Za przygotowanie projektu ustawy o zmianie ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym oraz niektórych innych ustaw (UD198) odpowiada Ministerstwo Rozwoju i Technologii (MRiT). Planowany termin przyjęcia projektu przez Radę Ministrów to I kw. 2025 r.
Reforma planowania przestrzennego. Jakie przepisy obowiązują obecnie?
We wrześniu 2023 r. weszła w życie ustawa z dnia 7 lipca 2023 r. o zmianie ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym oraz niektórych innych ustaw. Zobowiązała ona samorządy w całej Polsce do sporządzenia planów ogólnych – nowych opracowań planistycznych w randze aktu prawa miejscowego, obejmujących całą gminę i sporządzanych wyłącznie w formie cyfrowej. „Dokument ten w znacznej mierze zastąpi dotychczasowe studia uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin, które zgodnie z art. 65 ww. nowelizacji stracą moc najpóźniej 1 stycznia 2026 r. W tym samym terminie zakończy się okres przejściowy i wejdą w życie wszystkie znowelizowane przepisy reformy systemu planowania przestrzennego” – przypomina MRiT we wpisie do wykazu prac legislacyjnych.
Już na etapie prac nad tymi zmianami samorządy zwracały uwagę, że czas, jaki został im dany na przygotowanie planów ogólnych, jest krótki i część gmin może nie zdążyć z realizacją tego zadania. Jak sytuacja wygląda po prawie 1,5 roku od wejścia w życie tych przepisów? „Do końca stycznia 2025 r. prawie 75 proc. gmin zgłosiło zbiór danych przestrzennych dla planu ogólnego do ewidencji zbiorów i usług danych przestrzennych, co oznacza, że przynajmniej tyle gmin przystąpiło do sporządzania planu ogólnego” – informuje MRiT. „Mając na uwadze stan zaawansowania prac nad planami ogólnymi, istnieje obawa, że dla wielu gmin termin ten będzie niewystarczający i do tego czasu prace nie zostaną zakończone” – czytamy.
Co się stanie, jeśli gmina nie zdąży z przygotowaniem planu ogólnego (POG)?
Zgodnie z obowiązującymi przepisami po 1 stycznia 2026 r. istniejące studia uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego przestaną obowiązywać. Zaś uchwalanie miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego (MPZP) oraz wydawanie decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu (WZ) będzie możliwe tylko wtedy, gdy w danej gminie wejdzie w życie plan ogólny. Jeżeli do końca tego roku gmina nie zdążyłaby z przyjęciem planu, groziłoby jej wstrzymanie procedur inwestycyjnych (dotyczy to zwłaszcza terenów nieobjętych MPZP).
Wydłużenie czasu na przygotowanie planu ogólnego. Jakie zmiany chce wprowadzić rząd?
Z informacji opublikowanej w wykazie prac legislacyjnych wynika, że rzad chce dać samorządom dodatkowe pół roku na przyjęcie planów ogólnych. Żeby to zrobić, musi wydłużyć termin obowiązywania istniejących SUiKZP. Ministerstwo rozwoju wyjaśnia: „Istotą zaplanowanych rozwiązań jest zmiana terminu obowiązywania studiów uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin (…) na dzień 30 czerwca 2026 r. W konsekwencji zmianie ulegną również inne powiązane terminy, określające wejście w życie poszczególnych znowelizowanych przepisów reformy systemu planowania przestrzennego. Dodatkowo oczywiste omyłki oraz wątpliwości interpretacyjne zostaną wyeliminowane, co ułatwi stosowanie znowelizowanych przepisów” – czytamy.
