Kawior z Polski rodem

Gospodarstwo Rybackie Gosławice sp. z o.o. nie tylko jest największym w kraju hodowcą jesiotrów i sumów europejskich, ale też znajduje się w czołówce europejskich producentów kawioru. Eksportuje kawior do Unii, Norwegii, Szwajcarii, USA i Zjednoczonych Emiratów Arabskich.

Konkuruje na tych rynkach z firmami z Włoch, Francji, Niemiec czy Rosji – kraju, z którym kawior kojarzy się najbardziej. Gdyby nie rosyjskie kłopoty, europejscy producenci w ogóle by się na tym rynku nie liczyli. Nadmiernymi połowami, zanieczyszczeniem wód i masowym kłusownictwem Rosjanie i ich sąsiedzi znad Morza Kaspijskiego doprowadzili swoje cenne ryby na skraj zagłady.

Pomysł sprzed lat

Taka sytuacja sprzyja europejskim producentom, choć trudno ją było przewidzieć w 1998 r., kiedy Antoni Łakomiak, szef gospodarstwa w Gosławicach pod Koninem, Marcin Pająk, kierownik produkcji rybackiej, i ichtiolog Zbigniew Gruszczyński wpadli na pomysł hodowania jesiotrów na kawior.

– Nasza historia z jesiotrami rozpoczęła się w 1992 r., ale hodowaliśmy je do drugiego–trzeciego roku życia, tak jak wiele innych gospodarstw w Polsce. Po wpisaniu jesiotrów w 1998 r. na listę gatunków zagrożonych (konwencja waszyngtońska CITES – red.) gospodarstwa rybackie na świecie rozpoczęły hodowlę jesiotrów na kawior. Gospodarstwo Gosławice też zbudowało taki program – mówi Agata Łakomiak-Winnicka, szefowa marketingu i sprzedaży, a prywatnie córka prezesa.

– W 2009 r. rozpoczęliśmy sprzedaż dojrzałych samic z ikrą gotową do produkcji kawioru. Nasze jesiotry były chętnie kupowane przez europejskich producentów kawioru z uwagi na fakt, iż ikra była wyjątkowo dobrej jakości i posiadała pożądaną wielkość – dodaje.

W Gosławicach, gdzie ryby hoduje się od 1967 r., na różnych stanowiskach pracują całe wielopokoleniowe rodziny. Nie dziwi więc, że kierownikiem produkcji rybackiej w drugim zakładzie spółki w warmińskiej wsi Ruś pod Olsztynem jest syn prezesa Szymon Łakomiak.

Z Rusi w świat

Ruś to wieś niezwykłej urody. Dołem wije się rzeka Łyna, największa rzeka Warmii, a domy usadowiły się na otaczających rzekę zboczach. Wieś otaczają rozległe lasy. – To idealne miejsce, gdzie dojrzałe samice jesiotrów mogą zostać przygotowane do produkcji kawioru. Jakość ikry zależy bowiem od wody, w której pływają przez ostatnie lata. Musi być zimna i czysta – wskazuje Agata Łakomiak-Winnicka

I tak jest w Rusi, gdzie spółka GR Gosławice wykupiła większościowe udziały w Gospodarstwie Rybackim Olsztyn II sp. z o.o.

– Od listopada 2014 r. rozpoczęliśmy produkcję kawioru na sprzedaż oraz wprowadziliśmy do sprzedaży naszą markę Antonius Caviar. Nazwa pochodzi od imienia prezesa. Metalowe puszeczki z kawiorem zamyka wieczko z napisem po angielsku: „z dumą wyprodukowano w Polsce".

Po pierwszym sezonie GR Gosławice uplasowało się w czołówce największych producentów kawioru w Europie, za firmami z Włoch, Francji i Niemiec.

Koszty produkcji kawioru w gospodarstwach rybackich są wysokie w porównaniu z połowami w morzach i rzekach. Ma to związek z długim okresem oczekiwania na produkt finalny. Samice są gotowe w wieku 8–12 lat. U innych ryb hodowlanych (np. pstrąg, łosoś, karp, tilapia) jest to od roku do trzech lat. Kosztowna jest technologia hodowli jesiotrów i produkcji kawioru. Od 2008 r. jego ceny spadły o połowę przez kryzys na świecie i wejście na rynek taniego kawioru z Chin. Oczywiście nowa, elitarna produkcja to też nowe schody, których przedsiębiorcom w Polsce nigdy nie brakuje.