Młodzi wcześniej testują z „promilami”

Od piwa młodzież rozpoczyna inicjację alkoholową. Prawie dwie trzecie badanych pierwszy raz sięgnęło po wyskokowe trunki jako niepełnoletni – wynika z sondażu.

Publikacja: 29.04.2025 18:57

Furtką do inicjacji alkoholowej młodzieży stało się piwo

Furtką do inicjacji alkoholowej młodzieży stało się piwo

Foto: Adobe stock

O swoich pierwszych doświadczeniach z alkoholem w sondażu przeprowadzonym na zlecenie Fundacji GrowSPAC, wypowiedziało się 1001 osób w różnym wieku z całego kraju. Wyłania się z nich niepokojąca prawidłowość: im młodszy ankietowany, tym wcześniej sięgnął po „promile”, a fakt bycia niepełnoletnim dla wielu nie stanowił większej przeszkody.

Co jeszcze wynika z badań?

Inicjację alkoholową przed 18. rokiem życia częściej rozpoczynają mężczyźni – dotyczy to ponad 41 proc. z nich. Z kolei prawie połowa obecnych 18–29- latków zaczęła próbować alkohol, już mając od 15 do 17 lat. Co szósty pierwszy raz sięgnął po niego jeszcze wcześniej – kiedy był 14-latkiem lub jeszcze młodszy. To oznacza, że niemal 63 proc. z nich spróbowało wyskokowych napojów w czasie, kiedy byli niepełnoletni.

Furtką do inicjacji alkoholowej młodzieży stało się piwo. Ale co piąty młody najpierw spróbował wódki lub whisky

Nieco starsi badani zaliczyli swój pierwszy kontakt z „procentami” przed osiągnięciem dojrzałości, trochę później. I tak, jako niepełnoletni alkoholu spróbował co czwarty 50–59-latek, co piąty obecny 60–69-latek oraz blisko jedna czwarta 70-latków.

Furtką do inicjacji alkoholowej młodzieży stało się piwo – niemal połowa ankietowanych przyznała, że było ono pierwszym alkoholowym napojem, jakiego w życiu spróbowali. Co trzeci badany najpierw sięgnął po wino, a co jedenasty – po coś mocniejszego, np. wódkę.

Czytaj więcej

Rząd powalczy z nadmiernym spożyciem alkoholu? Jest kilka rozwiązań

„Wyniki pokazują także, w jaki sposób piwo popularyzowało się wśród poszczególnych grup wiekowych na przestrzeni ostatnich kilku dekad” – zauważają autorzy badania.

I tak, od piwa rozpoczął swój pierwszy kontakt z alkoholem jedynie co piąty 70-latek – jednak już w młodszym pokoleniu stało się ono alkoholem dominującym. Piwo było więc pierwszym napojem procentowym dla większości 30–49-latków (ok. 70 proc. z nich) oraz dla ponad połowy osób z młodszej grupy wiekowej (od 18 do 29 lat). W przypadku tych ostatnich „istotną rolę w inicjacji alkoholowej odegrały także alkohole mocne – wódka czy whisky. Aż 20,81 proc. przedstawicieli tej grupy wiekowej spróbowało wysokoprocentowych napojów w pierwszej kolejności” – wskazuje sondaż.

Jak się okazuje, brak dojrzałości nie zawsze stanowił przeszkodę – jedna czwarta badanych nie miała problemu z zaopatrzeniem się w alkohol, kiedy byli niepełnoletni.

– Informacja, że trzy czwarte Polaków nie mogło zdobyć alkoholu bez dowodu osobistego potwierdzającego pełnoletność, może uspokajać. Jednak wyniki w podziale na poszczególne grupy wiekowe pokazują alarmujące tendencje – podkreśla Dominik Kuc z zarządu Fundacji GrowSPACE.

Prawie połowa 18–29-latków, zanim osiągnęła dojrzałość, bez trudu kupiła napoje wyskokowe, choć wiek im na to nie pozwalał, podobnie nieco starsi badani.

Dla porównania, zaledwie 9 proc. 70-latków potwierdziło, że udało im się kupić alkohol, kiedy byli niepełnoletni. Wniosek: kilkadziesiąt lat temu procentowe trunki były znacznie mniej osiągalne dla nieletnich, a podejście do ich sprzedaży młodym bardziej rygorystyczne.

