SN: nawet w covidzie losowanie sędziów ma pierwszeństwo

Jeśli w wyniku specustawy komplet orzekający zmienia się z trójkowego w pojedynczy, a potem powraca do trzyosobowego, dodatkowi sędziowie muszą być wybrani na nowo.

Publikacja: 29.05.2022 20:46

SN: nawet w covidzie losowanie sędziów ma pierwszeństwo

Foto: Fotorzepa

To sedno najnowszej uchwały Sądu Najwyższego, która może ograniczyć zastrzeżenia do zmian składu orzekającego wywołanego przepisami przeciwepidemicznymi czy nawet wcześniejszymi: gdy sąd ze składu trzech sędziów zmienia się w jednoosobowy. Takie sytuacje nieraz służą stronie jako zarzut niewłaściwego składu sądu, co może oznaczać nieważność postępowania.

Kwestia ta wynikła w sprawie o zapłatę znacznej kwoty na etapie apelacji pozwanego, który z powodu różnych proceduralnych kwestii trwał wiele miesięcy i w tym czasie doszło z powodu covidu do zmniejszenia składów orzekających.

Na mocy art. 6 ust. 2 ustawy z 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem Covid-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych, w brzmieniu ustalonym kolejną ustawą z 28 maja 2021 r. o zmianie k.p.c., która weszła w życie 3 lipca 2021 r., dotychczasowy skład trzech sędziów (wylosowanych – co jest obecnie regułą w sądach) został zmieniony na skład jednoosobowy – w osobie dotychczasowego referenta w sprawie.

Prezes sądu nadal jednak może zarządzić rozpoznanie sprawy w składzie trzech sędziów, ze względu na zawiłość lub precedensowy charakter sprawy. I na wniosek pozwanego w tej sprawie takie powiększenie zarządził.

Czytaj więcej

NSA: kod źródłowy sądolotka jest informacją publiczną

Wynikła kwestia, jak uzupełnić ten skład: czy należy dać prymat zasadzie kontynuacji składu sądu (art. 47b prawa o ustroju sądów powszechnych) i powinien to być ten sam skład, który rozpoznawał sprawę przed wejściem w życie owej antcovidowej ustawy?

Czy też należy na nowo wyłonić skład sądu dla dwójki sędziów (poza sędzią referentem) po wydaniu przez prezesa zarządzenia o rozpoznaniu sprawy w składzie trzech sędziów, a więc w drodze kolejnego losowego przydziału spraw? I o rozstrzygnięcie tego dylematu SA w Gdańsku (sędziowie Elżbieta Milewska-Czaja, Roman Kowalkowski i Leszek Jantowski) zwrócił się w pytaniu prawnym do SN, skłaniając się do drugiego stanowiska.

SN pod przewodnictwem pierwszej prezes Małgorzaty Manowskiej przychylił się do niego. Podjął uchwałę, że jeżeli na podstawie art. 15zzs1 ust. 1 pkt 4 ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem Covid-19, prezes sądu zarządził rozpoznanie apelacji w składzie trzech sędziów, to sprawa powinna być rozpoznana przez skład złożony z dotychczasowego sędziego referenta, a pozostali sędziowie powinni zostać przydzieleni losowo, nawet gdy w sprawie uprzednio był skład trzyosobowy, który przestał być właściwym na podstawie zmian covidowych.

– W mojej ocenie SN słusznie przyjął pierwszeństwo reguły losowania sędziów przyjętej w ustawie ustrojowej. Pokazuje to kierunek dalszego orzecznictwa w tego typu sprawach – ocenia dr Artur Rycak, adwokat.

Sygnatura akt: III CZP 86/22

Prawo w Polsce
Sprawa dotacji dla PiS. Czy PKW wybrnie z impasu?
Praca, Emerytury i renty
Nowe wnioski o 800 plus w 2025 r. Zbliża się ważny termin dla rodziców
Konsumenci
Obniżka opłat za abonament RTV na 2025 rok. Trzeba zdążyć przed tym terminem
Nieruchomości
Dom zostawiony rodzinie w kraju nie przechodzi na własność. Sąd Najwyższy o zasiedzeniu
W sądzie i w urzędzie
Duże zmiany dla wędkarzy od 1 stycznia. Ile trzeba zapłacić w 2025 na łowiskach Wód Polskich?