Stan dotychczasowy: Do końca 2014 r. zwolnieni z obowiązku korzystania z kas fiskalnych przy świadczeniu usług na rzecz osób nieprowadzących firmy byli m.in. mechanicy samochodowi, stacje badań i przeglądów technicznych, lekarze i dentyści, prawnicy, doradcy podatkowi, fryzjerzy, kosmetyczki, firmy kateringowe i stacjonarne placówki gastronomiczne. Zwolnienie przysługiwało ze względu na wysokość miesięcznego obrotu – do 20 tys. zł netto.
Stan po zmianach: Od 2015 r. podmioty wymienione obok będą musiały korzystać z kasy fiskalnej, jeżeli będą świadczyć choćby jedną usługę na rzecz konsumentów. Nie będzie możliwości skorzystania ze zwolnienia związanego z wysokością obrotów. Na przygotowanie się do wystawiania paragonów firmy będą miały czas do 1 marca. Zakup kasy fiskalnej będzie refundowany – do 700 zł netto.
Tomasz Wagner - menedżer w Dziale Doradztwa Podatkowego, EY
Podmioty wyłączone w nowym rozporządzeniu od zwolnienia powinny szybko zdać sobie sprawę z ciążącego na nich obowiązku. Na instalację kasy mają czas do końca lutego jeśli świadczą już te usługi, a jeśli dopiero zaczynają mają dwa kolejne miesiące kalendarzowe. W przeciwnym razie grożą im m.in. konsekwencje karno-skarbowe. Decyzji o zakupie kasy nie należy odkładać na ostatnią chwilę, gdyż z urządzeniem rejestrującym wiążą się dodatkowe obowiązki, takie jak zgłoszenie jej do naczelnika urzędu skarbowego czy fiskalizacja kasy w obecności serwisanta.
Ustawa o zmianie ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów oraz ustawy – Kodeks postępowania cywilnego (DzU 2014, poz. 945) – obowiązuje od 18 stycznia
Stan dotychczasowy: Za udział w kartelu kara mogła być nałożona jedynie na firmę, która uczestniczyła w niedozwolonym porozumieniu uczestników rynku. To powodowało, że osoby, które faktycznie decydowały o losach przedsiębiorstwa de facto nie były odpowiedzialne za wprowadzenie lub utrzymywanie firmy w kartelu.
Stan po zmianach: Ustawa umożliwia prezesowi UOKiK nakładanie kar pieniężnych na osoby zarządzające podmiotami, które wchodziły w skład kartelu. Za świadomy udział w niedozwolonym porozumieniu na osobę zarządzającą firmą będzie mogła być nałożona kara do 2 mln zł.
Jarosław Sroczyński - partner w kancelarii Markiewicz & Sroczyński
„Osoba zarządzająca" to nie tylko członek zarządu, ale też np. dyrektor kierujący działem sprzedaży. Kara na taką osobę może być nałożona tylko łącznie z karą dla przedsiębiorcy, jednak firmy „jednoosobowe" nie będą podwójnie karane. Sankcje mogą dotyczyć nie tylko zmów cenowych, ale także porozumień wertykalnych, np. umowy o wyłączność. Karane będzie umyślne działanie jak też zaniechanie (np. brak reakcji na trwający kartel).
Ustawa o zmianie ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (DzU 2014, poz. 1873) – obowiązuje od 1 stycznia
Stan dotychczasowy: Na dofinansowanie stanowiska pracy osoby niepełnosprawnej z Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych mogli liczyć jedynie ci przedsiębiorcy którzy chcieli zatrudnić niepełnosprawnego bezrobotnego, lub jeżeli niepełnosprawność pracownika powstała w czasie jego zatrudnienia.
Stan po zmianach: Z blisko 75 tys. zł dotacji będą mogli skorzystać także ci pracodawcy, którzy od wielu lat zatrudniają osobę niepełnosprawną, a do tej pory nie mogli pobrać dofinansowania na stanowisko pracy. Zainteresowane firmy będą musiały się zgłosić do powiatowego urzędu pracy oraz zadeklarować, że będą zatrudniać niepełnosprawnego przez 3 lata.
