Cios TSUE w reformę sądownictwa
Nowa izba SN nielegalna - uważa rzecznik generalny TSUE
Profesor Gontarski twierdzi, że "sędziowie TSUE nie przychylili się do stanowiska Komisji o nielegalności wyboru członków KRS". Pisze również dalej, że Trybunał w odniesieniu do Krajowej Rady Sądownictwa (KRS) miał pretensje do Polski tylko o to, że przy okazji przekazywania opinii Prezydentowi RP "ograniczała się co do zasady i w braku przepisu, który zobowiązywałby ją do uzasadnienia jej opinii, do przekazania swojej rekomendacji, czy to pozytywnej, czy negatywnej, albo bez jakiegokolwiek uzasadnienia, albo z czysto formalnym uzasadnieniem, w którym zawierano samo ogólne odesłanie do kryteriów w postaci, w jakiej zostały one sformułowane w art. 37 § 1b nowej ustawy o Sądzie Najwyższym." (pkt 117 wyroku Komisja przeciwko Polsce).
Po pierwsze, należy zatem zauważyć, że żaden z dwóch zarzutów Komisji zawartych w skardze przeciwko Polsce nie dotyczył KRS. Przypomnijmy, że w ramach zarzutu pierwszego Komisja podniosła, iż Polska naruszyła prawo unijne, ponieważ w nowej ustawie o Sądzie Najwyższym przewidziano, z naruszeniem zasady niezawisłości sędziowskiej, a w szczególności zasady nieusuwalności sędziów, stosowanie przepisów dotyczących obniżenia wieku przejścia w stan spoczynku sędziów Sądu Najwyższego do urzędujących sędziów, którzy zostali powołani do tego sądu przed datą wejścia w życie tej ustawy. W ramach zarzutu drugiego Komisja wskazała, że Polska naruszyła prawo unijne, powierzając Prezydentowi RP, na mocy ww. ustawy i z naruszeniem zasady niezawisłości sędziowskiej, dyskrecjonalne prawo do przedłużania, nie więcej niż dwukrotnie i każdorazowo na okres 3 lat, czynnej służby sędziów Sądu Najwyższego po ukończeniu przez nich nowo określonego wieku przejścia w stan spoczynku. Jak wiemy, TSUE przychylił się do obu tych zarzutów.
Po drugie, odwołując się do pkt. 117 wyroku Komisja przeciwko Polsce, profesor Gontarski pomija dwa wcześniejsze paragrafy. W pkt 115 TSUE przyznaje więc, że interwencja takiego organu jak KRS w kontekście procesu przedłużenia służby czynnej sędziego po ukończeniu przez niego zwykłego wieku przejścia w stan spoczynku może co do zasady przyczynić się do obiektywizacji tego procesu. W pkt 116 TSUE zastrzega jednak, że może być tak wyłącznie pod warunkiem, że zostaną spełnione określone wymogi, w szczególności że "sam ten organ będzie niezależny od władzy ustawodawczej i wykonawczej oraz od organu, któremu ma przedstawić swoją opinię, a także, że taka opinia będzie wydawana na podstawie zarazem obiektywnych i istotnych kryteriów, a ponadto będzie należycie uzasadniona, tak by mogła w obiektywny sposób być pomocna dla tego organu przy podejmowaniu przez niego decyzji."
O tym, że KRS może nie być niezależna od władzy ustawodawczej i wykonawczej, jak wymaga tego TSUE, przekonany jest rzecznik generalny Tanchev. W opinii w sprawach połączonych C-585/18, C-624/18 i C-625/18 możemy przeczytać między innymi tak:
