Przemysław Szwed: Za krótkowzroczność rządu zapłacą obywatele i firmy

Na podstawie obecnych regulacji budynki (lokale) mieszkalne podlegają amortyzacji, o ile podatnik podejmie decyzję o ich amortyzowaniu. Amortyzacji nie podlegają zaś grunty oraz udział w gruncie przypadające na wyodrębniony lokal mieszkalny.

Jeżeli zatem podatnik podejmie decyzję o amortyzacji i wprowadzi lokal (budynek) mieszkalny do ewidencji środków trwałych, może on pomniejszyć swoją podstawę opodatkowania. Odpisy amortyzacyjne dokonywane w związku z amortyzacją środka trwałego w postaci lokalu (budynku) mieszkalnego mogą bowiem obecnie stanowić koszt uzyskania przychodu. Warto jednak odnotować, że gdy przedsiębiorca prowadzi działalność w mieszkaniu, to co do zasady tylko ta część nieruchomości, która jest wykorzystywana do prowadzenia działalności gospodarczej, podlega odpisom amortyzacyjnym, z uwzględnieniem odpowiedniej proporcji.

Czytaj więcej:

Podatki

Polski Ład PiS: wynajmujący mieszkania nie odliczą żadnych kosztów

Osoby zarabiające na mieszkaniach od przyszłego roku nie odliczą żadnych kosztów.

Pro

Co się zmieni?

Jak wynika jednak z założeń projektu ustawy, która zgodnie z zapowiedziami ma wejść w życie, począwszy od 1 stycznia 2022 r., podatnik utraci prawo do amortyzowania mieszkań wykorzystywanych do prowadzenia działalności gospodarczej. Zmianie ulegnie treść art. 22c pkt 2, 22f ust. 4, 22g ust. 10 oraz 22m ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, traktujących o amortyzacji tego typu lokali. Analogiczne zmiany dotkną podatników podatku dochodowego od osób prawnych.

Po wejściu w życie proponowanych zmian nadal będzie możliwe amortyzowanie części nieruchomości, która jest wykorzystywana do prowadzenia działalności gospodarczej lub wynajmowana. Dotyczyć to będzie jednak tylko budynków i lokali użytkowych.

Jak wskazują rządzący, proponowane zmiany dotyczą lokali mieszkalnych, a zatem tych składników majątkowych, których wartość nie spada, ale zasadniczo wzrasta. Jak natomiast wiadomo, amortyzacja jest co do zasady związana ze zużyciem, a więc spadkiem wartości środka trwałego. Wskazana powyżej okoliczność zdaniem rządzących jest więc jednym z argumentów przemawiających za tym, żeby uniemożliwić podatnikom posiadającym lokale mieszalne dokonywanie od nich odpisów amortyzacyjnych.

Jednak jako główny argument wprowadzenia zmian wskazuje się rzeczywisty brak opodatkowania dochodów z wynajmu mieszkań, jaki zdaniem rządzących obecnie występuje. Jak wskazano w uzasadnieniu do projektu, możliwość zaliczania do kosztów uzyskania przychodów odpisów amortyzacyjnych od wynajmowanych mieszkań, szczególnie z rynku wtórnego, powoduje, że dochody uzyskiwane z tego tytułu są w obowiązującym stanie prawnym efektywnie bardzo często nieopodatkowane. Odpisy amortyzacyjne dokonywane od tych składników zmniejszają dochód do opodatkowania do takiego poziomu, że podatek dochodowy nie występuje.

Korzystne regulacje podatkowe powodują natomiast, iż bardzo opłacalne obecnie jest inwestowanie wolnych środków w rynek mieszkaniowy, co ma niewątpliwie wpływ na wzrost cen mieszkań, a jak wskazano w uzasadnieniu, budynki i lokale mieszkalne powinny zaspokajać przede wszystkim potrzeby mieszkaniowe obywateli.

Rządzący zapominają jednak, że żeby czerpać zyski z wynajmu mieszkania, na początku trzeba ponieść duży koszt na jego zakup, a amortyzacja to przecież nic innego jak rozliczenie tego kosztu.

Jakie będą skutki?

Zaproponowane zmiany – o czym rządzący nie wspominają – uderzą nie tylko w podmioty trudniące się wynajmem lokali mieszkalnych i czerpiących z tego określone dochody, ale również w przedsiębiorców, którzy wykorzystują swoje mieszkania do prowadzenia działalności gospodarczej, np. przedstawicieli wolnych zawodów, którzy – zwłaszcza w dobie pandemii – często wykonują czynności zawodowe pod tym samym adresem, pod którym na stałe mieszkają.

Przykładowo przedsiębiorca prowadzący jednoosobową działalność gospodarczą, wykorzystując do tego celu jedną czwartą powierzchni swojego mieszkania, przy założeniu, że wartość mieszkania wynosi 500 tys. zł i uwzględniając podstawową stawkę amortyzacji wynosząca w tym przypadku 1,5 proc., obecnie może każdego miesiąca pomniejszać swoją podstawę opodatkowania o 156,25 zł. Warto dodać, że w podanym przykładzie mowa jest o stawce podstawowej, a istnieje także możliwość zastosowania stawki indywidualnej wynoszącej 10 proc. W takim przypadku odpis amortyzacyjny (zmniejszający podstawę opodatkowania) może wynosić nawet 1042 zł. Od nowego roku podatnicy wykorzystujący własne mieszkanie do prowadzenia działalności utracą taką możliwość, co dla nich oznacza kolejny wzrost kosztów prowadzenia działalności gospodarczej.