W Polsce prawie 70 proc. osób z wykształceniem biznesowym lub administracyjnym to kobiety. Mimo to zajmują one tylko 44 proc. stanowisk kierowniczych. Wśród osób zarządzających spółkami giełdowymi jedynie 2,1 proc. to kobiety.
Kwestia reprezentacji kobiet w zarządach i radach nadzorczych to jedynie kropla w morzu wyzwań związanych z tworzeniem równego środowiska pracy. Na różne aspekty tego problemu zwracają uwagę organizacje społeczne – organizatorzy konkursu na Prokobiecą Firmę Roku. RównoWaga. Ich inicjatywa wykracza poza tradycyjne ramy biznesowe.
„Stwórz własne zasady”
Genezę konkursu przybliżyła podczas Europejskiego Forum Nowych Idei (EFNI) jego inicjatorka Dominika Kulczyk. Prezeska Kulczyk Foundation opowiedziała o tym, w jaki sposób w ostatnich latach zaangażowała się w sprawy kobiet.
– Wsłuchując się w głos serca, rozpoczęłam coś na kształt moich własnych „badań” na temat tego, co czyni nas odpornymi na kryzysy i bardzo silnymi kobietami, które nie utraciły jednocześnie człowieczeństwa. Od innych, bardzo mądrych kobiet dowiedziałam się, że ta odporność bierze się z umiejętności akceptowania zmian i z bycia „miękkim” i „plastycznym”, bo sztywną strukturę tak naprawdę łatwiej złamać. Analogicznie jak w przypadku drzewa – lepiej mieć stabilne korzenie, ale giętkie gałęzie, żeby oprzeć się wichurze życia – powiedziała Dominika Kulczyk.
– W przypadku wszystkich wyzwań, z którymi się mierzymy – bez względu na to, czy mowa o polityce, biznesie czy innych wyzwaniach, jakim trzeba stawić czoła – korzystajmy z tych kobiecych atrybutów i delikatności. Nie bądź taka twarda, nie podążaj za sztywnymi zasadami stworzonymi przez ludzkość. Stwórz własne zasady i nadaj im miękkość. I niech te zasady i nasze działania płyną w zgodzie z energią życia – zachęcała prezeska Kulczyk Foundation.
Wymiana dobrych doświadczeń
Własne zasady w duchu RównoWagi stworzyły podmioty nagrodzone w konkursie. Zwycięzców drugiej edycji poznaliśmy podczas EFNI. Ich sylwetki prezentujemy na łamach „Rzeczpospolitej”.
– Prokobieca Firma Roku. RównoWaga to pierwszy konkurs w Polsce, który traktuje kompleksowo wszystkie kwestie dotyczące wyrównywania szans w firmach, dążenia do równości pomiędzy płciami – mówi Joanna Maliszewska-Mazek, dyrektorka działu aktywizmu społecznego w Kulczyk Foundation.
Jak podkreśla, najważniejszy aspekt konkursu to jego wymiar edukacyjny. Sam formularz zgłoszeniowy został skonstruowany w taki sposób, żeby uczestnicy konkursu już na etapie aplikowania zdobywali wiedzę na temat tego, jak budować politykę równościową w organizacji.
Najlepsi mogli liczyć na docenienie ich trudów i zdobyć statuetkę konkursową w jednej z czterech kategorii: firma powyżej 100 pracowników, firma poniżej 100 pracowników, organizacja pozarządowa i instytucje publiczne.
– To nie tylko konkurs dla dużych korporacji, które dawno temu zaczęły adresować kwestie równości, ale konkurs kierowany do małych firm, instytucji publicznych, organizacji pozarządowych i samorządów po to, aby wspólnie wymieniać się dobrymi praktykami, popularyzować działania wyrównujące szanse i żeby wkrótce większość podmiotów mogła mówić o równowadze w swoich organizacjach – wyjaśnia Joanna Maliszewska-Mazek.
Jak dodaje, Kulczyk Foundation w konkursie „RównoWaga” opiekuje się merytorycznie obszarem dotyczącym zdrowia. – W tym zakresie poruszamy przede wszystkim kwestie, które dotychczas nie były podnoszone, jeżeli chodzi o działania równościowe w firmach. Mówimy o tym, że kobieta na pewnych etapach życia doświadcza menstruacji, a na pewnym etapie objawów perimenopauzy i potrzebuje odpowiednio zaplanować swój czas i miejsce pracy – wskazuje Joanna Maliszewska-Mazek.
