Naukowcy o możliwym wybuchu potężnego wulkanu. Świat nie jest przygotowany

Etna, Yellowstone, a może jeden z wulkanów z rejonu Indonezji? Naukowcy próbują przewidzieć, jak w dzisiejszych czasach wyglądałaby duża erupcja wulkaniczna. Wiadomo już, że potencjalne, długofalowe skutki mogą nieść poważniejsze konsekwencje niż w przeszłości. Jedną z przyczyn jest obecny stan klimatu.

Kiedy nastąpi kolejna, duża erupcja wulkanu?

Pytanie o to, kiedy dojdzie do erupcji dużego wulkanu, spędza sen z powiek badaczom specjalizującym się m.in. w zmianach klimatycznych. Tematowi możliwych skutków erupcji wulkanów w czasach współczesnych przygląda się CNN. Na łamach portalu zebrano wypowiedzi ekspertów w dziedzinie geologii, wulkanologii i klimatu. Badacze są zgodni, że wystąpienie tak dużego, geologicznego wydarzenia jest „niemożliwe do przewidzenia”. Przyznają jednocześnie, że prawdopodobieństwo podobnego incydentu cały czas rośnie. - Pytanie nie brzmi „czy”, ale „kiedy” - wyjaśnia na łamach CNN Markus Stoffel, profesor klimatu z Uniwersytetu Genewskiego. Ekspert obawia się, że w obecnych czasach ewentualna, duża erupcja wulkaniczna, spowodowałaby chaos klimatyczny. Kreśli też niepokojący kontekst, podsumowując krótko – ludzkość nie ma żadnego planu.

Czytaj więcej

Nauka

Naukowcy obliczyli, jak szybko myślą ludzie. Liczba jest „wyjątkowo niska”

Ludzki mózg przetwarza informacje w tempie 10 bitów na sekundę – wynika z obliczeń naukowców z Kalifornijskiego Instytutu Technologicznego (California Institute of Technology – Caltech). Badacze stwierdzili, że jest to liczba „wyjątkowo niska”. To wyjaśnia, dlaczego ludzie są w stanie przetwarzać tylko jedną myśl jednocześnie.

Jak wulkany wpływały w przeszłości na klimat?

Za ostatnią, potężną erupcję wulkaniczną przyjmuje się wybuch indonezyjskiego wulkanu Tambora. Erupcja miała miejsce w 1815 roku niosąc ogromne konsekwencje dla klimatu. Skutkiem wybuchu był m.in. tzw. rok bez lata, czyli drastyczne obniżenie plonów na skutek globalnego, gwałtownego spadku temperatury. Wśród długofalowych skutków erupcji wymienia się także klęskę głodu i epidemię cholery.

Każda erupcja wulkaniczna wiąże się z wyrzutem do atmosfery potężnych ilości dwutlenku węgla (który wpływa na proces ogrzewania klimatu planety). W obecnych czasach naukowców niepokoi także – w przypadku możliwej erupcji – potencjalny, duży wyrzut dwutlenku siarki. Podczas wybuchu wulkanu gaz trafi przez troposferę do stratosfery. Na tym poziomie małe cząsteczki aerozolu będą odbijać światło słoneczne w stronę przestrzeni kosmicznej, doprowadzając do ochłodzenia planety.

O jakim, globalnym poziomie ochłodzenia można mówić? Szacuje się, że wybuch wulkanu Tambora w 1815 roku obniżył średnią, globalną temperaturę o co najmniej 1 stopień Celsjusza. Wpływ erupcji wulkanów na klimat w czasach współczesnych oceniono m.in. na podstawie danych dostarczonych przez satelity. Przykładowo, w trakcie erupcji wulkanu Pinatubo na Filipinach (1991 rok) do stratosfery dostało się ok. 15 milionów ton dwutlenku siarki. Jak obliczyli badacze, wydarzenie to doprowadziło do globalnego spadku temperatury o ok. 0,5 stopnia Celsjusza na przestrzeni kilku lat.

Czytaj więcej

Kosmos

Monstrualny obiekt w teleskopie Webba. Naukowcy odkryli, co uśpiło czarną dziurę

Teleskop Webba dostarczył kolejnego odkrycia z czasów wczesnego kosmosu. Astronomowie namierzyli gigantyczną, czarną dziurę, która po okresie intensywnego pochłaniania materii zapadła w stan hibernacji. Czym wyróżnia się nietypowy obiekt?

Skutki wybuchu wulkanu w „niestabilnym świecie”

Eksperci geologii podkreślają, że w obecnych czasach wybuch dużego wulkanu mógłby doprowadzić do dalszych, poważnych zmian klimatycznych. Ocieplenie klimatu wiąże się m.in. ze zmianami procesu powstawania i transportowania cząsteczek aerozolu. - W miarę ocieplania się świata wzrasta prędkość, z jaką powietrze krąży w atmosferze, co oznacza, że cząsteczki aerozolu rozpraszają się szybciej i mają mniej czasu na wzrost – wyjaśnia na łamach CNN Thomas Aubry, wulkanolog z University of Exeter. Mniejsze cząsteczki aerozolu – wyrzucone do atmosfery w trakcie erupcji wulkanu – będą rozpraszać światło bardziej intensywnie. Tym samym ich wpływ „chłodzący” na globalny klimat może okazać się większy (niż w czasach poprzedzających obecny etap ocieplenia klimatu).

Z drugiej strony zmiany klimatyczne mogą dodatkowo „napędzać” częstotliwość możliwych erupcji wulkanów m.in. przez topnienie lodowców (zmniejszone ciśnienie może przyspieszyć wznoszenie się magmy) lub ekstremalne opady deszczu. Odkryto, że nadmiar wody – spowodowany intensywnymi opadami – może wsiąkać głęboko w ziemię i reagować z magmą, doprowadzając finalnie do erupcji.

Czytaj więcej

Nauka

Picie kawy i herbaty a ryzyko zachorowania na nowotwory głowy i szyi. Nowe badania

Picie kawy i herbaty wiąże się z mniejszym ryzykiem zachorowania na nowotwory głowy i szyi. Pozytywny wpływ zanotowano nawet przy spożyciu kawy bezkofeinowej. Naukowcy doszli do takich wniosków analizując badania ponad 9,5 tys. osób cierpiących na ten typ nowotworów oraz dane prawie 16 tys. osób zdrowych.

Potencjalne straty ludzkie. Eksperci: wymagana jest czujność

Według szacunkowych danych obecnie ok. 800 milionów ludzi żyje w promieniu poniżej 100 km od czynnego wulkanu. W przypadku niektórych obszarów potencjalna erupcja mogłaby zniszczyć całe miasta. Potencjalnie zagrożony jest m.in. mocno zaludniony Neapol. Za katastrofalny w skutkach uznaje się także potencjalny, globalny spadek temperatury w wyniku erupcji dużego wulkanu.