W jakim kierunku idzie budżet UE

Co dodatkowo niekorzystne dla Polski – w projekcie cypryjskim pojawia się niebezpieczna tendencja do traktowania unijnego budżetu jako instrumentu pomocy krajom pogrążonym w kryzysie. Przewiduje ona bowiem, że maksymalny pułap polityki spójności to 2,36 proc. PKB danego kraju (w porównaniu z 2,5 proc. PKB z projektu KE). Ale dla krajów, których wzrost gospodarczy w okresie 2008–2010 był niższy od „minus 1 procent", limit może być podwyższony. Polska, która kryzysu nie miała, będzie więc tym zapisem ukarana.

Komisarz Janusz Lewandowski przedstawiając w czerwcu 2011 roku projekt KE rozbudził nadzieje na kolejną wielką rzekę pieniędzy z Brukseli. Dla Polski przewidziano w nim ok. 80 mld euro funduszy z polityki spójności. To ten instrument, który pomógł nam przetrwać kryzys gospodarczy i zbudować drogi na Euro 2012.

Pieniądze są ciągle potrzebne na zniwelowanie różnic w rozwoju między starą i nową Europą. Wszystko wskazuje jednak na to, że ta stara Europa, która ciągle finansuje unijny budżet, ma coraz mniejszą ochotę sięgać do kieszeni.

Nie pomogły na razie argumenty używane przez polskich negocjatorów, że unijny budżet jest instrumentem finansowania tak potrzebnego dziś w Europie wzrostu gospodarczego. W ostatniej fazie negocjacji liczy się, kto da mniej i kto dostanie więcej.

Jeśli Polska już w pierwszym projekcie ma swoją pulę polityki spójności obniżoną do 72,7 mld euro, to niebezpiecznie zbliżamy się do poziomu 69 mld euro przyznanych nam w obecnie obowiązującym budżecie na lata 2007–2013. Polscy dyplomaci nieoficjalnie przyznawali, że poziom 80 mld euro z pierwszego projektu KE jest nie do utrzymania. Ale jednocześnie przekonywali, że nigdy nie spadniemy do poziomu obecnego. Właśnie się do niego niebezpiecznie zbliżamy. Pozostało kilka tygodni negocjacji i dyplomatycznych zabiegów przed szczytem UE 23 i 24 listopada.