Zagraniczny sąd, kary i zmiana wymiaru spotkań z dzieckiem

Sąd Najwyższy ma rozstrzygnąć, czy po sądowej zmianie kontaktów z dzieckiem można egzekwować karę pieniężną za nierespektowanie poprzedniego orzeczenia.

Publikacja: 30.08.2024 04:30

Zagraniczny sąd, kary i zmiana wymiaru spotkań z dzieckiem

Foto: Adobe Stock

Jeżeli osoba, najczęściej rodzic, pod której pieczą jest dziecko, utrudnia kontakty z nim innej osobie (najczęściej drugiemu rodzicowi), pomimo że zasady tego kontaktu określono w wyroku lub ugodzie sądowej, to sąd opiekuńczy może zagrozić takiemu opiekunowi nakazem zapłaty określonej sumy pieniężnej na rzecz uprawnionego do kontaktów, a w kolejnym etapie – zasądzić taką kwotę. Tak przewidują art. 598(15) - 598(22) k.p.c. Pytanie, co się dzieje z tą „karą”, jeśli sąd zmieni zasady kontaktu?

Czytaj więcej

Kontakty z dzieckiem po rozwodzie: jak je ustalić

Kara dla rodzica utrudniającego kontakty. Sąd zmienia zasady kontaktu

W rozpatrywanej sprawie ojciec wystąpił do sądu opiekuńczego o nakazanie matce ich wspólnego syna (ma teraz 10 lat) zapłaty kary za 37 naruszeń przez nią (w okresie 2,5 roku) obowiązków wynikających z postanowienia niemieckiego sądu regulującego jego kontakty z synem. W postanowieniu tym określono, że za naruszenie zawartych w nim zobowiązań sąd może wymierzyć matce każdorazowo do 25 tys. euro kary. Krakowski Sąd Rejonowy zasądził mu od pozwanej 36 tys. euro.

Matka w zażaleniu do Sądu Okręgowego w Krakowie wskazała, że większość wskazanych przez ojca terminów spotkań nie odbyła się, gdyż przypadały na dni nauki szkolnej, co mogło kolidować z obowiązkiem szkolnym, a kontakty w czasie ferii i wakacji odbyły się. Jednocześnie inny krakowski sąd zmienił na wniosek matki zasady kontaktów z dzieckiem (w drodze zabezpieczenia) i orzeczenie niemieckiego sądu już nie obowiązuje (a w każdym razie zostało zawieszone).

Sąd Okręgowy w Krakowie (sędzia Paweł Wicherek), rozpatrując zażalenie matki na wymierzenie wspomnianej kary, powziął wątpliwości, czy postępowanie w tej sprawie nie jest już bezprzedmiotowe i powinno być umorzone.

– Gdy orzeczenie traci przymiot wykonalności, gdyż zostało zmienione innym orzeczeniem regulującym kontakty z dzieckiem, to egzekwowanie poprzedniego traci podstawę prawną – wskazał sędzia, wspierając się poglądem prof. Jacka Gutowskiego, sędziego SN w stanie spoczynku.

Czytaj więcej

Prawo do kontaktów z dzieckiem to też obowiązek. Uchwała SN

Kontakty z dzieckiem i kara dla rodzica. To nie takie proste

Jest też jednak przeciwne stanowisko w tej sprawie.

Sąd pytający skłania się do pierwszego z wymienionych poglądów, wskazując, że postępowanie o wykonanie kontaktów, którego elementem są owe kary, ma być prowadzone jedynie tak długo, jak dane orzeczenie o kontaktach obowiązuje i jest wykonalne. Co ważne, kwestią tą dotychczas nie zajmował się SN.

Dlatego trafiło do niego pytanie prawne: czy po zmianie orzeczenia regulującego kontakty z dzieckiem możliwe jest nakazanie zapłaty za niewykonanie obowiązków wynikających z nieobowiązującego już orzeczenia regulującego kontakty z dzieckiem (odnośnie do kontaktów, jakie miały być zrealizowane w okresie, kiedy dane orzeczenie obowiązywało)?

Sygnatura akt: III CZP 29/24

Opinia dla „rzeczpospolitej”
Rafał Wąworek, adwokat

Byłbym przeciw umorzeniu sprawy o zapłatę po wydaniu postanowienia zmieniającego kontakty, gdyż zachęca to wprost do skutecznego zwalczania egzekucji orzeczenia o kontaktach przez składanie wniosku o jego zmianę. Krakowski sąd jedynie zmienił wymiar spotkań, bo nie miał prawa unieważniać wcześniejszego orzeczenia. Błędne jest twierdzenie sądu, że sprawa o wykonywanie kontaktów służy realizacji konkretnego orzeczenia tak długo, jak ono obowiązuje, gdyż jego celem jest dobro dziecka i zdyscyplinowanie rodzica, który dopuścił się alienacji. Zaprzestanie obowiązywania orzeczenia nie może powodować szkodzącej dziecku bezkarności za wcześniejsze lekceważenie jego dobra oraz wymiaru sprawiedliwości.

Jeżeli osoba, najczęściej rodzic, pod której pieczą jest dziecko, utrudnia kontakty z nim innej osobie (najczęściej drugiemu rodzicowi), pomimo że zasady tego kontaktu określono w wyroku lub ugodzie sądowej, to sąd opiekuńczy może zagrozić takiemu opiekunowi nakazem zapłaty określonej sumy pieniężnej na rzecz uprawnionego do kontaktów, a w kolejnym etapie – zasądzić taką kwotę. Tak przewidują art. 598(15) - 598(22) k.p.c. Pytanie, co się dzieje z tą „karą”, jeśli sąd zmieni zasady kontaktu?

Pozostało 87% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Prawo dla Ciebie
Myśliwi nie chcą okresowych badań. A rząd szykuje ograniczenie polowań
Prawo karne
Prof. Matczak o zatrzymaniu Ryszarda Czarneckiego: Władza lubi pokazać siłę
Płace
Biznes rozczarowany po zaskakującej decyzji rządu. Związkowcy zadowoleni
Sądy i trybunały
Ostre oświadczenie I Prezes SN. Małgorzata Manowska oburzona planami rządu
Zawody prawnicze
Prezydent wręczy nominacje pozostawionym na lodzie absolwentom KSSiP
Materiał Promocyjny
Jak wygląda auto elektryczne