W nowej unijnej perspektywie finansowej na lata 2014 – 2020 w przypadku Polski ma nastąpić zmiana proporcji między bezzwrotnymi dotacjami a instrumentami zwrotnymi, takimi jak pożyczki i poręczenia, na korzyść tych ostatnich. Zanim jednak do tego dojdzie, resort rozwoju regionalnego chce w 2011 r. przeprowadzić pilotażowy projekt w „Kapitale ludzkim”.

Obok dotacji na wsparcie oraz promocję przedsiębiorczości i samozatrudnienia (działanie 6.2) ma zostać wyodrębniona pula od 30 do 50 mln euro na preferencyjne pożyczki oraz usługi doradcze świadczone w momencie zakładania firmy i w początkowym okresie jej działania. Będą z nich mogły skorzystać osoby fizyczne zamierzające rozpocząć własną działalność gospodarczą.

Pożyczek mają udzielać lokalne fundusze pożyczkowe na podstawie biznesplanów. Zakłada się, że oprocentowanie rynkowe (bez pomocy publicznej) wyniesie 0,5 proc. redyskonta weksli Narodowego Banku Polskiego (obecnie 1,875 proc.). Zabezpieczeniem pożyczek mają być poręczenia od osób fizycznych o udokumentowanych dochodach, weksel in blanco, poręczenie grupowe lub zastaw pod hipotekę.

- Istotą pomysłu jest to, aby obok funkcjonującej dotacji bezzwrotnej powstał instrument zwrotnej, odnawialnej mikropożyczki, z której będzie mogła skorzystać znacznie większa grupa osób. Pożyczki będą udzielane na bardzo preferencyjnych warunkach – wyjaśnia Waldemar Sługocki, wiceminister rozwoju regionalnego. Dodaje, że dostęp do pożyczek ma być łatwiejszy niż do dotacji, które się powoli kończą. Pieniądze na nie wyczerpały się już np. na Podkarpaciu i w Opolskiem. Może się więc okazać, że w chwili rozpoczęcia pilotażu pożyczki zastąpią granty.

– To dobry pomysł – ocenia Marzena Chmielewska, dyrektor Departamentu Europejskiego w Polskiej Konfederacji Pracodawców Prywatnych Lewiatan. – Dotacje na zakładanie własnej działalności są bardzo popularne, ale się kończą. Ta pomoc nie musi mieć charakteru bezzwrotnego. Przy zakładaniu firmy nawet właściwsza jest pożyczka, bo mobilizuje do zachowania trwałości nowego biznesu – tłumaczy Chmielewska. Podkreśla też, że system pożyczkowy będzie istniał dłużej i obejmie znacznie więcej osób.