Trybunał Konstytucyjny: Wynagrodzenia kuratorów procesowych do korekty

Zaniżone w stosunku do radców prawnych wynagrodzenia za pełnienie przez nich roli kuratorów procesowych naruszają gwarantowane w art. 64 ust. 2 konstytucji prawo do równej dla wszystkich ochrony praw majątkowych.

Publikacja: 23.04.2025 15:36

Trybunał Konstytucyjny: Wynagrodzenia kuratorów procesowych do korekty

Foto: Adobe Stock

To sedno środowego wyroku Trybunału Konstytucyjnego.

TK badał par. 1 ust. 1 i 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 9 marca 2018 r., które określa wysokość wynagrodzenia i zwrotu wydatków poniesionych przez kuratorów ustanowionych dla strony sprawy cywilnej, np. nieznanej z miejsca pobytu.

Czytaj więcej

Minister przywróci "zagubione" urzędówki radców prawnych. Jest projekt

Wynagrodzenia kuratorów procesowych. Co zakwestionował skarżący radca?

O kontrolę tego przepisu, w zakresie w jakim przewiduje on, że wysokość wynagrodzenia kuratora ustala się w kwocie nieprzekraczającej 40 proc. stawek minimalnych za czynności radców prawnych wskazanych w przepisach wykonawczych do ustawy o radcach prawnych, a podwyższenie tej kwoty uzależnione jest od nakładu pracy kuratora, wartości sporu i zawiłości sprawy, wystąpił radca prawny Grzegorz Dąbrowski.

Został on powołany na kuratora jednego z dwóch pozwanych, którego w tym czasie (i chyba do tej pory) miejsce pobytu było nieznane. W sprawie tej bank dochodził spłaty kredytu hipotecznego od nich jako spadkobierców jednej z kredytobiorczyń, teraz współwłaścicieli obciążonej hipoteką działki. Kurator wykonała szereg czynności procesowych poczynając od złożenia tzw. zarzutów od nakazu zapłaty zasądzającego od pozwanych solidarnie ok. 2 mln zł, a później apelacji. Wniósł ponadto o przyznanie mu wynagrodzenia w stawce, jak za czynności radcy prawnego ustanowionego z wyboru, z dodatkiem za duży nakład pracy i wartość przedmiotu sporu.

Czytaj więcej

Nieodpłatna pomoc prawna bardziej dostępna? Rząd przyjął projekt

Sprawę przegrał (lecz to nie ma tu znaczenia), a sądy: okręgowy w Nowym Sączu a następnie apelacyjny w Krakowie przyznały mu stawkę według tego zaskarżonego przepisu z dodatkiem za nakład pracy. W sumie było to jednak o ok. 15 tys. zł mniej niż występujący po przeciwnej stronie radca banku.

W tej sytuacji mec. Dąbrowski skierował do TK skargę konstytucyjną. Wskazał, że nie było podstaw do stosowania na podstawie tego rozporządzenia (weszło ono w życie 15 marca 2018 r.) niższych stawek tylko dlatego, że radcy występują w roli kuratora. Sam prawodawca dostrzega podobieństwo roli kuratora do roli pełnomocnika procesowego, bo nie wprowadził całkowicie odrębnego systemu ich wynagradzania, lecz odwołuje się do stawek radcowskich. Wynagrodzenie kuratora procesowego nie może jednak co do zasady przekroczyć 40 proc. stawki adwokackiej lub radcowskiej. Poza tym regulacja ta daje sądom zbyt szeroką możliwość decydowania o wynagrodzeniu kuratora, który do zakończenia sprawy nie wie, w jakiej wysokości je otrzyma - argumentował skarżący prawnik.

Czytaj więcej

Dyżury aresztowe będą płatne? Raczej nieprędko, ale jest światełko w tunelu

Trybunał Konstytucyjny o wynagradzaniu reprezentantów procesowych: Pilna potrzeba rewizji

Trybunał uznał, że rozporządzenie nie może kształtować podmiotowych praw majątkowych, jeżeli nie wykonuje ono ustawy, a w tym wypadku ustawa tej materii nie reguluje, nie wyznacza nawet granic bazowych stawek ustalonych rozporządzeniem. Ze względu zaś na szeroki zakres stosowania zakwestionowanej przez TK metody regulacji wysokości stawek wynagrodzenia za czynności reprezentantów procesowych, jest pilna potrzeba rewizji obowiązujących w tym zakresie rozwiązań prawnych z uwzględnieniem rozstrzygnięcia TK w tej sprawie - wskazał w uzasadnieniu Jarosław Wyrembak, sędzia sprawozdawca.

Sygnatura akt SK 89/22

To sedno środowego wyroku Trybunału Konstytucyjnego.

TK badał par. 1 ust. 1 i 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 9 marca 2018 r., które określa wysokość wynagrodzenia i zwrotu wydatków poniesionych przez kuratorów ustanowionych dla strony sprawy cywilnej, np. nieznanej z miejsca pobytu.

Pozostało jeszcze 93% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Prawo w Polsce
Będzie żałoba narodowa po śmierci papieża Franciszka. Podano termin
Materiał Promocyjny
Między elastycznością a bezpieczeństwem
Zawody prawnicze
Jeden na trzech aplikantów nie zdał egzaminu sędziowskiego. „Zabrakło czasu”
Praca, Emerytury i renty
Zmiany w płacy minimalnej. Wiemy, co wejdzie w skład wynagrodzenia pracowników
Matura i egzamin ósmoklasisty
Szef CKE: W tym roku egzamin ósmoklasisty i matura będą łatwiejsze
Prawo rodzinne
Zmuszony do ojcostwa chce pozwać klinikę in vitro. Pierwsza sprawa w Polsce