Obecnie przed końcem odbywania kary pozbawienia wolności przez skazanego dyrektor zakładu karnego może wystąpić albo do sądu karnego o orzeczenie środków zabezpieczających po zwolnieniu z zakładu, albo do sądu cywilnego o uruchomienie procedury przewidzianej przepisami ustawy z 22 listopada 2013 r. o postępowaniu wobec osób z zaburzeniami psychicznymi stwarzających zagrożenie życia, zdrowia lub wolności seksualnej innych osób.
Czytaj także: RPO w sprawie sytuacji osób przebywających w Ośrodku w Gostyninie
Z dobrych rozwiązań warto korzystać
Jeżeli chodzi o tę pierwszą formułę, jeszcze w czasie pobytu skazanego w zakładzie karnym dyrektor może wystąpić o orzeczenie środków zabezpieczających w postaci elektronicznej kontroli miejsca pobytu, terapii oraz terapii uzależnień. Jeżeli zwalniamy z jednostki penitencjarnej człowieka, który ze względu na swoje zaburzenia seksualne lub dokonanie w przeszłości brutalnych zbrodni może stanowić zagrożenie dla społeczeństwa, zastosowanie tzw. bransoletki elektronicznej ma znaczenie. Warto przypomnieć, że dozór elektroniczny może także chronić poszkodowanego (tzw. dozór zbliżeniowy) lub weryfikować miejsce pobytu osoby objętej dozorem (tzw. dozór mobilny). To zapewne dobre rozwiązanie, które powinno być szerzej stosowane przez sądy.
Coraz częściej jednak skazani, po odbyciu w pełni kary pozbawienia wolności, są obejmowani procedurą cywilną przewidzianą przez przepisy ustawy z 22 listopada 2013 r., a po wyjściu z zakładu karnego umieszczani w kolejnym miejscu pozbawienia wolności, tj. w Krajowym Ośrodku Zapobiegania Zachowaniom Dyssocjalnym w Gostyninie (KOZZD).
Pierwszy pacjent trafił tam na początku 2014 r., obecnie przebywa w nim już 56 osób. To jedyne tego rodzaju miejsce w Polsce o statusie podmiotu leczniczego, prowadzi się w nim terapię osób, które sąd uznał za stwarzające zagrożenie, a charakter stwierdzonych zaburzeń psychicznych lub ich nasilenie wskazuje, że ich pobyt w ośrodku jest niezbędny z powodu bardzo wysokiego prawdopodobieństwa popełnienia czynu zabronionego z użyciem przemocy lub groźby jej użycia przeciwko zdrowiu lub wolności seksualnej. Ten czyn musi być zagrożony karą pozbawienia wolności, której górna granica wynosi co najmniej 10 lat.