Edyta Sieradzka - Wiceprezes Ogólnopolskiej Bazy Pracodawców Osób Niepełnosprawnych
Nowelizacja jest pozytywną zmianą, w szczególności dla pracodawców osób niepełnosprawnych z tzw. otwartego rynku pracy, którzy do tej pory nie mogli uzyskać pomocy na dostosowanie już istniejącego u nich w zakładzie stanowiska pracy dla osoby niepełnosprawnej. Ważne jest, że uzyskana pomoc na dostosowanie stanowiska, lub adaptację i zakup urządzeń ułatwiających wykonywanie pracy przez niepełnosprawnych nie będzie stanowiła dla pracodawcy pomocy de minimis, której limit jest ograniczony.
Ustawa o prawach konsumenta (Dz.U. 2014 poz. 827) - obowiązuje od 25 grudnia 2014 r.
Stan dotychczasowy:
Nowe przepisy zwiększają obowiązki informacyjne przedsiębiorców. Sprzedawca musi poinformować o wszystkich kosztach wiążących się z podpisaniem umowy, o prawach przysługujących konsumentowi w przypadku odstąpienia od umowy lub reklamacji towaru. Termin na odstąpienie od umowy zawieranej poza lokalem lub na odległość, bez podania przyczyn, wydłużono do 14 dni.
Stan po zmianach: Przed wejściem w życie nowych przepisów przedkontraktowe obowiązki informacyjne dotyczyły jedynie umów szczególnych i tych zawieranych w nietypowych okolicznościach. Przepisy dotyczące praw konsumentów znajdowały się poza Kodeksem Cywilnym.
Tomasz Konieczny - partner w Kancelarii Prawnej Konieczny i Polak
Wprowadzone regulacje oceniam pozytywnie. Uprawnienia konsumenckie ulegają rozszerzeniu i wracają do Kodeksu Cywilnego. Wpłynie to na zwiększenie świadomości konsumentów. Ustawa kładzie też kres niepotrzebnemu dualizmowi w traktowaniu przedsiębiorców i konsumentów.
Ustawa o zmianie ustawy - Prawo o adwokaturze i ustawy o radcach prawnych (Dz.U. 2014 poz. 993) – obowiązuje od 25 grudnia 2014 r.
Stan dotychczasowy: Nowe przepisy wprowadzają ujednolicony katalog kar dyscyplinarnych dla adwokatów i radców. Sąd dyscyplinarny będzie mógł nakazać prawnikowi przeproszenie pokrzywdzonego. Wzmocniono status rzeczników dyscyplinarnych. Kadencja organów samorządowych wydłużono do 4 lat. Przyznano Krajowej Radzie Radców Prawnych kompetencji uchwalania szczegółowego regulaminu zasad wykonywania zawodu.
Stan po zmianach: Przed nowelizacją kadencja organów samorządowych wynosiła 3 lata. Obowiązywały niższe stawki kar finansowych. Pozycję rzeczników dyscyplinarnych regulowało rozporządzenie, a nie ustawa. Kompetencja do uchwalania szczegółowego regulaminu zasad wykonywania zawodu przysługiwała wcześniej tylko samorządowi adwokackiemu, a radcowskiemu nie.
Dariusz Sałajewski - prezes Krajowej Rady Radców Prawnych
Wprowadzone zmiany są istotne z punktu widzenia postępowania dyscyplinarnego jak i innych kwestii ustrojowych. Nowe kompetencje zyskała Krajowa Rada Radców Prawnych. Zmiany oceniam jako bardzo potrzebne. Sami sygnalizowaliśmy ustawodawcy słuszność niektórych z nich.
Ustawa o ułatwieniu wykonywania działalności gospodarczej (Dz.U. 2014 poz. 1662) – obowiązuje od 1 stycznia 2015 r.
