Sąd: Julia Przyłębska musi ujawnić dane o zmianach składów w TK

Wojewódzki Sąd Administracyjny orzekł, że Prezes Trybunału Konstytucyjnego ma obowiązek udostępnić Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka sygnatury spraw, w których doszło do zmiany składu sędziowskiego oraz wyznaczenia sędziego sprawozdawcy z pominięciem listy alfabetycznej. To efekt skargi Fundacji wniesionej w 2021 roku.

Publikacja: 11.04.2022 18:46

Julia Przyłębska

Julia Przyłębska

Foto: TK

dgk

HFPC zwróciła się do Trybunału z wnioskiem o dostęp do informacji publicznej podczas prac nad raportem „Narzędzie w rękach władzy. Funkcjonowanie Trybunału Konstytucyjnego w latach 2016–2021”. Domagała się m.in. udostępnienia sygnatur spraw, w których doszło do zmiany składu sędziowskiego. Niepokojące informacje na ten temat zawierały listy otwarte publikowane przez samych sędziów TK. Wskazywali oni na niezgodną z prawem zmianę składów sędziowskich, a przez to – wpływanie na treść orzeczeń wydawanych przez TK. Zgodnie z ich obliczeniami, tylko w okresie od stycznia do kwietnia 2017 r. do modyfikacji uprzednio wyznaczonych składów sędziowskich doszło w aż 21 przypadkach.

Równie niepokojące sygnały dotyczyły wyznaczania składów sędziowskich. Sędziowie TK alarmowali, że składy są wyznaczane w sposób arbitralny z pominięciem listy alfabetycznej. Tymczasem ustawa o organizacji i trybie postępowania przed Trybunałem Konstytucyjnym pozwala na odstąpienie od tej zasady jedynie w przypadku sędziego sprawozdawcy i wyłącznie w uzasadnionych przypadkach, np. związanych z przedmiotem rozpoznawanej sprawy.

Czytaj więcej

Sędziowie Trybunału Konstytucyjnego piszą do Julii Przyłębskiej

Trybunał Konstytucyjny początkowo uznał, że żądana przez HFPC informacja nie jest informacją publiczną. Zmienił podejście po tym, jak HFPC skutecznie wniosła do WSA w Warszawie skargę na jego bezczynność. W nowym postępowaniu Trybunał zażądał od HFPC wykazania interesu publicznego uzasadniającego udostępnienie informacji publicznej o charakterze przetworzonym. Po uzyskaniu stosownej odpowiedzi TK uznał jednak, że wyjaśnienia HFPC są niewystarczające.

Czytaj więcej

Przyłębska odpowiada sędziom TK ws. manipulacji składami

- Argumentacja TK sprowadzała się do tego, że HFPC w żaden sposób nie jest w stanie wykorzystać żądanej informacji – tłumaczy adwokat Marcin Wolny, prawnik HFPC.

Fundacja wniosła skargę do sądu administracyjnego, zarzucając Trybunałowi m.in. naruszenia art. 61 Konstytucji (prawo do informacji o działaniach władz) i art. 10 Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności (wolność otrzymywania i przekazywania informacji).

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z 14 lutego 2022 r. wydanym przez trzyosobowy skład pod przewodnictwem sędzi Izabeli Głowackiej-Klimas przyznał Fundacji rację. Przypomniał, że wszelkie ograniczenia w dostępie do informacji publicznej powinny mieć charakter proporcjonalny i znajdujący oparcie w interesie publicznym. W ocenie sądu, za udostępnieniem żądanej przez HFPC informacji przemawia szczególny interes publiczny, a Fundacja wykazała, że udostępnione jej dane zostaną wykorzystane właściwie i zgodnie z deklarowanym celem. Sąd zauważył, że HFPC jest organizacją z ponadtrzydziestoletnim doświadczeniem m.in. w opracowywaniu raportów o funkcjonowaniu kluczowych instytucji państwowych w dziedzinie praw człowieka, prowadzącą z sukcesami litygację strategiczną w obszarze praw człowieka i zatrudniającą zespół doświadczonych prawników.

- To ważny krok w kierunku poznania kulis działania Trybunału Konstytucyjnego pod rządami prezes Julii Przyłębskiej, a także zagwarantowania jednostkom składającym skargi konstytucyjne prawa do rozpoznania ich sprawy przez niezależny i bezstronny sąd ustanowiony zgodnie z prawem – wskazuje adw. Marcin Wolny.

WSA uchylił decyzję Prezes TK o odmowie udzielenia informacji publicznej. Wyrok nie jest prawomocny.

sygn. akt II SA/Wa 3343/21

Edukacja i wychowanie
Czy istnieje wykształcenie wyższe niepełne? Co ze studiami bez obronionej pracy?
Materiał Promocyjny
Gospodarka natychmiastowości to wyzwanie i szansa
Internet i prawo autorskie
TVP pozwała TV Republika za program "Jedziemy". Jest decyzja sądu
Prawo karne
Projekt zaostrzenia kar dla kierowców. Przepadek stanie się fikcją?
Prawo w Polsce
Sejm uchwalił ustawę incydentalną Hołowni. Wybory zatwierdzi 15 sędziów SN
Materiał Promocyjny
Suzuki Vitara i S-Cross w specjalnie obniżonych cenach. Odbiór od ręki
Praca, Emerytury i renty
Najniższa krajowa w 2025 roku: Ile wynosi płaca minimalna? Kwoty brutto i netto
Materiał Promocyjny
Wojażer daje spokój na stoku