Przypomina też, że fundacja jest organizatorem programu „Cykl kariery” i w jego ramach zaprasza do współpracy wszystkie firmy, które chciałyby budować świadomość w obszarze zdrowia menstruacyjnego, upowszechniać standard dotyczący dostępu do środków menstruacyjnych, jak również upowszechniać świadomość na temat zdrowia menopauzalnego.
Zdrowie menopauzalne – wskazuje dyrektorka – to bardzo ważny aspekt, którym fundacja zajmuje się od tego roku. – Kobiety w okresie menopauzalnym stanowią 20 proc. rynku. Dodam, że są to kobiety w wieku 40–55 lat. Jeżeli nie wyjdziemy im naprzeciw z różnymi rozwiązaniami w pracy, które mogłyby poprawić ich dobrostan w tym zakresie, to za kilka lat może okazać się, że będzie za mało osób zdatnych do pracy w tym wieku – zauważa.
Wiele wymiarów równości
Podczas debaty „RównoWaga: dobre praktyki i wyzwania stojące przed biznesem” poprzedzającej rozdanie wyróżnień w konkursie, Ewa Rumińska-Zimny, wiceprezeska zarządu Stowarzyszenia Kongres Kobiet zauważyła, że polityka równościowa w firmach nie może być jednowymiarowa i koncentrować się jedynie na kwestiach płacowych, ale powinna obejmować również inne zagadnienia. Dlatego w konkursie uwzględniono pięć obszarów, w których przyznano wyróżnienia. To polityka i mechanizmy równościowe, rozwój i szkolenia, równowaga praca–dom, zdrowie oraz wspomniane już płace.
O równowadze praca–dom w kontekście potrzeby włączenia mężczyzn w obowiązki opiekuńcze mówiła Karolina Andrian, fundatorka i prezeska Fundacji Share the Care.
– Wszelkie rozwiązania, które umożliwiają kobietom awanse, kontynuowanie kariery zawodowej związane z elastycznością pracy i z równowagą work-life balance, są skuteczne tylko wtedy, gdy obowiązki opiekuńcze rozkładają się równomiernie również na mężczyzn. Dlatego tak bardzo ważne jest, żeby firmy propagowały równowagę rodzicielską i naciskały na to, żeby ze wszystkich dostępnych rozwiązań korzystały nie tylko kobiety – podkreśliła.
Odwołując się do idei konkursu, Ewa Rumińska-Zimny zwróciła też uwagę na fakt, że organizatorzy starają się jak najbardziej promować sam udział w konkursie, związaną z nim wolę działania oraz wymianę dobrych praktyk. Organizacje chcą bowiem zmian, ale nie zawsze wiedzą, jak je wprowadzać.
O celach konkursu mówiła również Henryka Bochniarz, przewodnicząca Rady Głównej Konfederacji Lewiatan.
Uroczystość uhonorowania laureatów konkursu poprzedziła debata „RównoWaga: dobre praktyki i wyzwania stojące przed biznesem”
– Bardzo się cieszę, że jesteśmy częścią tej inicjatywy. Fakt partnerstwa tak różnych organizacji jest szalenie istotny, tak samo jak bardzo istotne jest to, żeby dzielić się dobrymi praktykami. My się tego wszystkiego dopiero uczymy. Nie chodzi o to, żeby odkrywać Amerykę od początku, ale żeby firmy, które zostały już wyróżnione w konkursie, opowiadały o tym, co i dlaczego im wyszło, a reszta czerpała z ich doświadczeń i mogła realizować te projekty już na swoim gruncie – tłumaczyła.
– Równość to dla mnie rzecz niedyskusyjna; trzeba się skupić na tym, żeby została wprowadzona i żebyśmy wreszcie zdjęli to z agendy i zajęli się innymi ważnymi sprawami – powiedziała Henryka Bochniarz.
Organizatorami konkursu Prokobieca Firma Roku. RównoWaga są Kulczyk Foundation, Konfederacja Lewiatan i Kongres Kobiet, przy współpracy Fundacji Share the Care oraz Instytutu Badań Strukturalnych.
