Czy test niezależności można ominąć wnioskiem o wyłączenie sędziego?

Wniosek o wyłączenie sędziego ze względu na tryb nominacyjny to próba obejścia przepisów o teście niezależności i bezstronności.

Publikacja: 24.10.2024 05:34

Czy test niezależności można ominąć wnioskiem o wyłączenie sędziego?

Foto: PAP/Wojciech Olkuśnik

To sedno najnowszego orzeczenia SN, które pokazuje też, jakie skutki rodzi nieuznawanie nowych sędziów dla praktyki sądowej.

Kwestia ta wynikła w sprawie o sprostowanie tekstu z 3 stycznia 2020 r., który ukazał się w trójmiejskim dodatku do „Gazety Wyborczej” pt.: „Rok ważnych zmian”, a dokładniej zawartego w nim twierdzenia, że minister kultury i dziedzictwa narodowego miał zaproponować prezydent Gdańska swoisty układ dotyczący działalności Europejskiego Centrum Solidarności.

Czytaj więcej

Sędzia Zaradkiewicz wyłącza ze sprawy sędziego z Komisji Kodyfikacyjnej

Prawomocnym wyrokiem sąd nakazał publikację sprostowania, ale Adam Michnik, redaktor naczelny „GW”, odwołał się do SN. Sprawa trafiła do składu orzekającego złożonego z sędziów z nowego nadania. O ich wyłączenie wystąpił mec. Piotr Rogowski, pełnomocnik pozwanego. Pierwszy sędzia został wyłączny, a drugiego – Krzysztofa Grzesiowskiego – sędzia z nowego nadania nie wyłączył.

Jako podstawę wyłączenia tego sędziego wskazywano art. 49 § 1 k.p.c. Zgodnie z nim sąd wyłącza sędziego na jego żądanie lub wniosek strony, jeżeli istnieje okoliczność, która mogłaby wywołać uzasadnioną wątpliwość co do bezstronności w danej sprawie, zaznaczając, że nie jest to wniosek o test sędziego (w trybie art. 26 § 2 ustawy o SN), który jest bardziej skomplikowaną procedurą. Powołano się na niezgodność trybu nominacyjnego sędziego z ustawy o nowej KRS z art. 6 ust. 1 Konwencji o ochronie praw człowieka i to, że przed powołaniem do SN sędzia pełnił funkcję lubuskiego pełnomocnika ds. rodziny, do której został powołany we wrześniu 2020 r. przez wojewodę, reprezentanta rządu PiS, do którego należał też ówczesny minister kultury. To świadczyć miało o braku indywidualnej niezależności sędziego.

Ten ostatni złożył zaś oświadczenie, że przez 14 lat wykonywał zawód radcy, w 2015 r. był członkiem komitetu honorowego popierającego w wyborach prezydenckich Bronisława Komorowskiego, a jego działalność publiczna i zawodowa przed objęciem urzędu sędziego SN nie wpływa na jego bezstronność i niezawisłość.

SN (sędzia Krzysztof Wesołowski) wniosek oddalił. Nie wskazuje on bowiem nieprawidłowości, które by zaistniały w procedurze nominacyjnej sędziego. Poza tym narusza wprost przepisy dotyczące „testu niezależności i bezstronności”, zmierza do osiągnięcia tożsamego celu, jest próbą obejścia przesłanek i wymagań przewidzianych w przepisach o „teście”, czego wnioskodawca miał pełną świadomość. Jest to istotne, gdyż negatywny dla zainteresowanego sędziego wynik testu otwiera mu drogę odwoławczą i weryfikację twierdzeń. Próba obejścia przepisów o teście stanowi oczywiste nadużycie prawa procesowego, zmierzające do zamknięcia sędziemu drogi sądowej.

– Oddalenie wniosku o wyłączenie Krzysztofa Grzesiowskiego dowodzi, że „neosędziowie”, którzy przejmują SN, robią wszystko, żeby nie został uwzględniony żaden wniosek ich dotyczący – niezależnie, czy ma formułę wniosku o wyłączenie sędziego, czy testu niezawisłości i bezstronności – powiedział „Rz” mec. Rogowski.

Sygnatura akt: II CSKP 1043/22

To sedno najnowszego orzeczenia SN, które pokazuje też, jakie skutki rodzi nieuznawanie nowych sędziów dla praktyki sądowej.

Kwestia ta wynikła w sprawie o sprostowanie tekstu z 3 stycznia 2020 r., który ukazał się w trójmiejskim dodatku do „Gazety Wyborczej” pt.: „Rok ważnych zmian”, a dokładniej zawartego w nim twierdzenia, że minister kultury i dziedzictwa narodowego miał zaproponować prezydent Gdańska swoisty układ dotyczący działalności Europejskiego Centrum Solidarności.

Pozostało 86% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Hybrydy
Skoda Kodiaq. Co musisz wiedzieć o technologii PHEV?
Cykl Partnerski
Miasta w dobie zmiany klimatu
Czym jeździć
Skoda Kodiaq. Mikropodróże w maxisamochodzie
Usługi, ceny, zarobki
SN: Wygasa pełnomocnictwo, prawnik może żądać honorarium
Prawo drogowe
Będzie jeszcze trudniej o prawo jazdy. Każdy błąd zakończy egzamin
Nieruchomości
Ile metrów od sąsiada można wybudować dom? Kiedy może być naprawdę blisko