Prywatne telewizje pod państwowym parasolem. Co na to prawo i prawnicy?

Zapowiedziane przez premiera Donalda Tuska objęcie specjalna ochroną spółek telewizji Polsat i TVN było dość zaskakującą deklaracją. Dotychczas bowiem nie stosowano takiej nadzwyczajnej ochrony przed przejęciem przez zagraniczne podmioty wobec spółek z branży mediów. Po wypowiedzi premiera pojawiły się nawet komentarze, że takie działanie godziłoby w wolność gospodarczą.

Czytaj więcej

Opinie Prawne

Iwona Gębusia: Polsat i TVN – dostawcy usług medialnych czy strategicznych?

Wysoce ryzykowne jest zamieszczenie Polsatu i TVN w wykazie firm strategicznych Polski na podstawie rozporządzenia z uwagi na wtórną w tym stanie faktycznym działalność telekomunikacyjną, a nie podstawową – medialną (audiowizualną).

Czy ustawa o kontroli niektórych inwestycji pozwala objąć ochroną spółki medialne?

Formalną podstawą takiej specjalnej ochrony jest ustawa z 24 lipca 2015 r. o kontroli niektórych inwestycji. Pozwala ona rządowi ogłosić listę podmiotów – także prywatnych spółek – w których zbycie udziałów, akcji, przedsiębiorstwa albo jego zorganizowanej części mogłoby być zablokowane przez wyznaczonego ministra. Ustawa ta odwołuje się do ochrony porządku i bezpieczeństwa publicznego, przewidzianych w traktacie o funkcjonowaniu Unii Europejskiej.

Jak zauważa prof. dr hab. Michał Romanowski, adwokat, uzupełnienie dzisiejszej listy o spółki dwóch prywatnych telewizji byłoby całkowicie uzasadnione na mocy tej ustawy, właśnie ze względów bezpieczeństwa. – Jeśli nie teraz, to kiedy mielibyśmy zastosować tę ustawę? Przecież manipulacje w mediach dokonywane przy okazji wyborów w USA czy Rumunii wyraźnie pokazały, że bezpieczeństwo i wolność są zagrożone – zauważa ekspert. I dodaje, że taka procedura nie jest zagrożeniem dla praw własności. – To nie prowadzi do wywłaszczenia, tylko do ograniczenia sprzedaży wybranym podmiotom – wyjaśnia prof. Romanowski.

Czytaj więcej

Opinie Prawne

Marcin J. Menkes: Ryzyka prawne transakcji ze spółkami strategicznymi

Zapowiedź premiera Donalda Tuska wpisania TVN oraz Polsatu na listę spółek strategicznych wywołała szereg komentarzy odnośnie do legalności ograniczenia swobody sprzedaży prywatnej inwestycji. W debacie pojawiło się szereg prawniczych nonsensów natomiast zabrakło wątków faktycznie istotnych, które mogą wywołać spory zarówno w tym jak i podobnych przypadkach.

Względy bezpieczeństwa pozwalają na objęcie ochroną 14 rodzajów działalności gospodarczej

Ustawa ogranicza jednak zakres podmiotów, które można objąć taką ochroną do 14 rodzajów działalności gospodarczej. W tym ustawowym katalogu nie ma nadawania programów telewizyjnych. Jednak w praktyce emisja programów telewizyjnych na duża skalę, wymagająca posiadania i używania odpowiedniej infrastruktury nadawczej nie może się obejść bez działalności telekomunikacyjnej (patrz ramka).

– Spółki medialne często mają w swoim przedmiocie działalności również działalność telekomunikacyjną: przewodową, bezprzewodową czy satelitarną. Dlatego istnieją podstawy prawne, aby taką spółkę dodać do listy podmiotów objętych ochroną, o ile w zakresie jej działalności gospodarczej pozostaje ten obszar biznesu – uważa Szymon Kaczmarek, adwokat i partner w kancelarii Loewen.

Czytaj więcej

Komentarze

Bogusław Chrabota: Tusk zdecydował ws. TVN i Polsatu. Woluntaryzm czy konieczność

Rząd Donalda Tuska chroni swoich sojuszników. Ale zarazem trudno dyskutować z faktem, że w dobie wojen hybrydowych jest to ważne dla polskiej demokracji.

Ochrona mediów i kwestia pośredniego przejęcia poprzez spółki zarejestrowane poza Polską

W przypadku TVN pojawiające się w mediach pogłoski o potencjalnej transakcji przejęcia dotyczyłyby jej spółki matki zarejestrowanej w Holandii. Chodzi o spółkę Discovery Benelux N.V. – obecnie jedynego właściciele TVN. Jednak ustawa o kontroli niektórych inwestycji w art. 3 ust. 6 nawiązuje do przejęcia pośredniego poprzez spółki zarejestrowane poza Polską.

Jak tłumaczy adw. Szymon Kaczmarek, zakresem ustawy objęte są także transakcje poza granicami Polski, jeśli ich skutkiem jest osiągnięcie dominacji nad podmiotem chronionym w Polsce. – Skutkiem naruszenia ustawy jest nieważność transakcji nabycia podmiotu chronionego lub zakaz wykonywania prawa głosu z akcji czy udziałów podmiotu podlegającego ochronie – wyjaśnia ekspert.

Czy wpisanie TVN i Polsatu na listę podmiotów podlegających ochronie można zaskarżyć do sądu?

Rozporządzenie dotyczące wpisania TVN i Polsatu na listę podmiotów podlegających ochronie może zostać skierowane do Trybunału Konstytucyjnego, który byłby uprawniony do zakwestionowania umieszczenia podmiotów na liście. – Wymagałoby to jednak pogłębionej analizy i wykazania, że podstawy wpisania obu podmiotów są niezgodne z konstytucją – uważa Ernest Dymel, radca prawny w kancelarii Clyde & Co.