Prawo zatrzymania. Siedmiu sędziów SN orzekło korzystnie dla frankowiczów

Jak wynika z uchwały Sądu Najwyższego, w razie dochodzenia od banku zwrotu świadczenia na podstawie umowy kredytu, która okazała się niewiążąca, bankowi nie przysługuje prawo zatrzymania na podstawie art. 496 wz. z art 497 kodeksu cywilnego.

Sędzia Dariusz Pawłyszcze wskazał w uzasadnieniu, że środowa uchwała wychodzi poza zadane SN pytania, przede wszystkim o to, czy umowa kredytu jest wzajemna, co jest warunkiem skorzystania z prawa zatrzymania. Ten skład orzekający nie uznaje umowy kredytu za umowę wzajemną, gdyż świadczenie banku (wypłata kredytu) nie odpowiada świadczeniu kredytobiorcy: spłatom i innym opłatom.

Była uchwała niekorzystna dla frankowiczów

Środowa uchwała jest w istotnej sprzeczności z uchwałą innych siedmiu sędziów Izby Cywilnej, którzy orzekli 28 lutego tego roku, że umowa o kredyt bankowy jest umową wzajemną w rozumieniu kodeksu cywilnego.

Prawo zatrzymania może działać jak straszak na frankowiczów

Znaczenie prawa zatrzymania i problem frankowiczów z niego wynikający polegają na tym, że jeśli sąd uwzględni wniosek banku i zastosuje prawo zatrzymania, to powoduje to wstrzymanie wypłaty zasądzonej od banku kwoty do momentu rozliczenia się kredytobiorcy z bankiem lub zabezpieczenia na jego rzecz spłaty długu, lub też ugodowego zakończenia sporu. To narzędzie prawne mogło być też wykorzystywane do presji na frankowiczów, by zawierali ugody z bankami.

Czytaj więcej

Konsumenci

To był dobry rok dla frankowiczów, a następny może być jeszcze lepszy

Frankowicze wygrywają ponad 90 proc. spraw z bankami. Jednak wciąż nie brakuje wyzwań, w szczególności związanych z odblokowaniem sądowych wydziałów frankowych i przyspieszeniem postępowań.

Kredyt frankowy został uznany za nieważny, ale bank chciał prawa zatrzymania

Rozpatrywana w środę przez Sąd Najwyższy kwestia wynikła w sprawie, w której sąd okręgowy uwzględnił powództwo frankowiczki, ustalając, że jej umowa kredytu jest nieważna, i zasądził na jej rzecz od banku 82 tysięcy złotych i 26 tysięcy franków szwajcarskich. Bank odwołał się i oświadczył, że w razie utrzymania tego wyroku wnosi o zastosowanie prawa zatrzymania, tj. wstrzymania wypłaty jego świadczenia na jej rzecz, do czasu zaoferowania przez powódkę bankowi zwrotu 230 tys. zł wypłaconego jej kredytu albo zabezpieczenia roszczenia banku. Z kolei Sąd Apelacyjny w Gdańsku w osobie sędziego Przemysława Banasika powziął jednak szereg wątpliwości, które zawarł w pytaniach skierowanym do SN jeszcze w grudniu 2021 r. Rozpatrując te pytania, trzyosobowy skład SN (w składzie Ewa Stefańska, Agnieszka Góra-Błaszczykowska i Dariusz Pawłyszcze) skierował je do szerszego składu SN, wskazując, że w tych kwestiach wciąż jest szereg wątpliwości wymagających rozstrzygnięcia szerszego składu i na dodatek pojawiły się kolejne orzeczenia i uchwały.

Czytaj więcej

Konsumenci

Bank dostanie pozew, frankowicz zapomni o ratach. Co jeszcze zmieni ustawa?

Zabezpieczenie z mocy prawa może być najbardziej efektywnym czynnikiem przyspieszającym rozpoznawanie spraw frankowych. Jednocześnie - jak zwracają uwagę eksperci - niesie największe ryzyko.

Pierwsze pytanie prawne dotyczyło tego, czy umowa kredytu ma charakter umowy wzajemnej w świetle art. 497 k.c. w zw. z art. 496 k.c, a w przypadku pozytywnej odpowiedzi na to pytanie zadał dodatkowe dwa, ale wobec negatywnej odpowiedzi SN na pierwsze już na kolejne SN nie odpowiedział.

Jakie będą konsekwencje dla sprawy frankowiczów ?

– Środowa uchwała nie powinna zmienić istotnie biegu procesów frankowych. Wprawdzie w zeszłym tygodniu SN doszedł do odmiennego wniosku i stwierdził, że umowa kredytowa jest wzajemna, jednak bank nie powinien zamrażać rozliczeń przez stosowanie prawa zatrzymania w chwili stwierdzenia nieważności umowy kredytu, bo utrudniałoby to eliminację skutków nieuczciwej umowy po stronie konsumenta – mówi dr Mariusz Korpalski, radca prawny. I dodaje, że bank zawsze może dokonać potrącenia swej należności z roszczenia kredytobiorcy, nawet jeżeli nie zgadza się z tezą o nieważności umowy. Inaczej konsument po zamrożeniu rozliczenia nie mógłby już potrącić, bo potrąceniu podlegają tylko roszczenia wymagalne.

Czytaj więcej

Konsumenci

Frankowicze grupowo wygrywają z bankiem. To pierwsza taka sprawa

55 frankowiczów skupionych w pierwszym pozwie zbiorowym o ustalenie nieważności umowy kredytu frankowego wygrało z bankiem.

Inaczej na te kwestie patrzy Henryk Walczewski, sędzia sądu frankowego.