Stan dotychczasowy: Ustawa, które weszła w życie 1 stycznia uregulowała m.in. zasady rozliczania samochodów służbowych. Wprowadzono ryczałtowy przychód pracowników korzystających prywatnie ze służbowych aut. Wynosi on od 250 do 400 zł na miesiąc. Przyznano częściowe zwolnienia z PIT-u dla korzystających z bezpłatnych porad prawnych.
Stan po zmianach: Przed wejściem w życie ustawy brakowało przepisów regulujących rozliczanie samochodów służbowych. Fiskus preferował jednak ustalanie wysokości świadczenia w oparciu o stawki rynkowe wypożyczania aut. Zwolnienia podatkowe nie były obwarowane obowiązkiem korzystania z bezpłatnej pomocy prawnej.
Grzegorz Gębka - doradca podatkowy
Wydaje się, że wprowadzone zmiany mają sens. Ułatwią rozliczanie, ponieważ wprowadziły konkretne kwoty. Z drugiej strony trzeba zauważyć, że jest to skok na kasę. Przed wprowadzeniem nowych przepisów wielu pracowników w ogóle nie rozliczało przychodu z tytułu korzystania prywatnie ze służbowych aut.
Nowelizacja ustawy o ochronie danych osobowych (Dz.U. 2014 poz. 1662) – obowiązuje od 1 stycznia 2015 r.
Stan dotychczasowy: Nowe przepisy doprecyzowały prawa i obowiązki administratorów bezpieczeństwa informacji. Od teraz muszą oni być rejestrowani u GIODO. Ograniczono obowiązki związane z rejestracją zbiorów danych. Umożliwiono transfer danych do państw trzecich bez zgody GIODO, poprzez wykorzystanie standardowych klauzul umownych.
Stan po zmianach: Prawa i obowiązki administratora bezpieczeństwa informacji nie były wcześniej ustawowo uregulowane. Na administratorach danych spoczywały większe obowiązki rejestracji danych osobowych. Transfer danych osobowych do państw trzecich wymagał zawsze zgody GIODO.
Dr Paweł Litwiński - Instytut Allerhanda
Nowelizacja, która weszła w życie 1 stycznia 2015 r., to tylko uwertura do rozporządzenia unijnego. Odpowiada jednak na najbardziej palące problemy związane ze stosowaniem przepisów o ochronie danych osobowych i przez to nie może zostać nie doceniona.
Ustawa o zmianie ustawy Prawo geologiczne i górnicze oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. 2013 poz. 1238) – obowiązuje od 1 stycznia 2015 r.
Stan dotychczasowy: Zmiany, które weszły w życie 1 stycznia wprowadziły jedną koncesję na poszukiwanie i rozpoznawanie złoża węglowodorów oraz ich wydobywanie. Sprawdzane będzie doświadczenie podmiotów ubiegających się o koncesję w tego typu przedsięwzięciach. Postępowanie przetargowe w sprawie przyznania koncesji prowadzone będzie z urzędu przez Ministra Środowiska. Powstała możliwość przekształcenia koncesji wydobywczej na koncesję wydobywczo-eksploatacyjną.
Stan po zmianach: W poprzednim stanie prawnym wymagane była osobna koncesja na poszukiwanie łupków i osobna koncesja na eksploatację złóż. Nie weryfikowano doświadczenia podmiotów starających się o koncesję.
Tomasz Chmal - partner w kancelarii White&Case
Wprowadzone zmiany to krok w dobrym kierunku, ułatwią one prowadzenie działalności biznesowej. Nie rozwiązują jednak wszystkich problemów. Warto pomyśleć nad kompleksową regulacją całego prawa surowcowego, tak żeby przyciągać zagranicznych inwestorów.
Ustawa o zmianie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych oraz niektórych innych ustaw (tzw. pakiet onkologiczny) (Dz.U. 2014 poz. 1138) – obowiązuje od 1 stycznia 2015 r.
