i doświadczenie, Cupra to nowoczesność i emocje

Hiszpanie udowodnili, że niezawodność i stabilny rozwój są kluczem do zaufania, jakim obie marki darzą klienci.

Polityka

Partyjne szachy opóźniają start nowej Komisji Europejskiej

Czy jest związek między katastrofalnymi powodziami w Walencji a przyszłą Komisją Europejską? Zdaniem hiszpańskich chadeków tak, UE więc jeszcze poczeka.

Po 20 latach negocjacji Bruksela jest u progu zawarcia porozumienia znoszącego bariery w handlu z po

Polityka

Umowa UE z Mercosurem. Lek Europy na Trumpa i Xi

Po 20 latach negocjacji Bruksela jest u progu zawarcia porozumienia znoszącego bariery w handlu z połową Ameryki Łacińskiej. Tylko Francja jeszcze desperacko stawia opór.

Emeryci i renciści dorobią więcej. Nowe limity zaczną obowiązywać w grudniu, styczniu i lutym.

Praca, Emerytury i renty

Emeryci i renciści dorobią więcej. Są nowe limity

Nowe limity zarobkowe dla emerytów i rencistów zaczną obowiązywać w grudniu, styczniu i lutym. To efekt opublikowanego właśnie komunikatu GUS w sprawie przeciętnego wynagrodzenia w III kwartale 2024 r.

Rynek pracy

Płace rosną, ale kosztem miejsc pracy

Kolejny wzrost płacy minimalnej w 2025 r. już podbija plany podwyżkowe firm, ograniczając jednak ich gotowość do zwiększania zatrudnienia.

Polityka

Magdalena Sobkowiak: Priorytetem polskiej prezydencji w UE będzie bezpieczeństwo

Gotowy jest kalendarz prawie 500 imprez, domknięty jest już budżet, zaczynamy fazę realizacyjną i już w przyszłym tygodniu odbędzie się pierwsza wizyta preprezydencyjna sekretarz generalnej Komisji Europejskiej – powiedziała w rozmowie z Michałem Kolanką wiceministra ds. UE Magdalena Sobkowiak.

Wynagrodzenia

Spada tempo wzrostu wynagrodzeń w polskiej gospodarce. Są świeże dane GUS

Podatki

Sąd: naciągane postępowanie tylko na korzyść fiskusa narusza konstytucję

Postępowanie podatkowe prowadzone tendencyjnie i nakierowane na ustalenie tylko okoliczności „korzystnych” dla fiskusa to jaskrawe pogwałcenie procedury, konstytucji i praw UE – uznał sąd administracyjny.

Podatki

Nadchodzą duże zmiany w VAT. Chodzi o e-fakturowanie i platformy internetowe

Osoby oferujące prywatne noclegi i taksówki przez platformę internetową nie zapłacą VAT, zrobi to za nich ta platforma. Upowszechni się też e-fakturowanie.