Pułapka na właścicieli aut. Jeden dzień spóźnienia i 1870 zł kary

Naczelny Sąd Administracyjny uwzględnił skargę kasacyjną rzecznika praw obywatelskich w sprawie wezwania UFG do wniesienia opłaty karnej za brak ubezpieczenia OC auta.

Publikacja: 15.03.2025 13:57

Pułapka na właścicieli aut. Jeden dzień spóźnienia i 1870 zł kary

Foto: AdobeStock

mat

Jak wskazuje rzecznik praw obywatelskich, sądy administracyjne I instancji odmawiają zajęcia się skargami na wezwania Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego do uiszczenia opłaty za brak ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych. Ich zdaniem UFG nie jest organem administracji publicznej, a co za tym idzie nie wydaje rozstrzygnięć zaskarżalnych do sądu administracyjnego.

W jednej z takich spraw RPO złożył skargę kasacyjną. Na posiedzeniu niejawnym Naczelny Sąd Administracyjny uchylił zaskarżone postanowienie i przekazał sprawę do ponownego rozpoznania.

Marcin Wiącek stoi na stanowisku, że obowiązek ubezpieczenia OC ma charakter publicznoprawny, a jego naruszenie skutkuje powstaniem odpowiedzialności administracyjnoprawnej, polegającej na konieczności zapłaty opłaty, którą z kolei należy postrzegać jako administracyjną karę pieniężną w rozumieniu Kodeksu postępowania administracyjnego.

Jak podkreśla RPO, jest to koniecznie nie tylko ze względu na potrzebę zapewnienia spójności systemu prawnego, ale przede wszystkim z uwagi na wymóg istnienia przesłanek łagodzących absolutną odpowiedzialność administracyjnoprawną, a więc taką, którą obywatel ponosi zawsze, niezależnie od okoliczności. Tymczasem takich przesłanek brakuje w ustawie regulującej odpowiedzialność za brak ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych.

Czytaj więcej

Kara wyższa niż wartość samochodu. Rzecznik interweniuje u ministra finansów

1870 zł za jeden dzień bez ubezpieczenia OC

Rzecznik zauważa, iż powoduje to, że obywatel nie jest w stanie się od niej uwolnić, nawet wobec wystąpienia siły wyższej, z której powodu nie zawarł umowy ubezpieczenia. Dlatego, jego zdaniem do opłaty karnej należy stosować przepisy KPA, dotyczące administracyjnych kar pieniężnych. Przewidują one zarówno przesłankę egzoneracyjną w postaci siły wyższej, jak i obligatoryjne i fakultatywne przesłanki odstąpienia od nałożenia administracyjnej kary pieniężnej.

RPO podkreśla, że „brak możliwości uwolnienia się od obowiązku zapłaty opłaty karnej powoduje, że obywatele postrzegają ją jako swojego rodzaju pułapkę, z której niezależnie od konieczności, nie mogą się wydostać. Nierzadko bowiem jest tak, że brak ubezpieczenia OC nie jest związany z celowym działaniem właściciela auta, lecz powstał przypadkowo, choćby w wyniku błędu – np. nieprawidłowego wypełnienia druku przesłanego przez ubezpieczyciela – i trwał tylko jeden dzień; był związany z pobytem w szpitalu lub chorobą lub błędem ubezpieczyciela czy wprowadzeniem w błąd przez sprzedawcę pojazdu”.

Problemem jest nie tylko daleko idący automatyzm i rygoryzm w nakładaniu kar, ale także ich wysokość. Są one bowiem nakładane w wysokich kwotach, gdyż wskaźnikiem, który stosuje w tym zakresie UFG jest wynagrodzenie minimalne. Jeśli okres bez ubezpieczenia trwał np. dłużej niż 14 dni, to opłata dla samochodu osobowego w 2025 r. wynosi 9330 zł, a gdy trwał tylko jeden dzień – 1870 zł.


Czytaj więcej

Nie ma odwołania od kary za brak OC. Skarga kasacyjna Rzecznika

Jak wskazuje rzecznik praw obywatelskich, sądy administracyjne I instancji odmawiają zajęcia się skargami na wezwania Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego do uiszczenia opłaty za brak ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych. Ich zdaniem UFG nie jest organem administracji publicznej, a co za tym idzie nie wydaje rozstrzygnięć zaskarżalnych do sądu administracyjnego.

W jednej z takich spraw RPO złożył skargę kasacyjną. Na posiedzeniu niejawnym Naczelny Sąd Administracyjny uchylił zaskarżone postanowienie i przekazał sprawę do ponownego rozpoznania.

Pozostało jeszcze 84% artykułu
1 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Sądy i trybunały
Wyrok SN trzeba pominąć. Rzecznik TSUE: głęboki kryzys polskiego sądownictwa
Zawody prawnicze
Notariusz nie zapłaci 35 tys. zł za czynności w siedzibie dewelopera
Zawody prawnicze
Pełnomocnik z urzędu może skarżyć zbyt niską zapłatę. Ważna uchwała SN
Praca, Emerytury i renty
Kiedy ponownie wzrośnie płaca minimalna? Perspektywy na 2025 i 2026 rok
Materiał Partnera
Konieczność transformacji energetycznej i rola samorządów
Administracja rządowa
Przepadli w konkursie, dostali największą dotację. Wybrała ich ministra kultury