Stan dotychczasowy: Nowe przepisy mają w założeniu skrócić kolejki osób oczekujących na świadczenia specjalistyczne. Pacjenci z podejrzeniem nowotworu będą otrzymywać tzw. „zielone karty", które przyspieszą ścieżkę diagnostyki i leczenia w szpitalu. Od 1 stycznia pacjenci mogą zgłaszać się do lekarzy pierwszego kontaktu na nowe badania.
Stan po zmianach: W poprzednim stanie prawnym osoby z podejrzeniem raka były traktowane przez lekarza kontaktowego tak jak wszyscy inni pacjenci i musieli czekać w kolejce. Niepotrzebne było skierowanie do okulisty lub dermatologa. Teraz jest potrzebne, żeby umówić się na wizytę u takiego lekarza.
dr hab. Dorota Karkowska - Uniwersytet Łódzki
Sama idea pakietu onkologicznego jest bardzo dobra. Z inicjatywą jego wprowadzenia wyszło środowisko pacjencie, a minister zdrowia przychylił się do tego pomysłu. Wykonanie idei jest jednak niedoskonałe. W rezultacie nowe przepisy wymagają dalszych zmian.
Ustawa o zmianie ustawy Prawo upadłościowe i naprawcze, ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym oraz ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz.U. 2014 poz. 1306) - obowiązuje od 31 grudnia 2014 r.
Stan dotychczasowy: Przepisy, który weszły w życie 31 grudnia mają ułatwić ogłaszanie upadłości przez podmioty zadłużone. Opłatę od wniosku o ogłoszenie upadłości zmniejszono do 30 zł. Umożliwiono uzyskanie pożyczki od Skarbu Państwa na pokrycie kosztów procedury upadłościowej. Wprowadzono możliwość zawarcia porozumienia z wierzycielami, celem zatrzymania nieruchomości oddanej do przymusowej sprzedaży.
Stan po zmianach: W poprzednim stanie prawnym, żeby ogłosić upadłość, potrzebne były pieniądze. Opłata podstawowa od wniosku wynosiła 200 zł. W wyniku ogłoszenia upadłości mogło dojść do przymusowej sprzedaży mieszkania. Maksymalny okres oddawania długów wynosił 5 lat. Obecnie zmniejszono go do 3 lat.
Cezary Zalewski - wiceszef warszawskiego sądu upadłościowego
Zmiany idą w dobrym kierunku. Umożliwią one realne oddłużenie wielu konsumentów. Nowe przepisy mają także pozytywny wydźwięk społeczny. Pozwolą wielu podmiotom na wyjście z szarej strefy. Ograniczą problemy konsumentów z długami, których nie są w stanie udźwignąć.
Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 7 października 2014 r. w sprawie utworzenia niektórych sądów rejonowych (Dz.U. 2014 poz. 1404) – obowiązuje od 1 stycznia 2015 r.
Stan dotychczasowy: 1 stycznia 2015 odtworzone zostało 41 z 79 sądów rejonowych, zniesionych w związku z tzw. reorganizacją małych sądów. To pierwsza tura przywracania zlikwidowanych placówek. W ciągu najbliższych dwóch lat odtworzone ma być łącznie 75 sądów.
Stan po zmianach: 1 stycznia 2013 roku zniesiono 79 najmniejszych sądów rejonowych w związku z reorganizacją sądownictwa forsowaną przez ówczesnego ministra sprawiedliwości, Jarosława Gowina.
Sędzia Maciej Strączyński - prezes Stowarzyszenia Sędziów Polskich „Iustitia"
Trudno cieszyć się z tego, że coś wraca do normalności. Pozostaje pytanie, po co była cała reorganizacja małych sądów i jakie pochłonęła koszty. Główna zaleta powrotu zlikwidowanych sądów jest taka, że obywatele nie będą musieli pokonywać bardzo dużych odległości, żeby załatwić wszystkie sprawy.