Orzecznictwo w sprawach pomocy prawnej pokazuje, że o tym, czy zostanie ona udzielona skarżącemu czy nie, przesądzają okoliczności konkretnej sprawy. Niemniej w orzecznictwie podkreśla się, że to na wnoszącym o przyznanie prawa pomocy spoczywa ciężar dowodu, iż znajduje się on w sytuacji uprawniającej do skorzystania z niej.
Gdy zaś chodzi o przyznanie pełnomocnika procesowego z urzędu, dodatkowo należy uwzględnić, w jakim stadium znajduje się postępowanie sądowe. Chodzi m.in. o tzw. przymus adwokacki obowiązujący na etapie zaskarżania orzeczeń wojewódzkich sądów administracyjnych do Naczelnego Sądu Administracyjnego. O ile bowiem skargę do WSA można wnieść bez pomocy prawnika, o tyle skargę kasacyjną musi sporządzić i wnieść profesjonalny pełnomocnik.
Sądy podkreślają, że instytucja ta ma charakter wyjątkowy. Zwłaszcza jeśli chodzi o osoby fizyczne, jest stosowana do tych w bardzo trudnej sytuacji materialnej, które ze względu na okoliczności życiowe pozbawione są jakichkolwiek środków do życia lub środki te są tak bardzo ograniczone, że wystarczają jedynie na zaspokojenie podstawowych potrzeb życiowych.
Czytaj także:
Wszystko o tym, jak skarżyć decyzje urzędników bez pieniędzy