Również inne badania wskazują, że młodzież spożycie alkoholu zaczyna od piwa.

Z sondażu wynika coś jeszcze: łatwiej jest nabyć alkohol mężczyznom – jedna trzecia z nich nie miała z tym problemu, gdy byli niepełnoletni. W przypadku kobiet tylko co szóstej to się udało.

Czytaj więcej

Piwo i młodzi. To nie jest izotonik

Spożycie alkoholu w kraju rośnie. Prof. Andrzej Fal z Państwowego Instytutu Medycznego MSWiA przytoczył dane wskazujące, że spożycie alkoholu wzrosło w Polsce z około 6 litrów na dorosłego mieszkańca w latach 2000–2005 do 11 litrów obecnie.

Piwo jest traktowane bardziej pobłażliwie niż inne alkohole. Z badań firmy Nielsen wynika, że codziennie w Polsce sprzedaje się 16 milionów półlitrowych opakowań piwa.

Szacuje się, że co najmniej 900 tys. osób jest u nas uzależnionych od alkoholu.

Kampania „Zero procent prawdy” i batalia o zakaz reklam alkoholu

– To państwo powinno kreować kulturę picia opartą na polityce antyalkoholowej. Tymczasem kreują ją eksperci od marketingu pracujący dla producentów wódki, piwa czy wina. To oni odpowiadają za sposób, w jaki myślimy o alkoholu, w jaki alkohol postrzegamy, a nawet za to, po jaki alkohol sięgamy – mówi Dominik Kuc z Fundacji GrowSPACE.

– Biernie poddając się zabiegom PR-owym branży alkoholowej, wyjeżdżamy obładowani alkoholem na rodzinne święta, urodziny i imieniny, namawiamy do jego spożywania naszych bliskich i znajomych, rzucając tekstami: „a ze mną się nie napijesz”, czy „co ty, chory jesteś, że nie pijesz” – mówił Alan Wysocki, dyrektor PR i komunikacji Fundacji GrowSPACE, koordynator kampanii.

Jak zauważają, reklamy zachęcają do kupowania coraz większych ilości alkoholu.

– Poprzez promocje w rodzaju „12+12” czy obrazki prezentujące odprężonych ludzi relaksujących się przy piwie. Te wzorce docierają także do młodych osób, które coraz wcześniej zaczynają sięgać po alkohol

Dominik Kuc z Fundacji GrowSPACE

– Poprzez promocje w rodzaju „12+12” czy obrazki prezentujące odprężonych ludzi relaksujących się przy piwie. Te wzorce docierają także do młodych osób, które coraz wcześniej zaczynają sięgać po alkohol – zauważa Dominik Kuc.

Od 9 maja rusza kampania Fundacji, która tego dnia przedstawi raport „Zero procent prawdy” z prezentacją pełnych wyników sondażu, badań fokusowych uzupełnionych o komentarze eksperckie i analizę prawną przepisów dotyczących reklamy alkoholu.

– Będziemy prowadzili kolejne działania w ramach tej kampanii, aby doprowadzić do całkowitego zakazu reklam alkoholu w Polsce, bez wyjątków – zapowiada Dominik Kuc.

O swoich pierwszych doświadczeniach z alkoholem w sondażu przeprowadzonym na zlecenie Fundacji GrowSPAC, wypowiedziało się 1001 osób w różnym wieku z całego kraju. Wyłania się z nich niepokojąca prawidłowość: im młodszy ankietowany, tym wcześniej sięgnął po „promile”, a fakt bycia niepełnoletnim dla wielu nie stanowił większej przeszkody.

Co jeszcze wynika z badań?

Pozostało jeszcze 94% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Społeczeństwo
Sondaż: Składka zdrowotna dla przedsiębiorców w dół? Znamy zdanie Polaków
Społeczeństwo
Nawet 27 stopni w majówkę. Ale w weekend pogoda się zmieni
Społeczeństwo
Sondaż „Rzeczpospolitej”: Kto ucieknie z kraju, gdy wybuchnie wojna
Społeczeństwo
Sondaż: Jak Polacy oceniają pontyfikat papieża Franciszka?
Materiał Promocyjny
Tech trendy to zmiana rynku pracy
Społeczeństwo
Państwo w państwie. Miliony za śmieci na koszt mieszkańców gminy.