Kto będzie lepszym szefem: człowiek czy robot? Badania nie pozostawiają wątpliwości

Chociaż część pracowników chciałaby, by ich obecnego szefa zastąpił robot, to wyniki najnowszych badań naukowców z Uniwersytetu SWPS nie dają większych szans na taką zamianę.

Publikacja: 13.03.2025 16:44

Kto będzie lepszym szefem: człowiek czy robot? Badania nie pozostawiają wątpliwości

Foto: materiały prasowe

W jakim stopniu zaakceptujemy roboty w rolach kojarzonych z autorytetem, w tym w roli szefa? Sprawdzili to polscy naukowcy z Uniwersytetu SWPS, którzy zaprosili uczestników do laboratorium przydzielając ich losowo do jednej z dwóch grup. Wszyscy mieli zmieniać nazwy plików na komputerze, ale podczas gdy jedna grupa pracowała pod nadzorem człowieka, to w drugiej rolę eksperymentatora pełnił humanoidalny robot Pepper.

Obaj szefowie mieli za zadanie słownie zachęcać swoich „pracowników”, jeśli ci nie przykładali się do pracy robiąc sobie dłuższe przerwy (powyżej 10 sekund).

Im szef bardziej ludzki, tym lepiej

Jak się okazało, większość uczestników badania reagowała na te zachęty, choć nieco częściej robili to pod wpływem szefa – człowieka (75 proc.) niż robota (63 proc.) Dużo większe różnice były natomiast w motywacji do pracy – osobom pracującym pod nadzorem robota zmiana rozszerzenia jednego pliku zajmowała średnio ponad trzykrotnie więcej czasu niż tym z szefem – człowiekiem. W rezultacie ich wydajność była mniejsza – przerobili średnio o 37 proc. mniej plików niż „podwładni” człowieka.

Czytaj więcej

Sztuczna inteligencja naruszyła prawa autorskie Celine Dion. Artystka alarmuje

– Jak pokazał eksperyment, ludzie mogą wykazywać spadek motywacji wobec maszyn nadzorujących pracę. W naszych badaniach uczestnicy wykonywali powierzone im zadanie wolniej i mniej efektywnie pod nadzorem robota. To oznacza, że automatyzacja niekoniecznie zwiększa efektywność, jeśli nie jest właściwie zaplanowana pod kątem psychologicznym – podkreśla dr Konrad Maj, psycholog i kierownik Centrum Innowacji Społecznych i Technologicznych HumanTech Uniwersytetu SWPS.

Zwraca też uwagę, że chociaż ludzie przejawiają znaczący poziom posłuszeństwa wobec humanoidalnych robotów pełniących funkcję autorytetu, to jednak bardziej słuchają się ludzi. – To dlatego roboty bardziej przypominające ludzi są postrzegane w badaniach jako bardziej kompetentne i godne zaufania – zauważa dr Maj.

Jakie są atuty menedżera-robota?

Badania pokazują też silne strony zautomatyzowanych menedżerów. W sondażu AI service Business Name Generator, który w 2023 r. objął tysiąc pracowników w Wielkiej Brytanii i USA, co piąty badany ocenił, że robot AI byłby lepszym szefem niż jego obecny przełożony. Wśród osób z pokolenia Z, jeszcze więcej, bo co trzeci badany, chętnie wymieniłby obecnego szefa na robota. Powód?

Jako główny atut menedżerów AI wskazywano brak uprzedzeń i obiektywizm w ocenach pracowników, bez faworyzowania niektórych osób i bez kumoterstwa.

Perspektywa szefów–robotów jest na tyle realna, że w Kalifornii pojawił się ostatnio projekt prawa regulującego wykorzystanie sztucznej inteligencji w zarządzaniu ludźmi – wraz z nakazem, by to człowiek nadzorował zautomatyzowane procesy rekrutacji i zwalniania pracowników.

Jeśli nawet roboty nie zastąpią menedżerów-ludzi, to mogą skutecznie wspierać ich edukację. Według amerykańskiego magazynu „Fortune”, w USA szybko rozwija się oferta narzędzi AI, które wspierają trening miękkich umiejętności wśród menedżerów – pełniąc rolę coachów i ucząc np. udzielania informacji zwrotnej czy zasad rozmowy z rekruterem. 

W jakim stopniu zaakceptujemy roboty w rolach kojarzonych z autorytetem, w tym w roli szefa? Sprawdzili to polscy naukowcy z Uniwersytetu SWPS, którzy zaprosili uczestników do laboratorium przydzielając ich losowo do jednej z dwóch grup. Wszyscy mieli zmieniać nazwy plików na komputerze, ale podczas gdy jedna grupa pracowała pod nadzorem człowieka, to w drugiej rolę eksperymentatora pełnił humanoidalny robot Pepper.

Obaj szefowie mieli za zadanie słownie zachęcać swoich „pracowników”, jeśli ci nie przykładali się do pracy robiąc sobie dłuższe przerwy (powyżej 10 sekund).

Pozostało jeszcze 83% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Praca
Pochwała? Tylko okazjonalnie, a nagroda jeszcze rzadziej
Praca
Wsłuchujemy się w głos pracowników
Praca
Rola HR nie kończy się na zatrudnieniu
Praca
Rynek pracy: optymizm firm podszyty sporą niepewnością
Materiał Promocyjny
O przyszłości klimatu z ekspertami i biznesem. Przed nami Forum Ekologiczne
Praca
Co może ochronić przed samotnością w biurze?
Materiał Promocyjny
Sezon motocyklowy wkrótce się rozpocznie, a Suzuki rusza z 19. edycją szkoleń