Pracodawcy walczą o powrót do biur. I na razie wygrywają

Z końcem stycznia 2025 r. niemal wszyscy pracownicy gdańskiej spółki technologicznej AGI Data Services, należącej do Amazon MLS Poland, rozstali się z firmą. Nie mieli alternatywy, bo nie przyjęli ogłoszonej w listopadzie ubiegłego roku zmiany warunków zatrudnienia, w tym przejścia na pracę stacjonarną w biurze w Gdańsku.

Jak w rozmowie z „Rzeczpospolitą” podkreśla Daniel Łukaszewicz, szef Komisji Zakładowej Ogólnopolskiego Związku Zawodowego Inicjatywa Pracownicza przy Amazon Tech & Development, prawie 90 proc. pracowników AGI DS od początku pracowało zdalnie. Spółka od dawna stawiała na wirtualną pracę i zatrudniała specjalistów mieszkających w różnych częściach kraju, w tym w Małopolsce i na Podlasiu.

Dla nich zmiana modelu pracy na stacjonarny oznaczała konieczność szybkiej przeprowadzki do Gdańska. Albo utratę zatrudnienia. W rezultacie prawie 90 proc. załogi musiało rozstać się z firmą, w tym mieszkający w Szczecinie Daniel Łukaszewicz.

Szef wierzy w siłę biura

Chociaż gdańska spółka tłumaczyła zmianę modelu pracy m.in. potrzebą ochrony danych, to zwolnieni pracownicy łączą ją z decyzją prezesa Amazona, Andy Jassy’ego. Jesienią ub. roku zapowiedział od stycznia 2025 r. pełny powrót do pracy stacjonarnej, by „wzmocnić kulturę i zespoły firmy”. Amerykańskie media oceniały wtedy, że ta decyzja, określana niekiedy jako „zwolnienia przeprowadzone tylnymi drzwiami”, może zmusić do odejścia z firmy sporą grupą specjalistów Amazona, w tym zwłaszcza 12 proc. osób pracujących zdalnie.

Na razie nie wiadomo, jaka część pracowników firmy zdecydowała się na odejście, ale wiadomo, że decyzja Amazona wpisuje się w widoczny od dwóch lat trend odwrotu od pracy zdalnej. Wprawdzie zapewnia ona firmom dostęp do większej puli kandydatów, ale w warunkach spowolnienia gospodarczego ten atut nie jest tak istotny.

Co więcej – jak przypomina Magdalena Warzybok, dyrektor w firmie doradczej Mercer Polska – wiele decyzji dotyczących pracy w biurze jest głęboko zakorzenionych w kulturze organizacyjnej oraz przekonaniach konkretnych liderów (czyli prezesów i dyrektorów firm). – Jeśli liderzy wierzą, że efektywność pracy jest ściśle związana z obecnością w biurze, to nie są skłonni do rozważenia alternatywnych modeli pracy – tłumaczy Magdalena Warzybok, dodając, że firmy zarządzane przez takich liderów mogą teraz wykorzystać widoczną np. w USA falę powrotów do biur jako okazję czy przyzwolenie do odwrotu od pracy zdalnej.

Zarówno polskie, jak i globalne badania dowodzą, że nie jest to pełny odwrót, bo pracodawcy najczęściej godzą się na pracę hybrydową (częściowo w biurze a częściowo zdalnie). Jednak wiele firm próbuje ograniczać jej wymiar. Według globalnego badania agencji zatrudnienia Randstad, Workmonitor 2025, prawie połowa firm akceptuje co najwyżej jeden dzień pracy poza biurem w tygodniu. Dane Gallupa wskazują, że o ile w 2022 r. prawie 40 proc. pracowników biurowych w USA pracowało zdalnie, o tyle pod koniec zeszłego roku ten udział zmalał do 26 proc. Był to głównie efekt widocznego w tym czasie wzrostu popularności pracy hybrydowej (z 42 do 55 proc.), podczas gdy udział pracy w biurze utrzymał się na poziomie 19 proc.

Talenty pod presją

Również w Polsce – jak dowodzi Raport Płacowy 2025 firmy rekrutacyjnej Hays Poland, najwięcej, bo 42 proc. badanych pracodawców stawia na pracę stacjonarną z maksymalnie jednym dniem pracy zdalnej. Na drugim miejscu jest model hybrydowy (dwa–trzy dni obecności w biurze), podczas gdy pełną elastyczność lub pracę zdalną oferuje tylko 16 proc. firm.

Jak przypomina Katarzyna Pączkowska, dyrektor zatrudnienia stałego w Manpower, już w ubiegłym roku polscy pracodawcy zaczęli rezygnować z oferowania na szeroką skalę pracy zdalnej, a model hybrydowy także zmierza w kierunku przewagi na rzecz dni pracy z biura. Ten trend widać również w statystykach czołowego portalu rekrutacyjnego Pracuj.pl.

W ogłoszeniach opublikowanych tam w 2024 r. dominowała praca stacjonarna (64 proc.), której udział był prawie dwukrotnie większy niż dwa lata wcześniej. Z kolei odsetek ofert pracy zdalnej spadł niemal trzykrotnie (z 22 do 8 proc.). Jak zaznacza Konstancja Zyzik, menedżerka w Grupie Pracuj, na ten wzrost przewagi ofert pracy stacjonarnej wpłynęła też zwiększona liczba ogłoszeń dla pracowników fizycznych, lecz jednocześnie widać odwrót od pracy zdalnej. Nawet branże, które – jak IT – od lat wyróżniały się elastycznością, teraz ograniczają pracę zdalną, tłumacząc się zmianą modeli organizacyjnych.