Rekordowa liczba ojców na urlopie rodzicielskim. Jakie wynagrodzenie wtedy przysługuje?

Mężczyźni po narodzeniu dziecka mają prawo nie tylko do dwóch tygodni urlopu ojcowskiego, ale także do znacznie dłuższego urlopu rodzicielskiego. Ojcowie coraz chętniej korzystają z tej możliwości. Liczba zainteresowanych rośnie z każdym rokiem.

Publikacja: 19.03.2025 07:03

Rekordowe zainteresowanie urlopem rodzicielskim wśród mężczyzn

Rekordowe zainteresowanie urlopem rodzicielskim wśród mężczyzn

Foto: Adobe Stock

W 2022 roku z urlopu rodzicielskiego korzystał zaledwie jeden na stu ojców. W ubiegłym roku ten odsetek wzrósł do 17 proc. Przyczyniła się do tego zmiana przepisów, która nastąpiła w 2023 roku. 

Czym jest urlop rodzicielski? Jak długo trwa?

Nowelizacja Kodeksu pracy z 2023 roku wprowadziła istotne zmiany dotyczące urlopu rodzicielskiego. Został on wydłużony z 32 do 41 tygodni. Dziewięć dodatkowych tygodni przysługuje wyłącznie drugiemu rodzicowi. Wcześniej ojcowie również mogli korzystać z urlopu rodzicielskiego, musieli jednak podzielić się z mamą przysługującymi rodzicom 32 tygodniami. W praktyce zwykle to kobiety spędzały ten okres z dzieckiem w domu.

Aktualnie rodzice dziecka mają prawo do urlopu rodzicielskiego na opiekę nad dzieckiem w wymiarze:

  • 41 tygodni - w przypadku narodzin jednego dziecka
  • 43 tygodni - gdy urodzi się więcej dzieci

Czytaj więcej

Promocja równości kobiet zaszła w Polsce za daleko? „Odwrócona dyskryminacja”

Ilu ojców korzysta z urlopu rodzicielskiego?

Według danych ZUS oraz Fundacji Share The Care w 2022 roku z urlopu rodzicielskiego korzystało zaledwie 3,7 tys. ojców. Rok później, gdy w życie weszły nowe przepisy Kodeksu pracy, wdrażające dyrektywę unijną work-life balance, ich liczba wzrosła do 19 tys., co stanowiło 7 proc. uprawnionych mężczyzn. W ubiegłym roku urlop rodzicielski wzięła rekordowa jak dotąd liczba 42 tys. mężczyzn, czyli 17 proc. uprawnionych. Choć jest to znaczący postęp, wciąż mniej niż jeden na pięciu ojców nowo narodzonych dzieci decyduje się skorzystać z przysługującego im prawa. Jedną z głównych przyczyn są kwestie finansowe. Urlop nie jest płatny w 100 proc. 

Ile tygodni urlopu rodzicielskiego przysługuje ojcu? Do kiedy można z niego skorzystać?

Każdy z rodziców ma prawo do co najmniej 9 tygodni urlopu rodzicielskiego z ogólnego wymiaru 41 tygodni (w przypadku narodzin jednego dziecka). Oznacza to, że z 9 tygodni urlopu może skorzystać wyłącznie drugi rodzic. Jeśli więc mama wykorzysta 32 tygodnie urlopu rodzicielskiego, pozostałe 9 tygodni przysługuje tacie.

Czytaj więcej

Kiedy zgłosić zaginięcie bliskiej osoby na policję? Trzeba czekać 48 godzin?

Ojciec ma prawo skorzystać z większego wymiaru urlopu rodzicielskiego. Maksymalna długość urlopu rodzicielskiego, którą może wykorzystać jedna osoba to 32 lub 34 tygodnie (w zależności od liczby narodzonych dzieci). Z urlopu rodzicielskiego może jednocześnie korzystać matka i ojciec, jednak jego łączny okres nie może przekraczać ogólnego wymiaru 41 lub 43 tygodni. Jeżeli drugi rodzic nie skorzysta z przysługującego mu prawa, 9 tygodni urlopu przepada.

Z urlopu rodzicielskiego można skorzystać nie później niż do końca roku kalendarzowego, w którym dziecko skończy 6 lat. Możliwe jest wykorzystanie urlopu jednorazowo lub podzielenie go na nie więcej niż 5 części.

Jakie wynagrodzenie przysługuje podczas urlopu rodzicielskiego?

Za okres urlopu rodzicielskiego przysługuje zasiłek macierzyński. Wynosi on 70 proc. podstawy wymiaru zasiłku. Podstawę tę stanowi przeciętne miesięczne wynagrodzenie za okres ostatnich 12 miesięcy.

Czytaj więcej

Ile wynosi kwota wolna od podatku? Kto może z niej skorzystać?

W przypadku matki kwota zasiłku może być wyższa. Jeśli złoży ona u pracodawcy stosowny wniosek w ciągu 21 dni po porodzie, zasiłek macierzyński za okres urlopu macierzyńskiego i rodzicielskiego może wynosić 81,5 proc. podstawy wymiaru zasiłku. Jednak w przypadku ojca za okres 9 tygodni urlopu rodzicielskiego przysługuje zasiłek w wysokości 70 proc. podstawy wymiaru.

Urlop rodzicielski jest udzielany na wniosek pracownika. Można go złożyć u pracodawcy w formie papierowej lub elektronicznej w terminie nie krótszym niż 21 dni przed rozpoczęciem korzystania z urlopu. Pracodawca ma obowiązek go uwzględnić. Z korzystania z urlopu rodzicielskiego można zrezygnować w dowolnym momencie za zgodą pracodawcy.

W 2022 roku z urlopu rodzicielskiego korzystał zaledwie jeden na stu ojców. W ubiegłym roku ten odsetek wzrósł do 17 proc. Przyczyniła się do tego zmiana przepisów, która nastąpiła w 2023 roku. 

Czym jest urlop rodzicielski? Jak długo trwa?

Pozostało jeszcze 94% artykułu
Nieruchomości
NSA wydał kluczowy wyrok ws. zamku w Stobnicy
Sądy i trybunały
Barbara Piwnik: Niedopuszczalne nadużywanie wyłączenia sędziego
Praca, Emerytury i renty
13. emerytura nie dla wszystkich seniorów. Te grupy nie otrzymają świadczenia
Prawo karne
Prokuratura ujawniła przyczynę śmierci Barbary Skrzypek
Materiał Promocyjny
Konieczność transformacji energetycznej i rola samorządów
Prawo drogowe
Będzie pułapka na łamiących zakaz prowadzenia aut. Może złamać wiele karier
Materiał Promocyjny
Sezon motocyklowy wkrótce się rozpocznie, a Suzuki rusza z 19. edycją szkoleń