Rzecznik praw obywatelskich zajął się sprawą skargi obywatela na przebieg postępowania przed jednym z Sądów Rejonowych w Wydziale Rodzinnym. Podczas zdalnej rozprawy sędzia odmówił spełnienia prośby uczestnika biorącego zdalnie udział w rozprawie, co do ustawienia na sali rozpraw kamer w taki sposób, aby widoczny był w niej również skład sędziowski.
Na wszystkich salach rozpraw kamery nie obejmują członków składu sędziowskiego
Poproszona o wyjaśnienia prezes tego sądu potwierdziła, że „sędzia referent sprawy odmówił zaprezentowania zdalnie swojego wizerunku uczestnikowi (...), nie znajdując ku temu podstaw”. Z odpowiedzi wynika ponadto, że „na wszystkich salach rozpraw, na których orzekają sędziowie z Wydziału VIII Rodzinnego tut. Sądu kamery są usytuowane w taki sposób, że nie obejmują swoim zasięgiem członków składu sędziowskiego”.
Tymczasem w ocenie Rzecznika praktyka ta budzi istotne wątpliwości z punktu widzenia realizacji prawa do sądu, zapewnianego przez art. 45 Konstytucji RP, zaś na gruncie międzynarodowym – przez art. 6 europejskiej Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności. - Elementem prawa do sądu jest bowiem jawność postępowania sądowego; nie ma żadnych podstaw, aby z jawności tej – bez szczególnego uzasadnienia – wykluczony został wizerunek sędziego prowadzącego jawne posiedzenie – podkreśla RPO.
Zastępca RPO Stanisław Trociuk zwrócił się do prezesa Sądu Okręgowego w Szczecinie Piotra Szarka o pochylenie się nad tą sprawą w formie lustracji praktyki urzędowania w sądach podległych nadzorowi administracyjnemu i spowodowanie, by we wszystkich tych sądach przypadki odmowy ukazywania wizerunku podczas rozpraw zdalnych przez członków składu orzekającego zostały wyeliminowane, jako niezgodne z konstytucyjnym prawem każdej strony i uczestnika postępowania do sądu.
Czytaj więcej
Ustawodawca zdecydował się wprowadzić bezpośrednio w kodeksie postępowania cywilnego możliwość przeprowadzenia rozpraw zdalnych, co jest kolejnym krokiem w kierunku informatyzacji sądów.
