Reklama
Rozwiń

Czy pracodawca może zmusić pracownika do przejścia na emeryturę? Co mówi prawo?

Kontynuowanie pracy zawodowej po osiągnięciu wieku emerytalnego to jeden ze sposobów na zwiększenie emerytury. W Polsce nie istnieje górna granica wieku, do której można pracować. Czy pracodawca może jednak zmusić starszych pracowników do odejścia?

Publikacja: 21.03.2025 06:37

Przejście na emeryturę jest wyłączną decyzją pracownika.

Przejście na emeryturę jest wyłączną decyzją pracownika.

Foto: Adobe Stock

Osoby w wieku emerytalnym, które decydują się wydłużyć swoją aktywność zawodową, mogą liczyć na sporo korzyści. Przede wszystkim zwiększa się suma składek na ich koncie emerytalnym, co oznacza, że gdy zdecydują się już przejść na emeryturę, świadczenie będzie wyższe. Kolejną korzyścią jest możliwość skorzystania z ulgi dla pracujących seniorów. Polega ona na zwolnieniu od podatku dochodowego od osób fizycznych niektórych przychodów, które osiągają podatnicy. Ulga przysługuje kobietom i mężczyznom, którzy osiągną wiek emerytalny, kontynuują zatrudnienie i mimo nabycia uprawnień, nie pobierają emerytury. Kwota przychodu, która jest zwolniona z podatku dochodowego, nie może przekroczyć 85 528 zł brutto w roku podatkowym.

Czy pracodawca ma prawo zmusić pracownika do przejścia na emeryturę?

Samo osiągnięcie wieku emerytalnego przez pracownika nie oznacza, że pracodawca ma prawo rozwiązać umowę z taką osobą. Jeśli senior czuje się na siłach, może kontynuować pracę na takich samych zasadach jak wcześniej. Możliwość przejścia na emeryturę jest jego prawem i wyborem, a nie obowiązkiem. Świadczenie jest przyznawane dopiero od miesiąca, w którym osoba złoży wniosek, ale nie wcześniej niż od dnia, w którym ukończy powszechny wiek emerytalny (60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn).

Czytaj więcej

Korzystasz z usługi Twój e-PIT? Te ulgi musisz wpisać sam

Pracownik nie musi kończyć aktywności zawodowej wraz z ukończeniem konkretnej liczby lat. Nikt też nie może zmusić go do przejścia na emeryturę, nawet pracodawca. Jakiekolwiek próby obniżenia czasu pracy lub pensji z powodu wieku są przejawem dyskryminacji. Zgodnie z art. 18 (3a) § 1 Kodeksu pracy: 

„pracownicy powinni być równo traktowani w zakresie nawiązania i rozwiązania stosunku pracy, warunków zatrudnienia, awansowania oraz dostępu do szkolenia w celu podnoszenia kwalifikacji zawodowych, w szczególności bez względu na płeć, wiek, niepełnosprawność, rasę, religię, narodowość, przekonania polityczne, przynależność związkową, pochodzenie etniczne, wyznanie, orientację seksualną, zatrudnienie na czas określony lub nieokreślony, zatrudnienie w pełnym lub w niepełnym wymiarze czasu pracy”.

Jeśli pracodawca naruszy zasadę równego traktowania w zatrudnieniu, pracownik ma prawo do odszkodowania w wysokości nie niższej niż minimalne wynagrodzenie za pracę. W takim przypadku może złożyć skargę do Państwowej Inspekcji Pracy lub dochodzić swoich praw przed sądem.

Czytaj więcej

Do kiedy rodzic musi płacić alimenty? Pełnoletność dziecka nie jest granicą

Czy pracodawca może zwolnić pracownika w wieku emerytalnym?

Warto pamiętać o tym, że w momencie, gdy pracownik osiągnie wiek emerytalny, przestaje obowiązywać ochrona przed wypowiedzeniem umowy. Dotyczy ona osób w wieku przedemerytalnym. Zgodnie z art. 39 Kodeksu pracy: 

„pracodawca nie może wypowiedzieć umowy o pracę pracownikowi, któremu brakuje nie więcej niż 4 lata do osiągnięcia wieku emerytalnego, jeżeli okres zatrudnienia umożliwia mu uzyskanie prawa do emerytury z osiągnięciem tego wieku”.

Czytaj więcej

Czy sąsiad może żądać zwrotu pieniędzy za ogrodzenie? Przepisy mówią jasno

W przypadku kobiet ochrona zaczyna obowiązywać od 56. roku życia, zaś w przypadku mężczyzn od 61. roku życia. Wygaśnięcie ochrony oznacza, że pracodawca ma prawo wypowiedzieć pracownikowi umowę o pracę. Oczywiście nie oznacza to, że ma w tym zakresie pełną swobodę. Pracodawca wciąż musi stosować wobec pracownika przepisy Kodeksu pracy dotyczące rozwiązania umowy. W związku z tym w oświadczeniu o wypowiedzeniu umowy musi być wskazana konkretna przyczyna uzasadniająca wypowiedzenie. Poza tym pracodawca ma prawo zwolnić osobę w wieku emerytalnym za porozumieniem stron lub bez wypowiedzenia z winy pracownika, lub bez winy pracownika (jeśli zaistnieją do tego przesłanki określone w Kodeksie pracy).

Jeśli pracownik uważa, że został zwolniony bezprawnie lub bezzasadnie, może wnieść odwołanie od wypowiedzenia umowy o pracę do sądu pracy. W takim przypadku, jeżeli sąd przyzna mu rację, może orzec o bezskuteczności wypowiedzenia, o przywróceniu pracownika do pracy na poprzednich warunkach albo o odszkodowaniu. 

Osoby w wieku emerytalnym, które decydują się wydłużyć swoją aktywność zawodową, mogą liczyć na sporo korzyści. Przede wszystkim zwiększa się suma składek na ich koncie emerytalnym, co oznacza, że gdy zdecydują się już przejść na emeryturę, świadczenie będzie wyższe. Kolejną korzyścią jest możliwość skorzystania z ulgi dla pracujących seniorów. Polega ona na zwolnieniu od podatku dochodowego od osób fizycznych niektórych przychodów, które osiągają podatnicy. Ulga przysługuje kobietom i mężczyznom, którzy osiągną wiek emerytalny, kontynuują zatrudnienie i mimo nabycia uprawnień, nie pobierają emerytury. Kwota przychodu, która jest zwolniona z podatku dochodowego, nie może przekroczyć 85 528 zł brutto w roku podatkowym.

Pozostało jeszcze 86% artykułu
Nieruchomości
Łatwiejsza legalizacja samowoli budowlanej? Jest pomysł zespołu Brzoski
W sądzie i w urzędzie
Nowość w aplikacji mObywatel. „Pozwala zaoszczędzić sobie wycieczki do urzędu"
Praca, Emerytury i renty
13. emerytura nie dla wszystkich seniorów. Te grupy nie otrzymają świadczenia
Nieruchomości
Czy sąsiad może żądać zwrotu pieniędzy za ogrodzenie? Przepisy mówią jasno
Materiał Promocyjny
Warunki rozwoju OZE w samorządach i korzyści z tego płynące
Prawo drogowe
Będzie pułapka na łamiących zakaz prowadzenia aut. Może złamać wiele karier
Materiał Promocyjny
Sezon motocyklowy wkrótce się rozpocznie, a Suzuki rusza z 19. edycją szkoleń