Prowadzę hurtownię produktów spożywczych. Kontrolerzy Wojewódzkiej Inspekcji Handlowej po przeprowadzeniu badań laboratoryjnych stwierdzili, że sprzedawane przeze mnie masło zawiera niedozwoloną ilość tłuszczu roślinnego. Uznano, że wprowadzam do obrotu zafałszowany produkt spożywczy, i dlatego nałożono na mnie karę pieniężną. Nie udowodniono mi świadomego wprowadzenia produktu do obrotu. Czy organ mógł nałożyć na mnie karę, chociaż nie jestem producentem masła? – pyta czytelniczka.
Tak, ponieważ karę nakłada się na podmiot, który wprowadza do obrotu zafałszowany artykuł rolno-spożywczy, niezależnie, kto jest jego producentem. Za „zafałszowany artykuł rolno-spożywczy" uznaje się produkt, którego skład jest niezgodny z przepisami dotyczącymi jakości handlowej poszczególnych artykułów rolno-spożywczych, albo produkt, w którym zostały wprowadzone zmiany, w tym dotyczące oznakowania, mające na celu ukrycie jego rzeczywistego składu lub innych właściwości, jeżeli niezgodności te lub zmiany ?w istotny sposób naruszają interesy konsumentów.
Zgodnie z art. 114 rozporządzenia Rady (WE) nr 1234/2007 produkty żywnościowe przeznaczone do spożycia przez ludzi można wprowadzać do obrotu jako mleko i przetwory mleczne, tylko jeśli są zgodne z definicjami i nazwami ustanowionymi w załączniku XII tego rozporządzenia. Przetwory mleczne oznaczają produkty uzyskiwane wyłącznie z mleka, przez co należy rozumieć, że można dodać do nich substancje konieczne do ich wytwarzania, pod warunkiem że substancje te nie są używane do zastąpienia w całości lub częściowo jakichkolwiek naturalnych składników mleka. Zgodnie z dodatkiem do załącznika nr XV rozporządzenia Rady (WE) nr 1234/2007 masło jest produktem zawierającym nie mniej niż 80 proc. i nie więcej niż 90 proc. tłuszczu mlecznego, nie więcej niż 16 proc. wody i nie więcej niż 2 proc. suchej masy beztłuszczowej mleka. A zatem tylko taki produkt może być oferowany pod nazwą „masło".
Odpowiedzialność ponosi natomiast podmiot, który wprowadza zafałszowany artykuł do obrotu. Pojęcie to oznacza wprowadzenie na rynek, czyli sprzedaż z uwzględnieniem oferowania do sprzedaży, dystrybucję lub inne formy dysponowania. Pojęcie „wprowadzenia do obrotu" dotyczy zatem każdego etapu obrotu i nie może być rozumiane tylko jako pierwsze wprowadzenie towaru na rynek (wyrok WSA w Warszawie z 17 maja 2011 r., sygn. akt: VI SA/Wa 271/11). W myśl art. 4 ust. 1 ustawy z 21 grudnia 2000 r. o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych (dalej: „u.j.h.a.r.") wprowadzane do obrotu artykuły rolno-spożywcze powinny spełniać wymagania w zakresie jakości handlowej, jeżeli zostały one określone w odpowiednich przepisach.
Zgodnie z art. 40a ust. 1 pkt 4 u.j.h.a.r. kto wprowadza do obrotu artykuły rolno-spożywcze zafałszowane, podlega karze pieniężnej w wysokości nie wyższej niż 10 proc. przychodu osiągniętego w roku rozliczeniowym poprzedzającym rok nałożenia kary, nie niższej jednak niż 1 000 zł. Przy czym odpowiedzialność ta ma charakter obiektywny i przesłanką jej przyjęcia jest tylko fakt wprowadzenia do obrotu. Nie ma znaczenia, czy zafałszowanie nastąpiło z winy (umyślnej lub nieumyślnej) danego podmiotu, czy też nie. Zatem samo udowodnienie faktu wprowadzania zafałszowanego artykułu rolno-spożywczego do obrotu jest przesłanką wystarczającą do nałożenia stosownej kary. Tak wskazał Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 6 lutego 2013 r. (sygn. akt: II GSK 2171/11).
