Co siódmy pracownik doświadczył cyberprzemocy

Nie samo nękanie i wyszydzanie, ale także ignorowanie e-maili, hakowanie prywatnych wiadomości czy ukrywanie przed pracownikiem ważnych informacji po to, by utrudnić mu pracę – to przykłady cyberprzemocy. W Polsce takie doświadczenie ma 48 proc. pracowników z branż, w których posługiwanie się internetem jest niezbędne.

Publikacja: 12.04.2025 15:50

Co siódmy pracownik doświadczył cyberprzemocy

Foto: Adobe Stock

Co siódmy pracownik sektorów: IT, finanse i nauka w Polsce regularnie doświadczał cybermobbingu w pracy, a niemal połowa miała styczność z cyberprzemocą przynajmniej raz w roku. Są to również sektory najbardziej narażone na cybermobbing, głównie z powodu wysokiej cyfryzacji pracy – tak wynika z opublikowanego właśnie raportu „Cyberprzemoc w pracy” Centralnego Instytutu Ochrony Pracy – Państwowy Instytut Badawczy (CIOP-PIB).

Dr Magdalena Warszewska-Makuch, autorka opracowania, zwraca uwagę na to, iż cybermobbing w pracy to zjawisko globalne, występujące w różnych kulturach i społecznościach zawodowych, a jego skala zależy od dostępu do technologii i norm społecznych. Przypomniała wyniki badania, które CIOP przeprowadził w 2022 r. Wzięło w nim udział 500 pracowników umysłowych reprezentujących trzy obszary działalności zawodowej: informację i komunikację, działalność finansową i ubezpieczeniową, działalność profesjonalną, naukową i techniczną. 12,8 proc. pracowników było w wysokim stopniu narażonych na cybermobbing w miejscu pracy, tj. doświadczało go przynajmniej raz w miesiącu. Co więcej, ponad 7 proc. badanych zgłaszało, że są nękani co najmniej raz w tygodniu, a 3,5 proc. codziennie. Zaś 48 proc. pracowników zgłaszało doświadczenie co najmniej jednej formy cybermobbingu w ciągu ostatniego roku.

W sektorze informatycznym i komunikacyjnym 18 proc. pracowników deklarowało doświadczanie cyberprzemocy, w branży finansowej 14 proc., a w sektorze naukowym i technicznym 11 proc.

Czytaj więcej

Mobbing – lepiej przeciwdziałać nękaniu, niż potem karać sprawcę

Jakie zachowania można uznać za przemoc w pracy w internecie?

Badaczka zwraca uwagę na to, iż nie ma spójnej definicji, czym jest cyberprzemoc, lecz jest ona rozumiana jako „systematyczne narażenie pracownika na negatywne działania przy użyciu technologii komunikacyjnych”. Kilka lat temu na Uniwersytecie w Antwerpii stworzono katalog działań, które można uznać za cyberprzemoc. To:

  • Ignorowanie maili, telefonów lub innych wiadomości przesyłanych przez pracownika drogą elektroniczną;
  • Udostępnianie osobom trzecim maili pracownika, by mu zaszkodzić;
  • Publiczne krytykowanie wykonanej przez pracownika pracy za pomocą narzędzi informacyjno-komunikacyjnych;
  • Ukrywanie przed pracownikiem ważnych maili bądź dokumentów, by uniemożliwić mu prawidłowe wykonywanie pracy;
  • Szerzenie drogą elektroniczną plotek i fałszywych informacji na temat pracownika;
  • Znieważanie, zastraszanie bądź grożenie pracownikowi za pomocą narzędzi informacyjno-komunikacyjnych;
  • Wygłaszanie obraźliwych uwag na temat pracownika dotyczących jego pochodzenia, wyglądu, poglądów lub życia prywatnego za pomocą narzędzi informacyjno-komunikacyjnych;
  • Hakowanie prywatnych informacji pracownika i wykorzystywanie ich w celu jego zdyskredytowania;
  • Udostępnianie w sieci zdjęć lub filmów pracownika, by go ośmieszyć;
  • Kradzież tożsamości pracownika w sieci.

Czytaj więcej

Mobbing w miejscu pracy – jak sobie radzić z przemocą i nękaniem

Co może pracownik?

