Nasz fiskus też nic nie dostanie. Ważny wyrok TSUE ws. stałego miejsca działalności

Trybunał Sprawiedliwości UE wydał bardzo ważny wyrok dotyczący stałego miejsca prowadzenia działalności w VAT.

Publikacja: 29.06.2023 16:20

Nasz fiskus też nic nie dostanie. Ważny wyrok TSUE ws. stałego miejsca działalności

Foto: Adobe Stock

Czwartkowe orzeczenie Trybunału Sprawiedliwości UE (TSUE) zapadło w belgijskiej sprawie Cabot Plastics, ale w istotny sposób przełoży się na sytuację także polskich podatników. Odnosi się bowiem do tzw. stałego miejsca prowadzenia działalności, które ma kluczowe znaczenie dla rozliczeń VAT. A w praktyce oznacza, że również nasz fiskus nie sięgnie do kieszeni wielu polskich firm, które zajmują się produkcją towarów na zlecenie powiązanych zagranicznych kontrahentów.

Produkcyjne zaplecze

Sprawa dotyczyła belgijskiej spółki, która zajmowała się produkcją na zlecenie powiązanej firmy szwajcarskiej. Na mocy umowy towary były produkowane z materiałów powierzonych. Belgijska firma przechowywała je u siebie, aż do czasu ich sprzedaży przez spółkę szwajcarską na rzecz jej klientów nie tylko z Belgii, ale innych krajów z Unii i spoza niej.

Początkowo belgijski fiskus uznał, że taka działalność nie wskazuje na istnienie stałego miejsca prowadzenia działalności spółki szwajcarskiej w Belgii. A to oznaczało, że wynagrodzenie płatne przez Szwajcarów nie podlega opodatkowaniu VAT w Belgii. Potem jednak zmienił zdanie. Stwierdził, że szwajcarska firma posiada stałe miejsce prowadzenia działalności w Belgii. W konsekwencji belgijska administracja skarbowa zażądała ponad 10 mln euro VAT, a do tego grzywny i odsetek.

Spółka nie zgadzała się z taką wykładnią przepisów. Była bowiem przekonana, że usługi, na które wystawiła faktury szwajcarskiemu kontrahentowi, miały miejsce nie w Belgii, ale w Szwajcarii, gdzie firma zlecająca ma siedzibę.

Spór o milionowe zaległości, których zapłaty domagał się belgijski fiskus, trafił do sądu. A ostatecznie musiał się w nim wypowiedzieć TSUE. Przede wszystkim rozstrzygnąć to, czy za stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej można uznać to, w którym podatnik nie posiada żadnej struktury pod względem zasobów ludzkich i technicznych, ale które wykorzystuje do przekształcania surowców w produkty, a następnie przechowuje i sprzedaje?

Odpowiedź unijnego Trybunału okazała się korzystna dla spółki i innych podatników VAT. TSUE uznał, że podatnik będący usługobiorcą, którego siedziba działalności gospodarczej znajduje się poza Unią Europejską, nie posiada stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej w państwie członkowskim, w którym ma siedzibę odrębny pod względem prawnym je świadczący. Chodzi o sytuację, gdy nabywca usługi nie posiada tam odpowiedniej struktury w zakresie zaplecza personalnego i technicznego, która może stanowić to stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej.

I nie zmienia tego nawet fakt, że usługodawca – na podstawie wyłącznego zobowiązania umownego – świadczy usługi w postaci produkcji z materiałów powierzonych oraz szereg akcesoryjnych czy uzupełniających, które przyczyniają się do działalności gospodarczej podatnika będącego usługobiorcą w tym państwie członkowskim.

Podtrzymana linia

Trybunał unijny przypomniał m.in., że art. 44 dyrektywy VAT stanowi regułę określającą miejsce opodatkowania świadczenia usług. Jego celem jest uniknięcie z jednej strony zbiegu właściwości, mogącego prowadzić do podwójnego opodatkowania, a z drugiej strony braku opodatkowania przychodów. Ponadto prawodawca unijny przyjął jako główny łącznik w odniesieniu do miejsca świadczenia usług na rzecz podatnika siedzibę jego działalności gospodarczej. Jako bowiem kryterium obiektywne, proste i praktyczne, zapewnia wysoki stopień pewności prawa.

Odwołując się do wcześniejszego orzecznictwa, TSUE zauważył zaś, że powiązanie ze stałym miejscem prowadzenia działalności gospodarczej podatnika ma znaczenie drugorzędne, jako odstępstwo od zasady.

Uwzględnienie więc miejsca innego niż siedziba działalności gospodarczej wchodzi w grę, tylko gdy uznanie za łącznik wspomnianej siedziby nie prowadzi do racjonalnego rozwiązania lub stwarza konflikt w odniesieniu do innego państwa członkowskiego.

Opinia dla "Rzeczpospolitej"

Magdalena Jaworska - radca prawny, doradca podatkowy, partner w Quidea

To już kolejny pozytywny dla podatników wyrok Trybunału Sprawiedliwości UE w zakresie stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej. Inne stanowisko Trybunału mogłoby negatywnie przełożyć się na rozliczenia setek podatników VAT, w tym działających w Polsce, bo oznaczałoby konieczność opodatkowania VAT w miejsce odwrotnego obciążenia. Ostatnio Trybunał jednak prezentuje dość racjonalne podejście w zakresie kryteriów uznania danej struktury personalnej i technicznej za stałe miejsce prowadzenia działalności podmiotu zagranicznego. To powinno się przełożyć na zwiększenie pewności rozliczeń polskich firm, które są zapleczem produkcyjnym dla przedsiębiorców zagranicznych, zwłaszcza w zakresie transgranicznego świadczenia usług. Jest to też szczególnie istotne w kontekście przygotowywania się do prawidłowego wypełniania przyszłych obowiązków w zakresie obligatoryjnego KSeF.

Sygnatura akt: C-232/22

Czwartkowe orzeczenie Trybunału Sprawiedliwości UE (TSUE) zapadło w belgijskiej sprawie Cabot Plastics, ale w istotny sposób przełoży się na sytuację także polskich podatników. Odnosi się bowiem do tzw. stałego miejsca prowadzenia działalności, które ma kluczowe znaczenie dla rozliczeń VAT. A w praktyce oznacza, że również nasz fiskus nie sięgnie do kieszeni wielu polskich firm, które zajmują się produkcją towarów na zlecenie powiązanych zagranicznych kontrahentów.

Pozostało 91% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Nieruchomości
Myśliwi kontra właściciele gruntów. Rząd chce chronić prawo własności
Podatki
Zapowiada się kolorowa jesień w podatkach. Wiemy, co planuje rząd Tuska
Praca, Emerytury i renty
Dodatek do emerytury. Wielu seniorów nie wie, że ma do niego prawo
Edukacja i wychowanie
Resort edukacji przygotowuje szkoły na upały. Będą nowe przepisy
Materiał Promocyjny
Aż 7,2% na koncie oszczędnościowym w Citi Handlowy
Sądy i trybunały
Czas na reformę. Rząd odkrywa karty w sprawie Sądu Najwyższego i neosędziów
Materiał Promocyjny
Najpopularniejszy model hiszpańskiej marki