Autorka zwraca uwagę na skutki osobiste dla pracowników, ale też i społeczne. Takie doświadczenia mogą skutkować zaburzeniami zdrowia psychicznego, tj. depresją, lękiem, obniżoną samooceną i poczuciem osamotnienia, jak i zaburzeniami psychosomatycznymi, tj. bólami głowy, problemami ze snem, zaburzeniami trawiennymi i chorobami sercowo-naczyniowymi. Dla firm oznaczać to może większą absencję chorobową, rotację, obniżoną wydajność. Warto więc, by firmy i instytucje prowadziły szkolenia, chroniły sygnalistów i konsekwentnie egzekwowały sankcje.

CIOP-PIB przypomina: Kodeks pracy nie zawiera wprost regulacji dotyczących cybermobbingu, jednak odnosi się do mobbingu (art. 94 KP), który może dotyczyć również form cyfrowych. Pracodawca ma obowiązek przeciwdziałać mobbingowi, a osoba poszkodowana może żądać odszkodowania, jeśli wskutek cybermobbingu doznała uszczerbku zdrowotnego lub zmuszona była do rezygnacji z pracy.

W raporcie przedstawiono wyniki badań Instytutu Psychologii Zdrowia, w ramach tzw. programu „Niebieska Linia”, z których wynika, iż kobiety częściej zgłaszały przypadki cybermobbingu niż mężczyźni (15,2 proc. vs. 10,4 proc.);

Osoby w wieku 31–40 lat najczęściej doświadczały cyberprzemocy w pracy (17 proc.), podczas gdy w grupie powyżej 50. roku życia odsetek ten wynosił 8 proc.;

Pracownicy zatrudnieni w organizacjach powyżej 500 osób rzadziej zgłaszali przypadki cybermobbingu niż osoby pracujące w małych firmach (do 50 osób).

Przedstawiono również badania europejskie. Cyberprzemoc odczuło od 3 do 32 proc. badanych, a dopuściła się jej podobna grupa: od 3 do 31 proc. Autorka wyjaśniła, że różnice te wynikają zarówno z odmiennych metodologii badawczych, jak i czynników kulturowych, społecznych i technologicznych.

Co siódmy pracownik sektorów: IT, finanse i nauka w Polsce regularnie doświadczał cybermobbingu w pracy, a niemal połowa miała styczność z cyberprzemocą przynajmniej raz w roku. Są to również sektory najbardziej narażone na cybermobbing, głównie z powodu wysokiej cyfryzacji pracy – tak wynika z opublikowanego właśnie raportu „Cyberprzemoc w pracy” Centralnego Instytutu Ochrony Pracy – Państwowy Instytut Badawczy (CIOP-PIB).

Dr Magdalena Warszewska-Makuch, autorka opracowania, zwraca uwagę na to, iż cybermobbing w pracy to zjawisko globalne, występujące w różnych kulturach i społecznościach zawodowych, a jego skala zależy od dostępu do technologii i norm społecznych. Przypomniała wyniki badania, które CIOP przeprowadził w 2022 r. Wzięło w nim udział 500 pracowników umysłowych reprezentujących trzy obszary działalności zawodowej: informację i komunikację, działalność finansową i ubezpieczeniową, działalność profesjonalną, naukową i techniczną. 12,8 proc. pracowników było w wysokim stopniu narażonych na cybermobbing w miejscu pracy, tj. doświadczało go przynajmniej raz w miesiącu. Co więcej, ponad 7 proc. badanych zgłaszało, że są nękani co najmniej raz w tygodniu, a 3,5 proc. codziennie. Zaś 48 proc. pracowników zgłaszało doświadczenie co najmniej jednej formy cybermobbingu w ciągu ostatniego roku.

2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Praca
Jak przetrwać zwolnienie: rady dla zwalnianych i zwalniających
Praca
Zetki marzą o pracy na stabilnym etacie
Praca
Motywacyjna marchewka może być ciężkostrawna
Praca
Kto będzie lepszym szefem: człowiek czy robot? Badania nie pozostawiają wątpliwości
Materiał Partnera
Konieczność transformacji energetycznej i rola samorządów
Praca
Pochwała? Tylko okazjonalnie, a nagroda jeszcze rzadziej